Węchadłów

Węchadłów – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie pińczowskim, w gminie Michałów^[5][3]. Leży przy skrzyżowaniu DW768 i DW766.

Węchadłów

wieś
Państwo	Polska
Województwo	świętokrzyskie
Powiat	pińczowski
Gmina	Michałów
Liczba ludności (2020)	451[1]
Strefa numeracyjna	41
Kod pocztowy	28-411[2]
Tablice rejestracyjne	TPI
SIMC	0250843[3]
Położenie na mapie gminy Michałów Węchadłów
Położenie na mapie Polski Węchadłów
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego Węchadłów
Położenie na mapie powiatu pińczowskiego Węchadłów
50°27′38″N 20°21′26″E[4]

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

Historia

Zbór ariański z 1559 roku

W XVI w. miejscowość związana z działalnością Braci Polskich. Prawdopodobnie w 1559 przy dworze zbudowany został zbór ariański, dwusalkowy typu domowego dla kobiet i mężczyzn^[6].

Jeziorko Rachwalec, w którym 11 grudnia 1944 r. ukryto zwłoki Theodora van Eupena i 3 żołnierzy zabitych w zamachu w Lipówce, fot. K. Berkowicz 2021

11 grudnia 1944 r. po udanym zamachu na Theo van Eupena, SS-Hauptsturmführera, zbrodniarza wojennego, komendanta obozu w Treblince I, a od sierpnia 1944 roku komendanta niemieckiego obozu pracy w Młodzawach Dużych, jego zwłoki oraz 3 zabitych wraz z nim w Lipówce niemieckich żołnierzy (2 podoficerów i lotnika) zostały wrzucone do jeziorka zwanego Rachwalec (na Rachwalcu), znajdującego się w polach w południowo-zachodniej części wsi. Następnego dnia zwłoki zostały wydobyte z jeziorka przez specjalnie przybyły oddział niemiecki i przewiezione do Lipówki, a następnie do Jędrzejowa^[7][8].

Części wsi

Integralne części wsi Węchadłów^[5][3]

SIMC	Nazwa	Rodzaj
0250850	Młynki	kolonia
0250866	Piekło	część wsi
0250872	Podgórze	przysiółek
0250889	Pożory	osada leśna
0250895	Sady	przysiółek
0250910	Żabiniec	część wsi

Zabytki

• Zbór ariański z 1559. Wzniesiony przez rodzinę Górskich. Kamienna płyta z herbem Odrowąż fundatorów zachowała się w południowej elewacji. W późniejszym okresie wykorzystywany był jako dworski lamus. W 1860 został przebudowany. Jest zbudowany na planie prostokąta. Wewnątrz znajdują się trzy pomieszczenia, dwa spośród nich posiadają sklepienie kolebkowo-krzyżowe.
• Zespół dworski, wpisany do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.643/1-3 z 16.10.1956, z 19.12.1957, z 21.06.1967 i z 30.10.1980), w skład którego wchodzą^[9]:
  • Murowany dwór z ok. 1894. Do lat 90. XX wieku w budynku funkcjonowała szkoła podstawowa. Obecnie jest opuszczony.
  • Murowana kaplica pw. Serca Jezusowego. Na ścianie południowej znajduje się inskrypcja: Kaplica pw. Serca Jezusowego budowana przez Sejmik Pińczowski dla Węchadłowa w 1927 r.
  • Park geometryczny z XVI w. W XIX w. przekomponowany częściowo w park krajobrazowy.