Wola Rzędzińska
wieś w województwie małopolskim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
wieś w województwie małopolskim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wola Rzędzińska – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie tarnowskim, w gminie Tarnów[3].
wieś | |
Neogotycki kościół Matki Boskiej Nieustającej Pomocy | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2021) |
5870 |
Strefa numeracyjna |
14 |
Kod pocztowy |
33-150[1] |
Tablice rejestracyjne |
KTA |
SIMC |
0833148 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Tarnów | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |
Położenie na mapie powiatu tarnowskiego | |
50°02′09″N 21°03′36″E[2] | |
Strona internetowa |
Graniczy z Tarnowem i wsiami: Ładna, Pogórska Wola, Jodłówka-Wałki i Zaczarnie.
31 grudnia 2020 roku wieś liczyła 5996 mieszkańców[4]. W roku 2021 we wsi mieszkało 5870 mieszkańców, z czego 51% stanowiły kobiety, a 49% mężczyźni[3].
Przez wieś przechodzi linia kolejowa 91 ze stacją Wola Rzędzińska[3].
Integralne części wsi Wola Rzędzińska: Bieniówka, Blok, Doroszówka, Dziurówki, Jesionne, Koniec, Mała Chlebówka, Nawsie, Pary, Podkościele, Podlesie, Połcze Drugie, Połcze Pierwsze, Przy Ochronie, Wronówka, Żabno[5][6]
Wieś Wola została lokowana w 1577 roku przez Tarnowskich, niedaleko ich rodowego Tarnowa. Nazwę Rzędzińska zawdzięcza pobliskiej wsi Rzędzin (obecnie w granicach Tarnowa). Dokument poborowy z roku 1581 wymienia we wsi 33 zagrodników, 1 komornika z bydłem, 3 komorników bez bydła i 2 rzemieślników. W 1588 roku wieś, w trakcie podziałów majątkowych pomiędzy rodami Tarnowskich i Ostrogskich, przypadła w udziale tym ostatnim. Od roku 1596 wieś była w zasięgu szkoły parafialnej w pobliskim Skrzyszowie.
Budowa kolei z Tarnowa do Lwowa w latach 1850–1855 przyczyniła się do rozwoju Woli Rzędzińskiej. Grupa mieszkańców znalazła pracę przy budowie nasypu, a kilkunastu zatrudniono na kolei. Księga gminna z 1911 roku wymieniała we wsi 292 rolników, 130 wyrobników, 26 kolejarzy, 11 murarzy, 10 szewców, 8 robotników, 7 kowali, 5 stelmachów, 4 cieśli, 3 sklepników, 2 rzeźników, 2 krawców i jedną praczkę. Pierwsza szkoła we wsi powstała w 1859 roku, w drewnianym budynku z jedną salą lekcyjną.
W zapusty 1880 miejscowa rodzina dłużników zabiła dwie siostry o nazwisku Sarat zwane "Sarankami" trudniące się lichwą. Ciała zakopano w stodole[7].
W 1892 spłonęło we wsi 10 domów i 7 stodół, pożar gasiła straż księcia Sanguszki z Tarnowa[8]. W tym samym roku dwóch braci, mieszkańców Woli zginęło w makabrycznym wypadku podczas opróżniania latryn w koszarach w Tarnowie[9][10].
Od 1908 roku istnieje w Woli Rzędzińskiej Ochotnicza Straż Pożarna, rok później założono kółko rolnicze, a w 1910 roku kasę pożyczkową.
W 1911 w wyniku silnego wiatru spłonęło we wsi 7 domów wraz z zabudowaniami gospodarczymi[11]. W 1912 na granicy Rzędzina i Woli doszło do makabrycznego morderstwa. Nożownika zatrzymali mieszkańcy[12]. W 1913 tarnowska policja rozbiła szajkę złodziejską okradającą przejeżdżające przez Wolę pociągi. Do szajki należało 19 mieszkańców Woli Rzędzińskiej[13][14].
Od 1916 roku działała we wsi ochronka, a później szkoła prowadzona przez siostry zakonne ze Zgromadzenia Służebniczek NMP. W 1910 roku ustanowiono wikarię, a opiekę nad nią powierzono księdzu Józefowi Stabrawie. Wcześniej posługę duszpasterską w świątyni pełnili księża ze Skrzyszowa. Parafię w Woli Rzędzińskiej, przy istniejącym kościele Matki Boskiej Nieustającej Pomocy erygował w 1925 roku biskup tarnowski Leon Wałęga.
W 1919 major Franciszek Bereźniak (urodzony na Woli w 1877) otrzymał tytuł doktora praw na Uniwersytecie Jagiellońskim[15][16].
7 marca 1944 w wyniku działań dywersyjnych wykoleił się parowóz i 16 wagonów[17].
W 1948 roku, na terenie wydzierżawionym od PKP, powstało boisko nowo powstałego klubu LKS Wolania Wola Rzędzińska[18]. W 2010 roku w pobliżu wybudowano boisko „Orlik”. Piłkarze Wolanii grają w IV lidze (grupa małopolska wschód).
W 1968 roku, z inicjatywy Józefa Kuty i Stanisława Bałuta, powstała działająca do dziś orkiestra dęta OSP[19]. Jej pierwszym dyrygentem był Stanisław Bałut, a kolejnymi: Włodzimierz Siedlik, Stanisław Świerk, Antoni Tutaj, Stanisław Zając, obecnie Józef Bałut (bratanek założyciela Orkiestry).
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnowskiego.
Obecnie Wola Rzędzińska jest dużą podmiejską wsią, należącą do gminy Tarnów, podzieloną na dwa sołectwa: Wola Rzędzińska I i Wola Rzędzińska II. We wsi istnieją dwie publiczne szkoły podstawowe, dwie parafie rzymskokatolickie, ośrodek zdrowia, apteka, basen i kilka firm produkcyjnych i usługowych. Do największych zalicza się Leier Polska S.A. (dawniej Tarnowskie Zakłady Ceramiki Budowlanej), wytwarzające elementy budowlane, Tarnowskie Zakłady Osprzętu Elektrycznego Tarel czy Zakład Produkcyjno-Handlowe Polmark, produkujące osprzęt elektryczny[20].
Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[21].
Inne
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.