Zofia Kuratowska

Zofia Kuratowska (ur. 20 lipca 1931 w Skolimowie, zm. 8 czerwca 1999 w Pretorii) – polska lekarka, specjalistka w zakresie hematologii, profesor nauk medycznych, a także polityk i dyplomata. Senator I, II i III kadencji, wicemarszałek Senatu I i III kadencji, ambasador RP w Południowej Afryce.

Zofia Kuratowska

Data i miejsce urodzenia	20 lipca 1931 Skolimów
Data i miejsce śmierci	8 czerwca 1999 Pretoria
Miejsce spoczynku	Cmentarz Wojskowy na Powązkach
Zawód, zajęcie	lekarka, polityk, nauczycielka akademicka, dyplomata
Narodowość	polska
Tytuł naukowy	profesor nauk medycznych
Alma Mater	Akademia Medyczna w Warszawie
Stanowisko	kierownik Kliniki Hematologii Akademii Medycznej w Warszawie (1990–1997), senator I, II i III kadencji (1989–1997), wicemarszałek Senatu I i III kadencji (1989–1991, 1993–1997), ambasador RP w Południowej Afryce (1997–1999)
Partia	Unia Demokratyczna
Rodzice	Kazimierz Kuratowski
Małżeństwo	Grzegorz Jaszuński
Dzieci	Kazimierz Jaszuński
Odznaczenia

Grób rodziny Kuratowskich na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach

Życiorys

Podczas powstania warszawskiego była kolporterką „Biuletynu Informacyjnego”. W 1955 ukończyła studia medyczne na Akademii Medycznej w Warszawie. Stopień doktorski uzyskała w 1962, a habilitację w 1970^[1]. W 1989 otrzymała tytuł profesora nauk medycznych. Pracowała jako lekarka, specjalizując się w hematologii. Od 1990 do 1997 kierowała Kliniką Hematologii Akademii Medycznej w Warszawie.

Od 1980 była członkinią „Solidarności”, w 1989 uczestniczyła w obradach Okrągłego Stołu w podzespole do spraw zdrowia, współtworzyła następnie Ruch Obywatelski Akcja Demokratyczna, Unię Demokratyczną i Unię Wolności. W latach 1989–1997 sprawowała mandat senatora I, II i III kadencji, w I i III pełniła urząd wicemarszałka Senatu. W 1997 nie ubiegała się o reelekcję. W lutym następnego roku objęła stanowisko ambasadora RP w Południowej Afryce. Została akredytowana również w Namibii, Lesotho, Suazi i Botswanie^[2]. Kadencję na tym stanowsku przerwała jej śmierć.

Jako pierwsza w Polsce napisała książkę na temat zespołu nabytego niedoboru odporności (AIDS)^[3]. W ramach prowadzonych badań wykryła, że erytropoetyna wytwarzana jest w nerkach. Odrzucała ówczesne poglądy środowiska medycznego, zgodnie z którym AIDS traktowano jako chorobę zakaźną, której ogniska należy izolować ze względu na niemożliwość leczenia, i zaproponowała program profilaktyczny, nie zaprzestając prac klinicznych. W 1986 z jej inicjatywy wydany został w Polsce ilustrowany informator o wirusie niedoboru odporności (HIV) i AIDS Wydziału Naukowego Brytyjskiego Towarzystwa Lekarskiego pt. AIDS i TY. Razem z Markiem Kotańskim i Mikołajem Kozakiewiczem założyła w 1989 Stowarzyszenie Solidarni wobec AIDS PLUS, pierwszą organizację pozarządową zajmującą się wyłącznie działaniami związanymi z HIV i AIDS, której celem było udzielanie wsparcia medycznego, socjalnego, terapeutycznego i prawnego. Zofia Kuratowska była również jedną z członków założycieli Społecznego Komitetu ds. AIDS, który powstał w 1993. W 1996 została wyróżniona Czerwoną Kokardką, przyznawaną przez Krajowe Centrum ds. AIDS we współpracy z organizacjami pozarządowymi^[4].

Wśród innych jej publikacji była książka pt. Krwinka, krew, życie (tom 197 serii wydawniczej Omega, Warszawa 1971).

Odznaczenia i upamiętnienie

Zarządzeniami prezydenta RP na uchodźstwie została odznaczona Krzyżem Kawalerskim (3 maja 1987)^[5][6] i Krzyżem Komandorskim (11 listopada 1990)^[7] Orderu Odrodzenia Polski. 11 listopada 1997 „za wybitne zasługi dla nauki polskiej” została odznaczona przez prezydenta RP Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski^[8]. W 1994 wyróżniona tytułem „Kobiety Roku” przez magazyn „Twój Styl”.

W 2017 została patronką ulicy w Gorzowie Wielkopolskim^[9], a w 2018 skweru na warszawskim Muranowie^[10].

Życie prywatne

Była córką matematyka Kazimierza Kuratowskiego^[11] oraz żoną Grzegorza Jaszuńskiego, dziennikarza i publicysty. Zmarła w Pretorii; jej ciało zostało skremowane, prochy zgodnie z jej życzeniem zostały częściowo rozsypane nad jeziorem w Afryce, a częściowo złożone na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie^[12] (kwatera B32-tuje-1)^[13].