Wombat

Wombat^[11] (Vombatus) – rodzaj ssaka z rodziny wombatowatych (Vombatidae).

Wombat

Vombatus
É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1803[1]
Przedstawiciel rodzaju – wombat tasmański (V. ursinus)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	ssaki niższe
Nadrząd	torbacze
Rząd	dwuprzodozębowce
Podrząd	wombatokształtne
Rodzina	wombatowate
Rodzaj	wombat
Typ nomenklatoryczny
Didelphis ursina Shaw, 1800
Synonimy
Phascolomis É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1803[2] Wombatus[a] Desmarest, 1804[3] Wonbatus[b] Duméril, 1806[4] Phascolomys[c] Duméril, 1806[5] Uomlatus[b] Rees, 1807[6] Opossum Perry, 1810[7] Amblotis Illiger, 1811[8] Phascolomus[d] Rafinesque, 1815[9] Amblyotis[e] Agassiz, 1846[10]
Gatunki
2 gatunki (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje jeden żyjący współcześnie gatunek występujący w południowo-wschodniej Australii i Tasmanii^[12][13].

Morfologia

Długość ciała 90–115 cm; masa ciała 22–40 kg^[12][14].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1803 roku francuski przyrodnik Étienne Geoffroy Saint-Hilaire na łamach Bulletin des sciences, per la Société philomathique de Paris^[1]. Jako gatunek typowy Geoffroy Saint-Hilaire wyznaczył wombata tasmańskiego (V. ursinus).

Etymologia

• Vombatus (Wombatus, Wonbatus, Uomlatus): ang. wombat „wombat”, zniekształcenie od rodzimych, aborygeńskich nazw womback lub wombach dla wombata^[15].
• Phascolomis (Phascolomys, Phascolomus): φασκωλος phaskōlos „skórzany worek, torba”; μυς mus, μυος muos „mysz”^[16]. Gatunek typowy: Didelphis ursina Shaw, 1800.
• Opossum: powatańska nazwa aposoum „białe zwierzę” dla dydelfa (od proto-algonkiańskiego *wa·p-aʔθemwa „biały pies”)^[17]. Gatunek typowy: Opossum hirsutum^[f] Perry, 1810.
• Amblotis (Amblyotis): gr. αμβλωδις amblōdis „przerwany”^[18]. Gatunek typowy: Wombatus fossor Desmarest, 1804 (= Didelphis ursina Shaw, 1800).

Podział systematyczny

Do rodzaju należy jeden występujący współcześnie gatunek^[19][20][11]:

• Vombatus ursinus (Shaw, 1800) – wombat tasmański

Opisano również gatunek wymarły z plejstocenu Australii^[21]:

• Vombatus hacketti (Glauert, 1910)

Uwagi

1. Nieuzasadniona poprawka Vombatus É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1803.
2. Niepoprawna późniejsza pisownia Vombatus É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1803.
3. Wariant pisowni Phascolomis É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1803.
4. Niepoprawna późniejsza pisownia Phascolomis É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1803.
5. Nieuzasadniona poprawka Amblotis Illiger, 1811.
6. Podgatunek V. ursinus.