Remove ads
Venture capital (VC)[1] – średnio- i długoterminowe inwestycje w przedsiębiorstwa niepubliczne znajdujące się we wczesnych fazach rozwoju[2] realizowane przez wyspecjalizowane podmioty (fundusze venture capital). Inwestycje tego typu są obarczone wysokim ryzykiem niepowodzenia i zwykle połączone ze wsparciem menedżerskim dotyczącym optymalizacji procesów biznesowych czy podniesienia jakości zarządzania.
Celem inwestycji venture capital jest osiągnięcie zysku wynikającego z przyrostu wartości przedsiębiorstwa przez odsprzedaż jego akcji lub udziałów po upływie określonego czasu.
Remove ads
Inwestycja VC polega na zasileniu kapitałowym przedsiębiorstwa we wczesnej fazie rozwoju w zamian za objęcie przez fundusz VC części jego akcji lub udziałów. Jest m.in. jedną z najważniejszych form finansowania rozwoju i wzrostu startupów[3]. Fundusz VC staje się w ten sposób współwłaścicielem spółki, którą finansuje[4]. Forma i liczba akcji bądź udziałów, jaką otrzyma, wynika z negocjacji pomiędzy nim a właścicielami spółki.
Fundusz venture capital najczęściej uczestniczy w działaniach na rzecz rozwoju podmiotu, stając się w pewnym sensie partnerem przedsiębiorcy[5]. Decydując się powierzyć przedsiębiorstwu kapitał, fundusz oczekuje możliwości ciągłego monitoringu sytuacji spółki, a często także dopuszczenia do zarządzania nią, np. przez delegowanie swojego przedstawiciela do rady nadzorczej lub zarządu tej spółki. Szczegóły dotyczące uprawnień zarządczych i nadzorczych funduszu ustalane są w trakcie negocjacji poprzedzających decyzję funduszu o zaangażowaniu finansowym w przedsiębiorstwo. Postanowienia dotyczące wzajemnych praw i obowiązków stron są istotnym elementem umowy inwestycyjnej. Zakres ingerencji funduszy venture capital w działalność finansowanych przez nie przedsiębiorstw może się znacznie różnić i zależy od wielu czynników (np. sytuacji finansowej spółki, etapu jej rozwoju).
Okres zaangażowania funduszu venture capital w dane przedsiębiorstwo jest określony i na ogół wynosi od 3 do 7 lat[6]. Po tym czasie fundusz wycofuje zaangażowany kapitał oraz realizuje ewentualny zysk albo ponosi stratę. Najbardziej powszechnymi sposobami wyjścia z inwestycji są: odsprzedaż akcji lub udziałów w spółce inwestorowi branżowemu, finansowemu albo innemu funduszowi venture capital, a także wprowadzenie akcji spółki na giełdę papierów wartościowych. W przypadku niepowodzenia inwestycji może dojść do likwidacji spółki lub umorzenia jej udziałów (write-off).
Najważniejszymi kategoriami inwestorów dostarczających kapitał funduszom venture capital są: państwo (często poprzez tzw. fundusze funduszy), przedsiębiorstwa i osoby fizyczne. Przedsiębiorstwa mogą również tworzyć własne podmioty zależne realizujące inwestycje w tej formule (corporate venture capital, CVC)[7]. Banki, fundusze emerytalne, towarzystwa ubezpieczeń i fundusze inwestycyjne w niewielkim stopniu angażują się w inwestycje venture capital. Te podmioty są bardziej zainteresowane inwestycjami w przedsiębiorstwa znajdujące się na dalszych etapach rozwoju, w tym inwestycjami wykupów (buyouts).
Początkowo inwestorzy składają jedynie zobowiązania do przekazania funduszowi środków finansowych (commitment). Transfer tych środków następuje w chwili, gdy fundusz venture capital wzywa inwestorów do wniesienia kapitału (capital calls, drawdowns).
Współpraca funduszu venture capital z finansowaną spółką
Wprowadzenie do spółki inwestora finansowego w postaci funduszu venture capital budzi wśród wielu przedsiębiorców poważne obawy. Z jednej strony właściciele tracą bowiem część władzy w spółce, muszą pogodzić się ze zmianami sposobu zarządzania nią i koniecznością konsultowania z funduszem ważnych decyzji, z drugiej strony otrzymują od niego kapitał i wsparcie menedżerskie[8]. Współpraca z funduszem venture capital oznacza też konieczność terminowego raportowania mu wyników finansowych spółki oraz informowania o istotnych zdarzeniach związanych z jej działalnością.
Fundusze podejmują decyzję o zaangażowaniu finansowym w daną spółkę po dokonaniu szczegółowej oceny jej działalności i perspektyw rozwoju (do fazy inwestycji przechodzi średnio 1% projektów). Zanim fundusz VC podejmie decyzję o inwestycji, może minąć kilka lub kilkanaście miesięcy. W celu określenia wartości spółki oraz potencjału jej rozwoju fundusz VC sprawdza i analizuje jej działalność. Jeśli wstępna analiza spółki spotka się z zainteresowaniem funduszu, jej właściciele muszą dostarczyć mu bardziej szczegółowych informacji. Podstawą do dalszych rozmów jest często biznesplan, który może okazać się kluczowym dokumentem decydującym o tym, czy fundusz VC zechce zaangażować w spółkę środki finansowe. Biznesplan powinien zawierać m.in.: opis przedsiębiorstwa i jego historię, opis produktów i usług świadczonych przez przedsiębiorstwo, analizę rynku, na którym działa, strategię sprzedaży i marketingu, opis osób zajmujących kluczowe stanowiska, historyczne oraz prognozowane dane finansowe.
Remove ads
Pojęcie venture capital jest niekiedy (błędnie) stosowane zamiennie z terminem private equity. Zgodnie z nomenklaturą Europejskigo Stowarzyszenia Private Equity i Venture Capital (European Private Equity & Venture Capital Association) inwestycje venture capital są podzbiorem inwestycji private equity i obejmują inwestycje znajdujące się na wczesnych etapach rozwoju, tj. etapie zalążkowym, startu oraz wczesnej ekspansji (odpowiednio: seed, startup i later stage venture). Zamienne stosowanie tych pojęć nie jest zatem poprawne. W polskojęzycznej literaturze naukowej inwestycje private equity są także określane mianem „inwestycji podwyższonego ryzyka” lub „inwestycji wysokiego ryzyka”.
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads