Wenecja Bydgoska

Wenecja Bydgoska – zespół architektoniczny Starego Miasta w Bydgoszczy zbudowany bezpośrednio nad rzeką Młynówką.

Wenecja Bydgoska

Południowa część Wenecji Bydgoskiej
Państwo	Polska
Miejscowość	Bydgoszcz
Adres	ul. Przyrzecze, Długa, Wełniany Rynek, Poznańska, Świętej Trójcy, Czartoryskiego
Styl architektoniczny	eklektyzm, funkcjonalizm
Rozpoczęcie budowy	1870
Ukończenie budowy	1900
Ważniejsze przebudowy	XX w.
Położenie na mapie Bydgoszczy Wenecja Bydgoska
Położenie na mapie Polski Wenecja Bydgoska
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego Wenecja Bydgoska
53°07′18″N 17°59′41″E
Strona internetowa

Zobacz galerię związaną z tematem: Wyspa Młyńska i Wenecja Bydgoska

Zobacz galerię związaną z tematem: Węzeł wodny i waterfront Bydgoszczy

Jest to ciąg kamienic stanowiący południową oraz zachodnią pierzeję rzeki Młynówki oraz Wyspy Młyńskiej w Bydgoszczy. Kamienice te należą do ulic: Przyrzecze, Długiej, Wełniany Rynek, Poznańskiej, Świętej Trójcy oraz Czartoryskiego.

Historia

Historia Wenecji Bydgoskiej rozpoczęła się w XIX wieku. Jeszcze na początku wieku na stromym brzegu rzeki znajdowały się pojedyncze budynki^[1]. Z upływem czasu na nabrzeżu Brdy zaczęły powstawać kamienice, warsztaty i zakłady. Główną zaletą tej lokalizacji był łatwy dostęp do wody oraz położenie w centrum miasta. Początkowo obszary położone bezpośrednio nad rzeką były użytkowane jako ogrody, później zaczęto je zabudowywać.

W 1873 zabudowa była już zwarta w linii frontowej, z zabudową oficynową, która zaczęła schodzić do brzegu rzeki Młynówki^[2]. Ok. 1870 wykonano murowaną ławę na palach drewnianych, która stała się podstawą do wznoszenia zabudowy nad samą rzeką.

W końcu XIX wieku krajobraz Wenecji Bydgoskiej nabrał charakteru mieszkalno-przemysłowego. Właścicielami kamienic byli kupcy, rzadziej rzemieślnicy i fabrykanci. W domach prowadzono różnorodną działalność; działały tu fabryki opakowań, papierosów, fabryka czekolady i wyrobów cukierniczych "Lukullus" (1925–1939), piekarnie, rzeźnie, drukarnie (w tym "Dziennika Bydgoskiego"), farbiarnie (od 1830, zaś od 1893 duża farbiarnia Wilhelma Koppa), fabryki spirytusu i drożdży (m.in. od 1893 rafineria spirytusu Augusta Frankego w Bydgoszczy), tartak, a także restauracje.

Na początku XX w. zabudowana już całkowicie pierzeja kamienic ze względu na oryginalne położenie stała się atrakcją turystyczną miasta, chętnie utrwalaną na pocztówkach i obrazach malarzy.

Szczególnie dużo prac artystów powstało w okresie międzywojennym, ale również powojennym (F. Gajewski, J. Rupniewski, O. Sager, E. Kwiatkowski, B. Nowicki, A. Grzęska-Męczyńska, L. Płoszay, F. Konitzer, F. Brzęczkowski, J. Pieniążek, K. Zwichel).

Charakterystyka

Cechą charakterystyczną kamienic Wenecji Bydgoskiej jest bezpośrednie sąsiedztwo z rzeką. To konglomerat krajobrazu i nadrzecznej architektury. Specyfikę Wenecji stanowi gęsta, lecz rozczłonkowana zabudowa wchodząca w wodę. Budynki zachowane z końca XIX wieku są generalnie w swoim pierwotnym stanie. Niektóre z domów (od lat nie remontowane) są w złym stanie technicznym.

Mimo że zabudowa Wenecji tworzy spójną urbanistycznie całość, to jej struktura pozostaje zróżnicowana i składa się z trzech części:

• wschodniej – obejmuje pas gruntu między rzeką a ul. Przyrzecze; wybudowane tam budynki należały do najstarszych w rejonie Wenecji, m.in. znany z pocztówek galeriowiec (1873–1990)

• południowej – największy blok zabudowy przy ul. Długiej, Wełniany Rynek i Poznańskiej; zachowała się w pierwotnym stanie, w tym wiele domów obecnie jest zrujnowanych; ukształtowanie terenu w postaci stromej skarpy sprawiło, że częste są tarasowe rozwiązania podwórek i kamienic; przez kolejne nawarstwianie dobudówek, werand i galerii zabudowa sprawia wrażenie zestawionej z "klocków"

• zachodniej – obejmuje pas gruntu między rzeką a ul. św. Trójcy oraz Czartoryskiego; posiada charakter poprzemysłowy, charakterystyczny jest budynek dawnej pralni i farbiarni Wilhelma Koppa – obecnie planowany do przebudowy na hotel^[3], oraz dawna rafineria spirytusu Hermanna Frankego wraz z zakładem kąpielowym; na krańcu północnym Wenecji zachował się budynek willowy z wieżyczką.

Od lat 90. XX w. miejsce to staje się coraz bardziej atrakcyjne pod względem turystycznym i handlowym, co spowodowało proces modernizacji zabudowy. Nowa zabudowa powstała przy ul. Przyrzecze. W rejonie ul. Poznańskiej i Wełniany Rynek kamienice przechodzą stopniowe prace renowacyjne i konserwatorskie. W 2002 zbudowano "Bulwar Wenecki", który został wciśnięty między ściany domów a rzekę, ma brukowaną nawierzchnią i metalowe, stylowe barierki.

Plan filmowy

Wenecja Bydgoska w 2006 r. stała się elementem scenografii filmu dla dzieci reż. Andrzeja Maleszki "Magiczne drzewo". W jednej z kamienic ulokowano mieszkanie głównych bohaterów filmu: rodziny muzyków oraz trojga dzieci. Film, który wszedł na ekrany 18 września 2009 r. obfituje w efekty specjalne, których tło stanowi m.in. Wyspa Młyńska^[4]. Jednak pierwszą produkcją fabularną, w którą można zobaczyć Wenecję Bydgoską i ul. św. Trójcy, jest serial "Czterej pancerni i pies" (odc. 16 "Daleki patrol", 1970 r.). W jednej ze scen Tomasz Czereśniak przepływa w stronę Wenecji Bydgoskiej z Wyspy Młyńskiej, a następnie ukrywa się w jednej z niemieckich ciężarówek stojących na ul. św. Trójcy.

Zobacz też

• Wyspa Młyńska w Bydgoszczy
• Międzywodzie (kanał)
• Mennica w Bydgoszczy
• Mosty historyczne Wyspy Młyńskiej w Bydgoszczy
• Most Młyński w Bydgoszczy
• Farbiarnia Wilhelma Koppa w Bydgoszczy
• Rafineria spirytusu Augusta Frankego w Bydgoszczy

Wenecja Bydgoska

Część południowa

Część wschodnia

Część zachodnia - Stara Farbiarnia

Warzelnia piwa

Kamienice przy ul. Przyrzecze

O zmierzchu

Księżyc nad Wenecją Bydgoską