Zawichost. Śpiew historyczny – poemat epicki Jana Lama[1], opublikowany w 1862 we Lwowie. Poemat opowiada o bitwie pod Zawichostem, która rozegrała się 19 czerwca 1205[2]. W bitwie tej wojska polskie Leszka Białego[3] i Konrada Mazowieckiego, prowadzone przez wojewodę Krystyna, rozbiły armię księcia Romana Halickiego[4]. Poemat jest napisany oktawą, czyli strofą ośmiowersową, układaną jedenastozgłoskowcem, rymowaną abababcc[5][6]. Zwrotka ta, pochodzenia włoskiego[7], była podstawową formą renesansowego i barokowego eposu bohaterskiego we Włoszech, Hiszpanii i Portugalii. Posługiwali się nią między innymi Ludovico Ariosto, Torquato Tasso, Giambattista Marino, Lucrezia Marinella, Alonso de Ercilla y Zúñiga, Luís de Camões i Brás Garcia de Mascarenhas, a w późniejszym okresie George Gordon Byron, Aleksander Puszkin i France Prešeren. W Polsce oktawą pisali Sebastian Grabowiecki, Piotr Kochanowski, Jan Andrzej Morsztyn i Stanisław Herakliusz Lubomirski, a później Ignacy Krasicki, Dyzma Bończa-Tomaszewski, Juliusz Słowacki, Adam Asnyk i Maria Konopnicka, jak też Stanisław Wyspiański i Lucjan Rydel.
- Kniaź Roman pułki zbiera do wyprawy,
- Zewsząd rycerstwo pod znaki się zbiega:
- Od trąb i kotłów i wojennej wrzawy
- W halickim grodzie odgłos się rozlega,
- Dalekie szlaki ćmi tuman kurzawy.
- Od granic Lachów do dzierżaw Olega
- Ruś zbrojna staje, i posłuszna panu
- Trzema szlakami pospiesza do Sanu.
W warstwie faktograficznej dzieło zostało oparte na relacji Jana Długosza. Poemat Zawichost zapoczątkował karierę literacką Jana Lama[8]. Utwór został zauważony w Kurjerze Niedzielnym z 13 lipca 1862[9]. W 2012 zapomniany poemat został wznowiony przez sandomierskie wydawnictwo Armoryka. Wstęp historycznoliteracki napisała Joanna Sarwa. Autorka zauważa w nim między innymi występujące w tekście poematu Lama stylistyczne nawiązania do Słowa o wyprawie Igora, najważniejszego zabytku staroruskiej epiki bohaterskiej.
Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
