Zięby

Zięby (niem. Finken) – wieś w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Górowo Iławeckie^[3][4].

Zobacz też: Zięby w innych znaczeniach tej nazwy.

Zięby

wieś
Fragment zabudowy wsi
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	bartoszycki
Gmina	Górowo Iławeckie
Strefa numeracyjna	89
Kod pocztowy	11-220[1]
Tablice rejestracyjne	NBA
SIMC	0474614
Położenie na mapie gminy wiejskiej Górowo Iławeckie Zięby
Położenie na mapie Polski Zięby
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Zięby
Położenie na mapie powiatu bartoszyckiego Zięby
54°16′19″N 20°21′16″E[2]

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Przygraniczna wieś z 15 gospodarstwami rolnymi. W 2010 r. we wsi było 58 mieszkańców, w tym 38 potomków osadników, przybyłych po 1945 r. W pobliżu wsi przepływa strumyk – Ziębina (dawniej niem. Sarauner Graben), lewy dopływ Wałszy^[5].

Najnowsza historia Zięb została opisana w roku 2011 w monografii „Zięby. Zarys dziejów wsi i osadnictwa po II wojnie światowej” autorstwa Henryka Cybulskiego^[6], mieszkańca wsi, który za tę publikację uzyskał tytuł Honorowego Obywatela Gminy Górowo Iławeckie^[7].

Integralne części wsi

Integralne części wsi Zięby^[3][4]

SIMC	Nazwa	Rodzaj
0474620	Reszkowo	kolonia

Historia

Wieś wymieniana w dokumentach już w 1361 r. pod nazwą Vynken. Przed II wojną światową była tu kuźnia, papiernia, młyn wodny, gospoda, cmentarz. W 1935 r. w szkole zatrudniony był jeden nauczyciel i nauczał 62 dzieci. W 1939 r. we wsi mieszkało 337 osób.

Po 1945 wieś zasiedlili osadnicy z centralnej Polski oraz z dawnych kresów (tzw. repatrianci), m.in. Wileńszczyzny. W 1946 r. przybył z Sędziszowa (powiat jędrzejowski) Stanisław Ciosek (ur. 1893), który objął gospodarstwo po niemieckim właścicielu Albercie Rosenfeld. W tym samym roku przybyło sześć rodzin z Wileńszczyzny, m.in. Aleksander Korzeniewski (ur. 1912) z gminy Mejszagoła. Objął gospodarstwo po Hermanie Kohn. W 1947 r. zaczęto tu osiedlać Ukraińców w ramach akcji „Wisła”, m.in. Michał Husak (ur. 1887) przybył ze wsi Górzanka powiat Lesko z żoną Anną Husak z domu Hanczarow (ur. 1900) i synem Janem Husak (ur. 1934) Górzanka, w 1950 wróciła córka Anny Husak, Paraskiewia Hanczarow z synem Bogdan Hanczarow (ur. 1951) z Niemiec, gdzie była wywieziona do prac przymusowych do Niemiec w czasie II wojny światowej, Teodor Haponiuk (ur. 1912) z matką Antoniną (ur. 1885) i żoną Natalią Haponiuk z domu Sawczuk (ur. 1910) z Córką Marią Haponiuk (ur. 1934) i Sergiusz Haponiuk (ur. 1945) przybyli ze wsi Nowosiółki powiat Biała Podlaska, Anna Staruch (ur. 1902) z synami Antoni, Piotr i Jan Staruch przebyła ze wsi Wołkowyja pow. Lesko. Wiktorię Janków (ur. 1901 w Jenkers w USA), przybyła ze wsi Podgłębokie, powiat Lesko, która przejęła gospodarstwo po Gustawie Marer; oraz Antoniego Biłanicza (ur. 1902), przybył ze wsi Rybne (gmina Lesko), po pobycie w obozie w Jaworznie. W akcji przesiedleńczej do Zięb przybyli również rodziny, Sumbar, Szałko, Kieryluk, Sęczyk, Czetyrko, Kozioł, Iwanczewski, Orzechowski, Piech, Dwulat, Pasławska, Kruk, Litwin, Rabczuk, Lewkowicz.

W 1972 roku wieś (jako sołectwo Zięby) włączona została w skład gminy Górowo Iławeckie.

W 1970 r. we wsi było elektryczne oświetlenie ulic i było 23 domów z 29 gospodarstwami domowymi (rodzinami). W tym czasie we wsi mieszkało 71 osób. W 1975 r. we wsi było 25 indywidualnych gospodarstw rolnych, uprawiających 200 ha ziemi. Hodowano 147 sztuk bydła, w tym 153 krów mlecznych, 74 świnie i 21 koni. We wsi była świetlica, sala kinowa na 50 miejsc, sklep uspołeczniony wielobranżowy, punkt skupu mleka, Ochotnicza Straż Pożarna, Wiejskie Koło Gospodyń Wiejskich.

W 1983 r. we wsi było elektryczne oświetlenie ulic i było 19 domów z 22 gospodarstwami domowymi (rodzinami). W tym czasie we wsi mieszkało 61 osób. W 1983 r. we wsi było 25 indywidualnych gospodarstw rolnych, uprawiających 200 ha ziemi. Hodowano 147 sztuk bydła, w tym 76 krów mlecznych, 74 świnie i 21 koni. We wsi była świetlica, sala kinowa na 50 miejsc, uspołeczniony sklep wielobranżowy.

Bibliografia

• Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic. Wyd. drugie zmienione. Wydawnictwo Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalne „Pojezierze”, Olsztyn 1987, ISBN 83-7002-239-1
• Władysław Katarzyński: Zięby. Nasza mała Natangia. Gazeta Olsztyńska, 2012-03-01. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-04)].
• Mirosław Husak, Zięby mieszkaniec wsi Zięby

Zobacz też

• Ziębów

Przypisy

1. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1613 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
2. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 161611
3. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
4. GUS. Rejestr TERYT
5. Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic. Wyd. drugie zmienione. Wydawnictwo Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalne „Pojezierze”, Olsztyn 1987, ISBN 83-7002-239-1
6. Henryk Cybulski: Zięby. Zarys dziejów wsi i osadnictwa po II wojnie światowej. Urząd Gminy Górowo Iławeckie, 2011. Brak numerów stron w książce
7. Władysław Katarzyński: Zięby. Nasza mała Natangia. Gazeta Olsztyńska, 2012-03-01. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-04)].