Łuna 15

Łuna 15 (ros. Луна-15 - Księżyc-15) – radziecka sonda kosmiczna przeznaczona do badań Księżyca. Była to pierwsza z sześciu sowieckich prób (w tym trzech udanych) przywiezienia na Ziemię próbek gruntu księżycowego.

Łuna 15

Inne nazwy	Łunnik 15
Zaangażowani	ZSRR
Indeks COSPAR	1969-058A
Rakieta nośna	Proton-K
Miejsce startu	Bajkonur, Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich
Cel misji	Księżyc
Orbita (docelowa, początkowa)
Czas trwania
Początek misji	13 lipca 1969 (02:54:42 UTC)
Data lądowania	21 lipca 1969
Koniec misji	21 lipca 1969
Wymiary
Masa całkowita	5600 kg

Przebieg misji

Start rakietą Proton-K z dodatkowym stopniem Blok D nastąpił 13 lipca 1969 r. Po rozpoczęciu ruchu wokółksiężycowego (17 lipca 1969 roku) dokonano dwóch korekt orbity: po pierwszej – wysokość peryselenium 95 km, aposelenium 221 km, nachylenie orbity 126°, okres obiegu 2 godz. 3,5 min; po drugiej – wysokość peryselenium 16 km, aposelenium 110 km, nachylenie orbity 127°, okres obiegu 1 godz. 54 min. W czasie okrążeń Księżyca przeprowadzono 86 seansów łączności radiowej z sondą.

21 lipca 1969 roku o 15:50 GMT, po wykonaniu 52 okrążeń Księżyca, Łuna 15 w czasie próby łagodnego lądowania zderzyła się z jego powierzchnią na Morzu Przesileń. W tym samym czasie na Księżycu znajdowali się astronauci misji Apollo 11^[1]. Rosjanie nie przyznali się wobec świata do tego, że podjęli jeszcze jeden, ostatni wysiłek, by przelicytować wyczyn Apollo 11 przy pomocy czegoś, co w założeniach miało stać się pierwszą misją pobrania próbek gruntu księżycowego i dostarczenia ich na Ziemię. Gdyby misja Łuny 15 powiodła się, pierwsze próbki księżycowe znalazłyby się na Ziemi tuż przed powrotem astronautów z Apollo 11^[2].

Prawda donosiła o tej misji na 4 stronie wydania z dnia 22 lipca w artykule pod tytułem Lot automatycznej stacji Łuna 15 zakończony. Nie było żadnej wzmianki o planowanym powrocie z próbkami gruntu księżycowego^[3]. W oficjalnej nomenklaturze Łuna 15 to piąty radziecki sztuczny satelita Księżyca.

Wraz z katastrofą „Łuny 15” i po przegraniu rywalizacji w kategorii lotów załogowych, radziecki program załogowy znalazł się w głębokim kryzysie^[2].

Zobacz też

• program Łuna
• lista lotów księżycowych

Przypisy

1. Russian spacecraft landed on moon hours before Americans. telegraph.co.uk, 4 lipca 2009. [dostęp 2009-11-15].
2. James Harford: Siergiej Korolow. O krok od zwycięstwa w wyścigu na Księżyc. Warszawa: Prószyński i S-ka, 1997, s. 307. ISBN 83-7469-165-4.
3. James Harford: Siergiej Korolew. O krok od zwycięstwa w wyścigu na Księżyc. Prószyński i S-ka. ISBN 83-7469-165-4.

Linki zewnętrzne

• Soviet Union Lunar Sample Return Missions