Witk

Witk (Wittke, Wittken, Witken) – kaszubski herb szlachecki.

Witk

Herb Witk
Typ herbu	szlachecki
Alternatywne nazwy	Wittke, Wittken, Witken
Pierwsza wzmianka	1618

Opis herbu

Opis z wykorzystaniem zasad blazonowania, zaproponowanych przez Alfreda Znamierowskiego^[1]:

W polu trzypłatkowy liść koniczyny. Klejnot: nad hełmem w koronie samo godło. Barwy nieznane. Labry nieznanej barwy.

Najwcześniejsze wzmianki

Jest to najstarszy znany herb rodziny Witk, umieścił go Eilhardus Lubinus na mapie Pomorza z 1618, a za nim Nowy Siebmacher.

Rodzina Witk

Rodzina Witk nosi jedno z najstarszych nazwisk kaszubskich. Niejaki Witek świadkował przy wystawianiu dokumentu przez księcia Świętopełka słupskiego. W roku 1390 pojawiła się wzmianka o Peterze Witke, zatem od tego roku można mówić o przekształceniu imienia rodowego w nazwisko. Pierwszą znaną wsią Witków było Brzyno, sprzedane w 1635 Krokowskim. Od XIV rodzina posiadała Jeżewo. Oprócz Jeżewa, rodzina posiadała też przez długi czas działy we wsiach Łówcz Górny, Perlino, Węgornia. Ponadto notowani w XVIII-XIX wieku we wsiach Borkowo, Nawcz, Bochowo, Dąbrówka, Dzięcielec, Popowo, Żelazno. Na terenach bezpośrednio pod władzą I Rzeczypospolitej notowani od 1570 jako właściciele działów w Chośnicy i Nowym Glinczu. Witkowie (Witkenowie) z Jeżewa licznie zasilali armię pruską.

Herbowni

Witk (Vietken, Vitcen, Vithken, Vitken, Witcken, Witek, Witka, Witke, Wittk, Wittke, Wittken, Wyt, Wyta). Rodzina używała też nazwisk odmiejscowych, pozostawiając Witk jako przydomek: Jeżewski, Borzyszkowski, Chośnicki, Czarnowski, Gliński, Niepczołowski, Pobłocki, Tempski.

Herb Witk był do ok. 1600 roku wspólny dla wszystkich gałęzi, z czasem jednak zaczął przechodzić ewolucję (herby Witk II, Witk III to zamiana trójliścia na trzy kwiaty – etap pośredni, Witk IV, Witk V to zamiana trzech kwiatów w trzy strzały – etap końcowy), a ponadto niektóre gałęzie przybierały inne herby (Chośnicki Witków-Chośnickich, Jeżewski Ib i Ic Witków-Jeżewskich w dziale A Jeżewa).

Przypisy

1. Alfred Znamierowski, Paweł Dudziński: Wielka księga heraldyki. Warszawa: Świat Książki, 2008, s. 104–108. ISBN 978-83-247-0100-1.

Bibliografia

• Przemysław Pragert: Herbarz rodzin kaszubskich. T. 1. BiT, 2001, s. 103-105, 181. ISBN 83-919852-6-1, ISBN 978-83-919852-6-7.