Włodzimierz Krzyżosiak

Włodzimierz Józef Krzyżosiak (ur. 28 stycznia 1949 w Rawiczu, zm. 21 grudnia 2017 w Poznaniu^[1][2][3]) – polski biolog molekularny, profesor nauk biologicznych, długoletni pracownik naukowy Instytutu Chemii Bioorganicznej PAN w Poznaniu.

Włodzimierz Krzyżosiak

Data i miejsce urodzenia	28 stycznia 1949 Rawicz
Data i miejsce śmierci	21 grudnia 2017 Poznań
Profesor nauk biologicznych
Specjalność: biologia molekularna
Alma Mater	WSP w Opolu
Doktorat	1975 Uniwersytet im. Adama Mickiewicza
Habilitacja	1984 Instytut Chemii Bioorganicznej PAN
Profesura	1993-02-24 24 lutego 1993(dts)
Polska Akademia Nauk
Status	członek korespondent
Praca naukowa
Instytut	Chemii Bioorganicznej PAN
Stanowisko	profesor zwyczajny
Odznaczenia

Życiorys

Stn Teofila i Łucji^[1]. Absolwent I Liceum Ogólnokształcącego w Rawiczu z 1966^[4]. Był absolwentem chemii na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu, gdzie studiował w latach 1966–1971. W 1975, po studiach doktoranckich odbytych pod kierunkiem profesora Wiesława Antkowiaka, w Instytucie Chemii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu nadano mu stopień doktora. Stopień doktora habilitowanego ze specjalnością z zakresu chemii bioorganicznej uzyskał w 1984, a tytuł profesora nauk biologicznych w 1993. Odbył liczne staże naukowe w renomowanych ośrodkach badawczych w Wielkiej Brytanii, Francji, Stanach Zjednoczonych i Japonii^[5].

Zawodowo był związany z UAM, następnie z Instytutem Chemii Bioorganicznej PAN w Poznaniu, gdzie doszedł do stanowiska profesora zwyczajnego. Objął też kierownictwo Pracowni Genetyki Nowotworów, przekształconej później w Zakład Biomedycyny Molekularnej^[6].

W swojej pracy naukowej zajmował się początkowo kwasami nukleinowymi, następnie zajął się zagadnieniami genetycznymi związanymi z powstawaniem chorób u człowieka – genetycznej predyspozycji do rozwoju pewnych chorób nowotworowych. Jako pierwszy odkrył w populacji polskiej nowe mutacje w genach BRCA1 i BRCA2 w raku sutka i jajnika^[7][8]. Odkrył także nowe struktury RNA tworzone przez krótkie sekwencje powtarzające się, a także wykazał ich rolę w patogenezie niektórych dziedzicznych chorób neurologicznych. Badał rolę sekwencji powtarzających się w genomie i transkryptomie człowieka^[9]. Był redaktorem książki Genom człowieka. Największe wyzwanie współczesnej genetyki i medycyny molekularnej, napisanej wraz z grupą studentów w początkach ery genomowej^[10].

Od 2004 był członkiem korespondentem PAN^[11]. Był członkiem licznych towarzystw naukowych, m.in. Polskiego Towarzystwa Biochemicznego, Polskiego Towarzystwa Genetyki Człowieka, American Society for Biochemistry and Molecular Biology, American Association for the Advancement of Science i European Union for RNA Interference Technology.

Odznaczenia i wyróżnienia

Odznaczony Krzyżem Kawalerskim (2000)^[12] i Krzyżem Oficerskim (2013)^[13] Orderu Odrodzenia Polski.

W 2007 otrzymał Nagrodę Fundacji na rzecz Nauki Polskiej w dziedzinie nauk przyrodniczych i medycznych za odkrycie mechanizmu selektywnego wyciszania informacji genetycznej mogącej prowadzić do chorób neurodegeneracyjnych^[14].