Wilhelm Röntgen

Wilhelm Conrad Röntgen (ur. 27 marca 1845 w Lennep, zm. 10 lutego 1923 w Monachium) – niemiecki fizyk, laureat pierwszej Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki (1901)^[1], przyznanej „w uznaniu zasług, które oddał przez odkrycie promieni nazwanych jego nazwiskiem”. Również laureat Medalu Rumforda.

Wilhelm Röntgen

Wilhelm Röntgen w 1901
Państwo działania	Niemcy
Data i miejsce urodzenia	27 marca 1845 Lennep
Data i miejsce śmierci	10 lutego 1923 Monachium
profesor
Specjalność: fizyka
Alma Mater	Politechnika w Zurychu, Uniwersytet Zuryski
Uczelnia	Uniwersytet w Strasburgu, Uniwersytet w Gießen, Uniwersytet w Würzburgu, Uniwersytet Monachijski
Odznaczenia
Nagrody
Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki

Laboratorium Wilhelma C. Röntgena,
Uniwersytet w Würzburgu (1895–1900)

Życiorys

Był synem kupca Friedricha Conrada (1801–1884) i Charlotte Constanze Frowein (1806–1888). Urodził się w Niemczech, a w 1848 roku rodzina Röntgenów przeprowadziła się do Apeldoorn w Holandii^[2]. Początkowo studiował inżynierię na Uniwersytecie w Utrechcie, z którego został wyrzucony za odmowę wydania kolegi, który narysował karykaturę nauczyciela^[3]. Studiowanie ponowił na Politechnice Federalnej w Zurychu. W 1869 roku otrzymał tytuł doktora na Uniwersytecie Zuryskim, gdzie był uczniem Augusta Kundta. Następnie przeszedł na Uniwersytet w Strasburgu, na którym wykładał od 1874 roku. W 1875 roku został profesorem na Akademii Rolniczej w Hohenheim. W roku 1888 został profesorem na katedrze fizyki Uniwersytetu Juliusza i Maksymiliana w Würzburgu. W 1900 roku zaoferowano mu katedrę na Uniwersytecie Ludwika i Maksymiliana w Monachium^[4][5][6]. Od 1907 był członkiem zagranicznym Królewskiej Holenderskiej Akademii Sztuk i Nauk^[7]. W 1911 odznaczony został Pour le Mérite za Naukę i Sztukę^[8]. Zmarł na raka jelit 10 lutego 1923 r. w Monachium. Jego ciało pochowano na cmentarzu w Giessen^[2].

Dorobek naukowy

W 1895 odkrył nowy typ promieniowania^[4]. Promienie te zostały nazwane od nazwiska odkrywcy promieniami Roentgena na wniosek histologa Alberta Koellikera na posiedzeniu w Würzburgu. Za to odkrycie w roku 1901 został uhonorowany pierwszą Nagrodą Nobla w dziedzinie fizyki. Innymi tematami jego prac były krystalografia i fizyka płynów.

Kilka tygodni po odkryciu nowego promieniowania wykonał pierwsze w historii zdjęcie rentgenowskie, które przedstawiało szkielet dłoni jego żony^[2].

W większości krajów promienie Roentgena nazywane są promieniami X lub promieniowaniem X (w krajach anglojęzycznych są to X-rays), jednak w Polsce i Niemczech używa się terminu promieniowanie rentgenowskie (także promieniowanie Röntgena lub Roentgena).

Na jego cześć jednostkę dawki promieniowania jonizującego nazwano rentgenem. Również urządzenie do prześwietleń wykorzystujące promieniowanie rentgenowskie – aparat rentgenowski – nazywa się potocznie „rentgenem”.

Od 1 listopada 2004 jego nazwisko znalazło się też w nazwie pierwiastka chemicznego – roentgena (l.a. 111) – znanego wcześniej jako unununium.

Nigdy nie opatentował swojego wynalazku, ponieważ uważał, że odkrycia naukowe należą do całej ludzkości^[2]. Pieniądze otrzymane w ramach Nagrody Nobla przeznaczył na Uniwersytet w Würzburgu^[2].

Zobacz też

• lampa rentgenowska
• rentgenografia strukturalna