Xining (1978)

Xining (西宁) – chiński niszczyciel rakietowy z lat 70. XX wieku, jedna z 17 zbudowanych jednostek typu 051. Okręt został zwodowany 16 października 1978 roku w stoczni Hongqi w Dalian, a do służby w Marynarce Wojennej Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej wszedł 29 stycznia 1980 roku. Jednostka, oznaczona numerem taktycznym 108 została wycofana ze służby w listopadzie 2013 roku, po czym przekształcona w okręt-muzeum.

Xining (108)

„Xining” w 2009 roku
Klasa	niszczyciel rakietowy
Typ	051D
Oznaczenie NATO	Luda I
Historia
Stocznia	Hongqi, Dalian
Położenie stępki	1973
Wodowanie	16 października 1978
Marynarka Wojenna Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej
Wejście do służby	29 stycznia 1980
Wycofanie ze służby	listopad 2013
Los okrętu	okręt-muzeum
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	standardowa: 3670 ton pełna: 3960 t
Długość	132 m 127,5 m między pionami
Szerokość	12,8 m
Zanurzenie	4,39 m (5,3 m z sonarem)
Napęd
2 turbiny parowe o łącznej mocy 53 MW (72 000 KM) 2 śruby
Prędkość	32 węzły
Zasięg	2970 Mm przy 18 w.
Sensory
radary Typ 354, Typ 517, Typ 347, Typ 352, Typ 343, Typ 751 sonary SJD-1 i SJD-1N
Uzbrojenie
początkowo: 4 działa uniwersalne kal. 130 mm (2 x II) 8 dział plot. kal. 37 mm (4 x II) 8 dział plot. kal. 25 mm (4 x II) 6 pocisków rakietowych Hai Ying-1 (2 x III) 2 wyrzutnie rgb (2 x XII) 4 miotacze i 2 zrzutnie bg, 38 min
Wyposażenie
system rozpoznania elektronicznego RW-23-1
Załoga	280

Projekt i budowa

Osobny artykuł: Niszczyciele rakietowe typu 051.

Pod koniec lat 50. XX wieku Chińczycy uzyskali dostęp do dokumentacji technicznej najnowszych radzieckich niszczycieli proj. 41 i proj. 56^[1]. Mimo pogorszenia stosunków dyplomatycznych między ZSRR a ChRL na początku lat 60. pozyskane plany zostały wykorzystane do zaprojektowania pierwszego rodzimego chińskiego typu tej klasy, a mianowicie niszczycieli typu 051^[1]. Okręty w większości rozwiązań bazowały na jedynym zbudowanym niszczycielu proj. 41 - „Nieustraszimyj”, choć niektóre ulepszenia (m.in. lepsze rozplanowanie siłowni) zostały zaczerpnięte z budowanych seryjnie jednostek proj. 56^[1]. Spory jak na chińskie doświadczenia stopień komplikacji konstrukcji oraz zerwanie współpracy z ZSRR (co spowodowało opuszczenie kraju przez wszystkich radzieckich specjalistów) zaowocowały znacznym spowolnieniem powstania finalnego projektu, co stało się dopiero w 1968 roku^[2].

„Xining” (西宁) zbudowany został w stoczni Hongqi w Dalian^[3][4]. Stępkę okręt położono w 1973 roku, zaś zwodowany został 16 października 1978 roku^{[3][5] [uwaga 1]}.

Dane taktyczno-techniczne

Okręt był niszczycielem rakietowym o długości całkowitej 132 metrów (127,5 metra między pionami, 124 metry na wodnicy), szerokości całkowitej 12,8 metra i zanurzeniu 4,39 metra (5,3 metra z opływką sonaru)^[5] [6]. Wyporność normalna wynosiła 3250 ton, standardowa 3670 ton, zaś pełna 3960 ton^[6][7]. Okręt napędzany był przez dwa zestawy turbin parowych o łącznej mocy 53 MW (72 000 KM), poruszające poprzez wały napędowe dwiema śrubami^{[8][9][uwaga 2]}. Parę dla turbin, podgrzewaną do temperatury 450 °C, dostarczały cztery kotły typu KW-41E, o ciśnieniu roboczym 64 at^[10]. Maksymalna prędkość jednostki wynosiła 32 węzły, zaś ekonomiczna 18 węzłów^{[8][9][uwaga 3]}. Zasięg wynosił 5000 Mm przy prędkości 14 węzłów, 2970 Mm przy prędkości 18 węzłów i 1100 Mm przy prędkości 32 węzłów^[6][7].

Uzbrojenie artyleryjskie jednostki składało się z umieszczonych na dziobie i na rufie wież typu SМ-2-1 z podwójnymi armatami uniwersalnymi kalibru 130 mm L/58^[5] [10]. Masa naboju wynosiła 33,4 kg (w tym ładunku miotającego 15,1 kg), a donośność pozioma 27 800 metrów (21 000 metrów do celów powietrznych)^[11]. Broń przeciwlotniczą stanowiły cztery zdwojone zestawy dział plot. W-11M kal. 37 mm L/63 i cztery zdwojone zestawy dział plot. 2M-3M kal. 25 mm^[5] [11].

Uzbrojenie rakietowe stanowiły dwie potrójne wyrzutnie przeciwokrętowych pocisków rakietowych Hai Ying-1 (okręt przenosił sześć rakiet)^[5] [8]. Pocisk rozwijał prędkość 0,8 Ma, masa głowicy bojowej wynosiła 513 kg, zaś maksymalny zasięg wynosił 80 km^[11]. Do zwalczania okrętów podwodnych służyły umieszczone na dziobie dwie 12-prowadnicowe wyrzutnie rakietowych bomb głębinowych FQF-2500, a na rufie cztery miotacze i dwie zrzutnie bomb B-1^[5] [12]. Okręt miał też tory mieszczące maksymalnie 38 min, po demontażu zrzutni bomb głębinowych^[5] [8].

Wyposażenie radioelektroniczne obejmowało radar nawigacyjny Typ 751, radar dozoru ogólnego Typ 354, radar dozoru powietrznego Typ 517, radar kierowania ogniem artylerii głównej Typ 343, radar kierowania ogniem rakietowym Typ 352, radar Typ 347, sonary SJD-1 i SJD-1N oraz czujniki systemu rozpoznania elektronicznego RW-23-1^[5] [8].

Załoga okrętu składała się z 45 oficerów oraz 235 podoficerów i marynarzy^{[8][9][uwaga 4]}.

Służba

„Xining” (na drugim planie) w 2014 roku

„Xining” został przyjęty do służby w Marynarce Wojennej Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej 29 stycznia 1980 roku^{[3][6][uwaga 5]}. Okręt otrzymał numer taktyczny 108^[3][13]. „Xining” został przyporządkowany do Floty Północnej^[14][15]. W maju 1980 roku „Xining”, „Xi’an”, „Yinchuan”, „Nanjing”, „Hefei” i „Nanning” uczestniczyły w zabezpieczeniu próby chińskiego pocisku balistycznego na Oceanie Spokojnym^[15]. Na początku XXI wieku wyposażenie radioelektroniczne okrętu zostało powiększone o radar Typ 381^[5] .

„Xining” został wycofany ze służby w listopadzie 2013 roku, po czym został przekształcony w okręt-muzeum^{[14][uwaga 6]}.

Uwagi

1. Gardiner i Chumbley 1996 ↓, s. 61 podaje, że stępkę okrętu położono w 1969 roku.
2. Sharpe 1991 ↓, s. 112 podaje, że moc siłowni okrętu wynosiła 60 000 KM.
3. Gogin 2021 ↓  podaje, że prędkość maksymalna okrętu wynosiła 35 węzłów.
4. Sharpe 1991 ↓, s. 112 podaje, że załoga okrętu liczyła 285 osób, w tym 27 oficerów, zaś Gogin 2021 ↓  podaje, że liczebność załogi wynosiła 302 osoby.
5. Gardiner i Chumbley 1996 ↓, s. 61 podaje, że okręt wcielono do służby w 1973 roku.
6. Gogin 2021 ↓  podaje, że okręt wycofano ze służby we wrześniu 2013 roku.

Przypisy

1. Zawadzki 2020 ↓, s. 39.
2. Zawadzki 2020 ↓, s. 39-40.
3. Zawadzki 2020 ↓, s. 41.
4. Malinowski 1999 ↓, s. 42.
5. Gogin 2021 ↓.
6. Dąbrowski 2019 ↓, s. 86.
7. Malinowski 1999 ↓, s. 39.
8. Zawadzki 2020 ↓, s. 43.
9. Saunders 2004 ↓, s. 127.
10. Zawadzki 2020 ↓, s. 42.
11. Zawadzki 2020 ↓, s. 44.
12. Zawadzki 2020 ↓, s. 43-44.
13. Faulkner 2004 ↓, s. 72.
14. Zawadzki 2020 ↓, s. 48.
15. Dąbrowski 2019 ↓, s. 94.

Bibliografia

• Krzysztof Dąbrowski. Niszczyciele Typu 051 „Luda” – niegdysiejsza wizytówka chińskiej floty. „Okręty Wojenne”. Nr specjalny 71, 2019. Wydawnictwo Okręty Wojenne, Tarnowskie Góry. ISSN 1231-014X.
• Keith Faulkner: Jane’s Okręty Wojenne Przewodnik Encyklopedyczny. Poznań: Zysk i S-ka, 2004. ISBN 83-7298-588-X.
• Robert Gardiner, Stephen Chumbley: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1947-1995. Annapolis: Naval Institute Press, 1996. ISBN 1-55750-132-7. (ang.).
• Ivan Gogin: JINAN destroyers (1971-1987). Navypedia. [dostęp 2021-03-06]. (ang.).
• Jarosław Malinowski. Niszczyciele rakietowe typu „Luda” (proj. 051). „Okręty Wojenne”. Nr 3 specjalny, 1999. Wydawnictwo Okręty Wojenne, Tarnowskie Góry. ISSN 1231-014X.
• Stephen Saunders (red.): Jane’s Fighting Ships 2004-2005. London: Jane’s Information Group Ltd, 2004. ISBN 0-7106-2623-1. (ang.).
• Richard Sharpe (red.): Jane’s Fighting Ships 1991-92. London: Jane’s Defence Data, 1991. ISBN 0-7106-0960-4. (ang.).
• Wojciech Zawadzki. Piękne kopie – niszczyciele typu 051. „Morze, Statki i Okręty”. Nr 11-12 (201), 2020. Magnum-X. ISSN 1426-529X.