Wilczomlecz pstry, ostromlecz pstry (Euphorbia epithymoides L.) – gatunek rośliny z rodziny wilczomleczowatych.
Szybkie fakty Domena, Królestwo ...
Zamknij
Występuje w Afryce Północnej, Azji i Europie[3]. W Polsce osiąga północną granicę swojego występowania. Jest u nas gatunkiem bardzo rzadkim, występuje jedynie na Wyżynie Śląskiej we wsi Podwarpie oraz w trzech dzielnicach Dąbrowy Górniczej, na stanowiskach oderwanych od swojego głównego obszaru występowania[4]. Łącznie znane jest tylko z 6 stanowisk (2004 r.).
W 2012 gatunek uznany został za kenofita introdukowanego do Polski w XIX wieku[5].
- Łodyga
- Wzniesiona, gruba, owłosiona i w dolnej części pokryta czerwonymi łuskami. Osiąga przeważnie wysokość 20–30 cm. Pod ziemią posiada ukośne kłącze, z którego wyrasta pęk grubych pędów nadziemnych.
- Liście
- Ulistnienie skrętoległe. Liście podłużnie lancetowate, tępe i całobrzegie. W górnej części łodygi liście mają sercowatą nasadę. Podsadki w górnej części żółte, zmieniające z czasem barwę na pomarańczową. Mają jajowaty kształt i zwężoną nasadę. Wszystkie liście owłosione.
- Kwiaty
- Zebrane w 3–5 ramienną wierzchotkę. Są rozdzielnopłciowe, zebrane w cyjatium i silnie zredukowane. Kwiat męski ma tylko jeden pręcik, a kwiat żeński jeden słupek. Znajdują się razem na kubeczkowatym dnie kwiatowym i otoczone są poprzecznie jajowatymi miodnikami.
- Owoc
- Torebka pokryta czerwonymi brodawkami lub kosmkami, bez włosków. Pęka klapami wysypując brązowe, jajowate nasiona o długości do 2,5 mm i pomarszczonej powierzchni.
Bylina, hemikryptofit, gatunek światłolubny. Kwitnie od kwietnia do maja. Rośnie na suchych murawach, w miejscach kamienistych, na obrzeżach lasów, poboczach dróg i pastwisk. Przeważnie występuje na podłożu zasobnym w węglan wapnia. Liczba chromosomów 2n = 16.
Roślina objęta jest w Polsce od 2004 r. ścisłą ochroną gatunkową.
Kategorie zagrożenia gatunku:
Na nielicznych stanowiskach swojego występowania zagrożeniem dla tego światłolubnego gatunku jest zacienienie spowodowane przez zarastanie terenu lasem. W 2004 r. cała populacja tego gatunku w Polsce liczyła zaledwie ok. 1000 osobników, z czego około połowa występowała w okolicy Dąbrowy Górniczej.
- Jest czasami uprawiany jako roślina ozdobna. Tworzy koliste kępy, szczególnie nadaje się na rabaty i do ogródków skalnych.
B. Tokarska-Guzik, Z. Dajdok, M. Zając, A. Zając, A. Urbisz, W. Danielewicz: Rośliny obcego pochodzenia w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych. Warszawa: Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, 2012. ISBN 978-83-62940-34-9. Brak numerów stron w książce K. Zarzycki, R. Kaźmierczakowa: Polska Czerwona Księga Roślin. Kraków: IB PAN, 2001. ISBN 83-85444-85-8. Brak numerów stron w książce Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8. Brak numerów stron w książce Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kazimierz Zarzycki. Kraków: IB PAN, 2006. ISBN 83-89648-38-5. Brak numerów stron w książce Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9. Brak numerów stron w książce
- Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8. Brak numerów stron w książce
- Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953. Brak numerów stron w książce
- Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2006. ISBN 978-83-7073-444-2. Brak numerów stron w książce
Identyfikatory zewnętrzne:
