Willa przy ul. Katowickiej 9/11/11A w Warszawie

Willa przy ul. Katowickiej 9/11/11A – dom trójrodzinny Lachertów przy ul. Katowickiej na Saskiej Kępie w Warszawie, zaprojektowany przez Bohdana Lacherta i Józefa Szanajcę, wybudowany w latach 1928–1929.

Willa przy ul. Katowickiej 9/11/11A

nr rej. 818 z 9.06.1973
Budynek w 2013 roku
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Miejscowość	Warszawa
Adres	ul. Katowicka 9/11/11A
Architekt	Bohdan Lachert, Józef Szanajca
Kondygnacje	3
Położenie na mapie Warszawy Willa przy ul. Katowickiej 9/11/11A
Położenie na mapie Polski Willa przy ul. Katowickiej 9/11/11A
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Willa przy ul. Katowickiej 9/11/11A
52°13′56″N 21°03′07″E

Założenia i historia

Jest jednym z pierwszych przykładów zastosowania w Polsce pięciu zasad nowoczesnej architektury sformułowanych przez Le Corbusiera^[1]. Szkieletowa konstrukcja pozwoliła na swobodne formowanie wnętrz i elewacji. Częściowo otwarty parter wsparty został na słupach. Od strony ulicy zastosowano wąskie pasmowe okna, natomiast tył został przeszklony, co stanowić miało swoiste połączenie wnętrza z ogrodem^[2].

Budynek podzielono na 3 mieszkania, z których każde stanęło na osobnej parceli z ogródkiem^[3]. W części pod numerem 9 mieszkał aż do swej śmierci w 1987^[4] współprojektant domu Bohdan Lachert^[2], ok. 1990 lokal stał się siedzibą Fundacji Dom Holenderski^[5][6]. W kolejnych segmentach mieszały: Z. Lechowska (nr 11) i M. Ostrowska (nr 11a)^[6]. Mieszkania trzypoziomowe o powierzchni ok. 150 m², z dwukondygnacyjnym salonem jako rdzeniem każdego segmentu. W segmencie Lacherta (nr 9) nawiązano do willi Le Corbusiera (zwłaszcza La Roche, Paryż, 1923–1924)^[6].

Dom został uszkodzony w czasie II wojny światowej, jednak nadawał się do remontu^[7].

W 1973 budynek wpisany do rejestru zabytków^[8].

Konstrukcja

Parcele okazały się bardzo małe – np. powierzchnia parceli środkowej wyniosła tylko 219 m². Nad powierzchnią całego domu usytuowano taras. Konstrukcja ścian oparto na kostkach celolitowych o wymiarach 20x25x40 cm. Grubość ścian zewnętrznych wyniosła 25 cm, wewnętrznych konstrukcyjnych – 20 cm Ścianki działowe wykonano z celogipsu^[3].

Ciężar celolitowej konstrukcji stropów przeniesiony na ściany wewnętrzne nie przekroczył 3 ha/m². Przesklepienia nad otworami wewnętrznymi wykonano z belek celolitowych zbrojonych, nad oknami zastosowano dalszy ciąg stropu, który się wsparł na ścianach prostopadłych do frontu budynku. Strop z płyt celolitowych zbrojonych o gr. 13 cm wsparto na belkach żelaznych. Całkowita grubość stropu nie przekroczyła 15 cm^[3].

Odwodnienie tarasów zaprojektowano wewnątrz budynku. Na konstrukcję tarasu złożyły się: płyty celolitowe na belkach żelaznych, ubijany żużel, warstwy żużlobetonu, trzykrotnie klejona papa oraz żwir^[3].

Galeria

Pierwotne plany

• 
  Parter
• 
  Piętro I
• 
  Piętro II

Zdjęcia z 1935

• 
  Elewacja frontowa
• 
• 
• 
  Wnętrze segmentu Lacherta (nr 9)

Przypisy

1. Grzegorz Piątek: Najlepsze miasto świata. Warszawa w odbudowie 1944−1949. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B, 2020, s. 291. ISBN 978-83-280-3725-0.
2. Magdalena Piwowar, Grzegorz Piątek, Jarosław Trybuś: SAS. Ilustrowany atlas architektury Saskiej Kępy. Centrum Architektury, 2012, s. 46. ISBN 978-83-934574-0-3.
3. Eksperymentalny dom z celolitu. „Dom, Osiedle, Mieszkanie”, s. 1-5, Wrzesień 1929.
4. Wyborcza.pl [online], warszawa.wyborcza.pl [dostęp 2018-10-19].
5. Dom Holenderski. tppn.pl. [dostęp 2012-09-03].
6. Dom trzyrodzinny Lachertów [online], www.pamiecmiasta.pl [dostęp 2018-10-19] [zarchiwizowane z adresu 2018-10-19].
7. Grzegorz Piątek: Najlepsze miasto świata. Warszawa w odbudowie 1944−1949. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B, 2020, s. 296. ISBN 978-83-280-3725-0.
8. Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków – stan na 30 czerwca 2012 r. – woj. mazowieckie (Warszawa). nid.pl, 2012-06-30. [dostęp 2012-08-29].