Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Zmechanizowanych

Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Zmechanizowanych im. Tadeusza Kościuszki (WSOWZ) – uczelnia wojskowa Sił Zbrojnych PRL i III RP.

Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Zmechanizowanych

Odznaka absolwencka (do 1990 r.)
Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1967
Rozformowanie	1994
Patron	Tadeusz Kościuszko
Tradycje
Rodowód	Oficerska Szkoła Wojsk Zmechanizowanych
Kontynuacja	Wyższa Szkoła Oficerska im. T. Kościuszki
Dowódcy
Pierwszy	gen. bryg. Zdzisław Kwiatkowski
Ostatni	gen. bryg. Ryszard Lackner
Organizacja
Dyslokacja	Wrocław Karłowice
Rodzaj sił zbrojnych	Wojska lądowe
Rodzaj wojsk	wojska zmechanizowane
Odznaczenia

Obiekty szkoły^[a]

Brama główna

Akademik podchorążych 4 roku.

Historia

Kadra WSOWZmech we Wrocławiu, 1967

Rada Ministrów, rozporządzeniem z 23 marca 1967 roku, postanowiła podnieść do rangi szkół wyższych dwanaście dotychczasowych szkół oficerskich. Zarządzeniem MON z 20 maja 1967 roku, na bazie Oficerskiej Szkoły Wojsk Zmechanizowanych, utworzono Wyższą Szkołę Oficerską Wojsk Zmechanizowanych im. Tadeusza Kościuszki.

Centralne uroczystości inaugurujące naukę w dziewięciu nowo powstałych wyższych szkołach oficerskich odbyły się 29 listopada we wrocławskiej Hali Ludowej. Ich gospodarzami byli komendanci Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Zmechanizowanych im. Tadeusza Kościuszki i Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Inżynieryjnych im. Jakuba Jasińskiego.

WSOWZ była największą szkołą oficerską w Wojsku Polskim. Przez blisko 30 lat kształciła kadry oficerskie dla podstawowego rodzaju wojsk lądowych jakim były wojska zmechanizowane. Oprócz tego przygotowywano tam oficerów dla potrzeb jednostek rozpoznawczych i powietrznodesantowych oraz dla wojsk ochrony pogranicza. Jej absolwenci zajmowali kluczowe stanowiska w strukturze Sił Zbrojnych PRL i III RP, co spowodowało, że szkoła używała nieoficjalnego miana „szkoły generałów”.

W 1994 uczelnia połączona została z Wyższą Szkołą Oficerską Inżynierii Wojskowej i otrzymała nazwę – Wyższa Szkoła Oficerska im. Tadeusza Kościuszki.

Rodowód szkoły

• Dywizyjna Szkoła Podchorążych przy 1 Dywizji Piechoty
• Szkoła Oficerska 1 Korpusu Polskiego w ZSRR
• Centralna Szkoła Podchorążych Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR
• Oficerska Szkoła Piechoty
• Oficerska Szkoła Piechoty i Kawalerii nr 1
• Oficerska Szkoła Piechoty nr 1
• Oficerska Szkoła Wojsk Zmechanizowanych im. Tadeusza Kościuszki

Struktura organizacyjna (1987)

Odznaka absolwenta WSOWZ

• komendant i zastępcy: ds. dydaktycznych, ds. naukowych, ds. liniowych, ds. technicznych, ds. politycznych, kwatermistrz
• oddział kształcenia
• wydział naukowo-badawczy
• wydział ogólny
• wydział polityczny
• wydział techniczny
• sekcja personalna
• sekcja finansowa
• jednostki dydaktyczne
  • katedra przedmiotów ogólnokształcących
  • katedra przedmiotów społeczno-politycznych
  • katedra taktyki ogólnej i rodzajów wojsk
  • zakład szkolenia ogniowego
  • zakład szkolenia technicznego
  • zakład dydaktyki
  • zakład szkolenia spadochronowego
  • zakład wychowania fizycznego
• biblioteka naukowa
• cztery bataliony podchorążych
• batalion zabezpieczenia szkolenia – kompania czołgów^[b], kompania transporterów opancerzonych, kompania obsługi
• kompania remontowa
• kompania zaopatrzenia
• klub podchorążego
• biblioteka oświatowa

Warunki przyjęcia na studia

O przyjęcie do uczelni mogli ubiegać się kandydaci spośród młodzieży cywilnej i żołnierzy służby zasadniczej. Powinni oni posiadać^[1]:

• obywatelstwo polskie
• stan wolny
• wiek od 17 do 23 lat
• kategoria zdrowia „A” i zdolność do zawodowej służby wojskowej^[c]
• odpowiednie wartości moralno-polityczne
• świadectwo ukończenia szkoły średniej uprawniającej do studiów w szkołach wyższych

Kandydaci wypełniali specjalne formularze podań-ankiet, które można było otrzymać w powiatowych sztabach wojskowych^[d] lub w sztabach jednostek wojskowych. Do podania-ankiety dołączano^[1]:

• wyciąg z aktu urodzenia
• świadectwo dojrzałości lub równorzędne świadectwo ukończenia szkoły średniej uprawniającej do studiów w szkołach wyższych
• opinie organizacji politycznej lub społecznej
• dwie fotografie o wymiarach 3,5x4,5 cm
• zobowiązanie do pełnienia zawodowej służby wojskowej po ukończeniu szkoły

Egzamin wstępny obejmował^[1]:

• wiadomości o Polsce i świecie współczesnym^[e]
• matematykę^[f]
• fizykę^[g]
• język obcy^[h]
• próbę sprawności fizycznej
• badania psychologiczne

Profile i programy kształcenia

WSOWZ kształciła na poziomie wyższej uczelni zawodowej dowódców dla potrzeb wojsk zmechanizowanych, wojsk obrony wewnętrznej, wojsk powietrznodesantowych oraz ochrony pogranicza^[2]. Podchorążowie kończyli kurs samochodowy i uzyskiwali prawo jazdy kategorii „B”^[3]. Jej absolwenci byli kierowani na stanowiska: dowódców plutonów piechoty; dowódców plutonów rozpoznawczych w wojskach zmechanizowanych i pancernych; zastępców dowódców strażnic WOP; komendantów granicznych punktów kontroli.

We współpracy z Akademią Wychowania Fizycznego we Wrocławiu kształcono instruktorów wychowania fizycznego, a we współpracy z Uniwersytetem Wrocławskim oficerów pionu polityczno-wychowawczego.

Działy szkolenia^[i]

• Dział społeczno-polityczny (12,5% udziału w szkoleniu). Przedmioty: podstawy filozofii marksistowskiej i teorii rozwoju społecznego, ekonomia polityczna i ekonomika wojenna, podstawy nauk politycznych, historia wojskowości, pedagogika wojskowa, praca partyjno-polityczna i kulturalno-oświatowa w wojsku, psychologia wojskowa, socjologia wojska, geografia wojenna krajów Europy Zachodniej
• Dział ogólnokształcący (14,1% udziału w szkoleniu). Przedmioty: matematyka, fizyka, chemia, język rosyjski
• Dział techniczny (19,0% udziału w szkoleniu). Przedmioty: budowa i eksploatacja sprzętu technicznego, prowadzenie pojazdów mechanicznych i wozów bojowych, mechanika techniczna, elektrotechnika i elektronika, rysunek techniczny
• Dział ogólnowojskowy (7,4% udziału w szkoleniu). Przedmioty: regulaminy i przepisy wojskowe, musztra, teoria i praktyka WF, szkolenie gospodarcze, szkolenie medyczno-sanitarne
• Dział specjalistyczno-wojskowy (47,0% udziału w szkoleniu). Przedmioty: taktyka ogólna i rodzajów wojsk (broń rakietowa i artyleria, łączność, inżynieria wojskowa, obrona przed bronią masowego rażenia, topografia wojskowa), wybrane zagadnienia mechanizacji i automatyzacji dowodzenia, teoria organizacji i zarządzania, teoria i praktyka strzelań, szkolenie spadochronowe

Ponadto w specjalności WOP: szkolenie graniczne, szkolenie kontrwywiadowcze i śledcze

Studia trwały cztery lata. Okres ten był podzielony na osiem semestrów, a każdy semestr kończy się sesją egzaminacyjną. Rok szkolny trwał od 1 października do 30 września. Podchorążemu przysługiwało w każdym roku nauki łącznie 35 dni urlopu^[j]. Po promocji absolwenci otrzymywali 30-dniowy urlop wypoczynkowy. Przez cały okres pobytu w szkole podchorążemu przysługiwało bezpłatne wyżywienie, umundurowanie, zakwaterowanie, pomoc lekarska i niezbędne pomoce szkolne. Podchorążowie otrzymywali uposażenie zasadnicze, którego wysokość wzrastała zależnie od roku nauki, oraz równoważnik za papierosy, a w okresie urlopów – także równoważnik za wyżywienie.

Absolwenci byli mianowani na pierwszy stopień oficerski podporucznika oraz otrzymywali dyplom ukończenia wyższych studiów zawodowych i odpowiedni tytuł zawodowy.

Komendanci szkoły

• gen. bryg. Zdzisław Kwiatkowski – 1 IV 1967 – 30 IX 1970
• gen. bryg. Kazimierz Stec – do 9 IX 1974
• gen. bryg. Stefan Zieliński – do 28 V 1976
• płk dr Wiesław Stępniewski – do 22 V 1978
• gen. bryg. Leszek Kozłowski – do 29 VII 1983
• gen. bryg. Marian Zdrzałka – 26 XI 1983 – 1987
• gen. bryg. Janusz Ornatowski – 1987-1991
• gen. bryg. Ryszard Lackner – 1991 – 2002

Odznaczenia nadane szkole

• 8 IV 1968 – Złota Odznaka Honorowa Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej nadana przez Zarząd Główny TPPR
• 15 IV 1970 – Srebrna Odznaka Honorowa Polskiego Czerwonego Krzyża nadana przez Zarząd Główny PCK
• 8 X 1973 – Medal Pamiątkowy „Za zasługi w ochronie granic PRL” nadany przez Dowództwa WOP
• 10 XI 1973 – Medal Pamiątkowy „Za osiągnięcia w służbie. wojskowej” nadany przez Ministerstwo Obrany Narodowej.
• 20 XI 1973 – Medal Pamiątkowy „200 rocznica Komisji Edukacji Narodowej” nadany przez Ministerstwo Oświaty i Wychowania.
• 16 XII 1974 – Krzyż za Zasługi dla Związku Harcerstwa Polskiego nadany przez Kwaterę Główną ZHP.
• 9 V 1975 – Order Sztandaru Pracy II klasy nadany przez Radę Państwa PRL
• 10 X 1975 – Odznaka „Za zasługi dla Śląskiego Okręgu Wojskowego” nadana przez Dowództwo ŚOW.
• 4 IX 1978 – Złota Odznaka „Za zasługi w ochronie granic PRL” nadana przez Dowództwo WOP
• 28 VIII 1983 – Order Sztandaru Pracy I klasy nadany przez Radę Państwa PRL

Uwagi

1. Zdjęcia pochodzą z okresu późniejszego.
2. Przykładowy numer na wieży czołgu: 9225.
3. Stwierdzona orzeczeniem właściwej wojskowej komisji lekarskiej i dopiskiem „Zdolny do służby w wojskach powietrznodesantowych.
4. Później w wojskowych komendach uzupełnień.
5. Ustny.
6. Pisemny i ustny.
7. Pisemny.
8. Do wyboru: rosyjski, niemiecki, francuski lub angielski.
9. Taki podział obowiązywał na kierunku dowódczym i WOP do 1978. Na kierunku politycznym i WF proporcje czasowe były odpowiednio zmodyfikowane na korzyść działu społeczno politycznego czy też szkolenia WF.
10. 10 dni ferii zimowych, 5 dni ferii wiosennych i 20 dni urlopu po zakończeniu I, II i III roku studiów (wrzesień).