Wielki Lubień

Wielki Lubień – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie świeckim, w gminie Dragacz.

Wielki Lubień

wieś
Kościół pw. św. Jakuba Apostoła
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Powiat	świecki
Gmina	Dragacz
Liczba ludności (III 2011)	441[1]
Strefa numeracyjna	52
Kod pocztowy	86-134[2]
Tablice rejestracyjne	CSW
SIMC	0084818
Położenie na mapie Polski Wielki Lubień
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego Wielki Lubień
Położenie na mapie powiatu świeckiego Wielki Lubień
Położenie na mapie gminy Dragacz Wielki Lubień
53°31′19″N 18°44′17″E[3]

Podział administracyjny i demografia

Chata drewniana nr 47a/49

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 441 mieszkańców^[1]. Jest piątą co do wielkości miejscowością gminy Dragacz.

Mennonici

W 1591 roku w miejscowości osiedlili się mennonici. Mieli oni za zadanie zagospodarować obszary w dolinie Wisły, która dotąd często była zalewana przez rzekę. Osiedlali się oni na tych ziemiach na prawie holenderskim. Oznacza to, że mogli oni czerpać zyski z tytułu dzierżawy, ale bez prawa do własności ziemi i bez możliwości nabycia jej przez zasiedzenie^[4].

Zabytki

Dąb szypułkowy

Według rejestru zabytków NID^[5] na listę zabytków wpisane są:

• kościół parafialny pw. św. Jakuba Apostoła, rok 1680, połowa XIX w., nr rej.: A/39 z 1.10.2001
• chata nr 4, drewniana, około roku 1750, nr rej.: 333 z 21.02.1956
• chata nr 5, drewniana, rok 1830, nr rej.: 335 z 21.02.1956
• chata nr 6, drewniana, rok 1820, nr rej.: 336 z 21.02.1956
• chata nr 21, drewniana, 2. połowa XVIII w., nr rej.: 338 z 28.02.1956
• chata nr 47a/49 (dawniej: nr 9, 17/18), drewniana, nr rej.: 337 z 28.02.1956

Parafia wzmiankowana w 1398 roku. Obecny kościół zbudowany został około 1680 roku bez wyraźnych cech stylowych, orientowany, z cegły, otynkowany. Posiada jedną nawę z kruchtą, wystrój wnętrza – barokowy.

Zabytkowe domy wybudowano w typie budownictwa holenderskiego na Żuławach Wiślanych z przełomu XVIII i XIX wieku, w większości na podmurówkach z kamienia polnego.

Na cmentarzu znajduje się grób nieznanych żołnierzy poległych w 1939 roku.

Wał przeciwpowodziowy

W marcu 1858 roku woda zalała prawie całą wieś. Kilka lat później zaczęto budowę wału przeciwpowodziowego. W ostatnich latach wał został rozbudowany i naprawiono usterki.

Sport

We wsi istnieje amatorski klub piłkarski Zryw (zał. w roku 1948), w którego skład wchodzą m.in. rolnicy, ogrodnicy i mieszkańcy wsi. Od sezonu 2002/2003 drużyna gra w B-klasie (potocznie nazywanej ósmą ligą). Zespół na krótko (tylko jeden sezon: 2012/2013) awansował do A-klasy^[6].

Ochrona przyrody

Przy kościele rośnie lipa drobnolistna o obwodzie 400 cm, a w ogrodzie plebanii dąb szypułkowy o obwodzie 530 cm. Oba drzewa uznano za pomniki przyrody w 1991 roku^[7].

Przypisy

1. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1463 [zarchiwizowane 2022-10-26].
3. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 146277
4. miasto-nowe.com: Osadnictwo holenderskie w Dolinie Wisły. [dostęp 2012-01-14]. (pol.).
5. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo kujawsko-pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 76-77 [dostęp 2016-03-09].
6. portal 90minut.pl
7. Rozporządzenie nr 11/91 Wojewody Bydgoskiego z dnia 1 lipca 1991 roku

Bibliografia

• Grudziądz i okolice. Przewodnik Grudziądzkie Towarzystwo Kultury, Biblioteka Miejska w Grudziądzu, Grudziądz 1990