Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Xiuhtecuhtli [ʃiw'tekʷtɬi] (nah. "Turkusowy Pan" lub "Pan Roku") lub Huehuetéotl (nah. "stary bóg") – w mitologii Azteków bóg ognia i światła, uosobienie życia po śmierci i pan Gwiazdy Polarnej. Uważany za Starego Boga, który pozwolił przodkom na wydobycie się z barbarzyństwa, a także za boga środka – Serce Wszechświata (lub stojącego w jego centrum Pana Ognia). Patron kalendarzowy 9 dnia miesiąca (Atl) i małżonek bogini wody i deszczu Chalchiuhtlicue. Często jest utożsamiany z innym azteckim "starym bogiem" – Huehuetéotl i podaje się ich nazwę łącznie: Huehueteotl-Xiuhtecuhtli[1].
| bóg ognia i światła, uosobienie życia po śmierci i pan Gwiazdy Polarnej | |
 Xiuhtecuhtli w centrum świata przedstawionego jako krzyż (symbolizujący jego cztery strony) – rys. z Codex Ferjevary-Mayer, XV wiek | |
| Inne imiona |
Huehuetéotl |
|---|---|
| Występowanie | |
| Atrybuty |
kadzielnica na głowie |
| Teren kultu |
Państwo Azteków |
| Rodzina | |
| Żona | |
Bronią Xiuhtecuhtla był Xiuhcoatl – Ogniowy Wąż, czasem nazywany Meteorytowym Wężem, a wtedy Xiuhtecuhtli nazywany był Panem Meteorytów[2]. Ogniowym Wężem posługiwał się też boski patron Azteków – Huitzilopochtli.
Aztekowie na zakończenie 52 letniego cyklu świata obchodzili na cześć Xiuhtecuhtli święto, podczas którego gaszono i z powrotem rozpalano wszystkie ognie. Składano też ofiarę z człowieka, którego po uprzednim ogłuszeniu maczugą lub odurzeniu dymem z konopi, kładziono na rozżarzone węgle (lub rozpalano ogień na piersiach ofiary) i wyrywano serce. Wierzono, iż po zakończeniu ceremonii bogowie byli obłaskawieni (albo też nabrali nowych sił), a świat uratowany na kolejne 52 lata.
Xiuhtecuhtli był przedstawiany jako starzec z kadzielnicą na głowie, z pomalowaną na żółto twarzą.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
