Loading AI tools
czasowniki, które mają znaczenie czynne, ale formę zaczerpniętą z innej strony Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Verba deponentia – grupa czasowników o znaczeniu czynnym, występujących jednak w formie innej strony, np. biernej lub medialnej. Czasowniki mające część form czynnych a część biernych noszą nazwę verba semideponentia. Nazwa pochodzi od łacińskiego czasownika depono, deponere – pozbyć się – i w domyśle oznacza czasowniki, które pozbyły się strony czynnej[1].
Verba deponentia, podobnie jak czasowniki zwykłe, mogą należeć do jednej z czterech koniugacji[2] . Mogą konotować dopełnienie bliższe. W tradycyjnych gramatykach łacińskich verba deponentia traktowane są jako oddzielna strona, niezależna od czynnej i biernej[3].
Czasownik orior, oriri, ortus sum (powstawać) przyjmuje większość form III koniugacji, w konjunktiwie imperfectum może przyjmować formy orerer lub charakterystyczną dla koniugacji IV formę orirer[6].
Verba deponentia mają następujące zachowane formy strony czynnej[2] :
Imiesłów bierny czasu przyszłego ma znaczenie bierne: hortandus – ten, który ma być upomniany, ten, którego trzeba zachęcić.
W przypadku niektórych czasowników imiesłów bierny czasu przeszłego może mieć znaczenie zarówno czynne jak i bierne: partitus – podzielony[2] .
Dla czasownika sequor, sequi, secutus sum – iść za kimś, podążać, śledzić.
Czas | liczba pojedyncza | liczba mnoga[7] |
---|---|---|
teraźniejszy | sequor, sequeris, sequitur | sequimur, sequimini, sequuntur |
przeszły imperfect | sequebar, sequebaris, sequebatur | sequebamur, sequebamini, sequebantur |
przyszły I | sequar, sequeris, sequetur | sequemur, sequemini, sequentur |
przeszły perfect | secutus sum, es, est | secuti sumus, estis, sunt |
zaprzeszły | secutus eram, eras, erat | secuti eramus, eratis, erant |
przyszły II | secutus ero, eris, erit | secuti erimus, eritis, erunt |
Czas | liczba pojedyncza | liczba mnoga[7] |
---|---|---|
teraźniejszy | sequar, sequaris, sequatur | sequamur, sequamini, sequantur |
przeszły imperfect | sequerer, sequereris, sequeretur | sequeremur, sequeremini, sequerentur |
przeszły perfect | secutus sim, sis, sit | secuti simus, sitis, sint |
zaprzeszły | secutus essem, esses, esset | secuti essemus, essetis, essent |
Czasowniki tego typu mają część form w stronie czynnej, część zaś w stronie biernej o znaczeniu czynnym. Są dwie grupy czasowników:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.