Usnea

Brodaczka
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	workowce
Klasa	miseczniaki
Rząd	misecznicowce
Rodzina	tarczownicowate
Rodzaj	brodaczka
	Nazwa systematyczna
	Usnea Dill. ex Adans.; Fam. Pl. 2: 7 (1763)
	Typ nomenklatoryczny
	Usnea florida (L.) Weber ex F.H. Wigg.
	Multimedia w Wikimedia Commons

Usnea Dill. ex Adans. (brodaczka) – rodzaj grzybów z rodziny tarczownicowatych (Parmeliaceae)^[1]. Ze względu na współżycie z glonami zaliczany do grupy porostów^[2].

Szybkie fakty Domena, Królestwo ...

Zamknij

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Parmeliaceae, Lecanorales, Lecanoromycetidae, Lecanoromycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi^[1].

Nazwa polska według Krytycznej listy porostów i grzybów naporostowych Polski^[2].

Synonimy naukowe: Alectoria Link, Eumitria Stirt., Neuropogon Nees & Flot., Usneomyces E.A. Thomas ex Cif. & Tomas^[3]:

Rosną na drzewach w lasach. Plecha zwisająca, krzaczkowata lub brodata. Cechuje je duża zmienność i są trudne do oznaczenia. Zanikają z powodu nawet nieznacznych zanieczyszczeń powietrza.

Usnea barbata (L.) Weber ex F.H. Wigg. 1780^[4] – brodaczka właściwa
Usnea capillaris Motyka 1960^[4] – brodaczka włosowata
Usnea carpatica Motyka 1930^[4] – brodaczka karpacka
Usnea caucasica Vain. 1899^[4] – brodaczka kaukaska
Usnea cavernosa Tuck. 1850 – brodaczka jamkowata
Usnea ceratina Ach. 1810 – brodaczka rogowata
Usnea chaetophora Stirt. 1883 – brodaczka gładka
Usnea cornuta Körb. 1859^[4] – brodaczka szydłowata
Usnea esthonica Räsänen – brodaczka estońska
Usnea faginea Motyka 1935^[4] – brodaczka buczynowa
Usnea filipendula Stirt. 1881 – brodaczka zwyczajna
Usnea florida (L.) Weber ex F.H. Wigg. 1780 – brodaczka nadobna
Usnea foveata Vain. 1928 – brodaczka bruzdkowana
Usnea fragilescens Hav. ex Lynge 1921 – brodaczka subtelna
Usnea fulvoreagens (Räsänen) Räsänen 1935 – brodaczka rozpierzchła
Usnea glabrata (Ach.) Vain. 1915 – brodaczka łysiejąca
Usnea glabrescens (Nyl. ex Vain.) Vain. 1925 – brodaczka szczelinowata
Usnea glauca Motyka 1930^[5] – brodaczka sztywna
Usnea hirta (L.) Weber ex F.H. Wigg. 1780 – brodaczka kępkowa
Usnea lapponica Vain. 1925 – brodaczka sorediowa
Usnea leucosticta Vain. 1933^[4] – brodaczka wybielona
Usnea neglecta Motyka 1936^[4] – brodaczka zaniedbana
Usnea perplexans Stirt. 1881^[1] – brodaczka sitowa (Usnea perplectans^[6])^[7]
Usnea plicata (L.) Weber ex F.H. Wigg. 1780 – brodaczka spleciona
Usnea prostrata Van. ex Räsänen 1921^[4] – brodaczka wyprostowana
Usnea silesiaca Motyka 1930^[8] – brodaczka maderska
Usnea scabrata Nyl. 1875 – brodaczka szorstka
Usnea subfloridana Stirt. 1882 – brodaczka kędzierzawa
Usnea wasmuthii Räsänen 1931 – brodaczka Wasmutha

Wykaz gatunków oraz nazwy polskie według W. Fałtynowicza^[2]. Nazwy naukowe na podstawie Index Fungorum^[1].

Wszystkie gatunki w Polsce objęte są ochroną gatunkową^[9].

W Polsce wymarły 22 gatunki^[10]^za^[11], m.in. Usnea longissima Ach.^[12] (wg nowych ujęć taksonomicznych Dolichousnea longissima (Ach.) Articus^[13]^[14]) – brodaczka najdłuższa, która jeszcze w XX wieku występowała w Tatrach i Puszczy Białowieskiej^[10]^za^[11]. Objęta ochroną gatunkową^[9].

[1]
Index Fungorum [online] [dostęp 2013-11-12] (ang.).
[2]
Wiesław Fałtynowicz, The Lichenes, Lichenicolous and allied Fungi of Poland. Krytyczna lista porostów i grzybów naporostowych Polski, Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2003, ISBN 83-89648-06-7.
[3]
Species Fungorum [online] [dostęp 2013-11-12] (ang.).
[4]
Według Index Fungorum takson niepewny
[5]
Wymieniona pod synonimem Usnea rigida (Ach.) Motyka
[6]
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów [online] [dostęp 2015-01-04].
[7]
Volkmar Wirth. Checkliste der Flechten und flechtenbewohnenden Pilze Deutschlands – eine Arbeitshilfe. „Stuttgarter Beiträge zur Naturkunde”. 517, s. 1-63, 1994. (niem.).
[8]
Wymieniona pod synonimem Usnea madeirensis Motyka
[9]
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów. [dostęp 2015-01-04].
[10]
Ludwik Lipnicki, Hanna Wójciak: Porosty. Klucz – atlas do oznaczania najpospolitszych gatunków. Wyd. pierwsze. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1995, s. 13. ISBN 83-02-05668-5.
[11]
Lista roślin zagrożonych w Polsce. Kazimierz ZARZYCKI (red.), Władysław Wojewoda (red.), Zofia HEINRICH (red.). Wyd. 2. Kraków: Polska Akademia Nauk, Instytut Botaniki im. W. Szafera, 1992. ISBN 83-85444-05-X.
[12]
Index Fungorum [online] [dostęp 2017-05-07] (ang.).
[13]
Kristina Articus. Neuropogon and the phylogeny of Usnea s.l. (Parmeliaceae, Lichenized Ascomycetes). „Taxon”. 53 (4), s. 925–934, listopad 2004. ISSN 0040-0262. [dostęp 2017-05-07].
[14]
Index Fungorum. [dostęp 2017-05-07]. (ang.).

[if-1] [1]
Index Fungorum [online] [dostęp 2013-11-12] (ang.).

[faltynowicz-2] [2]
Wiesław Fałtynowicz, The Lichenes, Lichenicolous and allied Fungi of Poland. Krytyczna lista porostów i grzybów naporostowych Polski, Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2003, ISBN 83-89648-06-7.

[sf-3] [3]
Species Fungorum [online] [dostęp 2013-11-12] (ang.).

[index-4] [4]
Według Index Fungorum takson niepewny

[5] [5]
Wymieniona pod synonimem Usnea rigida (Ach.) Motyka

[RozpOch2014-6] [6]
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów [online] [dostęp 2015-01-04].

[Wirth94-7] [7]
Volkmar Wirth. Checkliste der Flechten und flechtenbewohnenden Pilze Deutschlands – eine Arbeitshilfe. „Stuttgarter Beiträge zur Naturkunde”. 517, s. 1-63, 1994. (niem.).

[8] [8]
Wymieniona pod synonimem Usnea madeirensis Motyka

[ochrozp-9] [9]
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów. [dostęp 2015-01-04].

[Lipnicki95-10] [10]
Ludwik Lipnicki, Hanna Wójciak: Porosty. Klucz – atlas do oznaczania najpospolitszych gatunków. Wyd. pierwsze. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1995, s. 13. ISBN 83-02-05668-5.

[Heinrich92-11] [11]
Lista roślin zagrożonych w Polsce. Kazimierz ZARZYCKI (red.), Władysław Wojewoda (red.), Zofia HEINRICH (red.). Wyd. 2. Kraków: Polska Akademia Nauk, Instytut Botaniki im. W. Szafera, 1992. ISBN 83-85444-05-X.

[IF356462_Usnea_longissima-12] [12]
Index Fungorum [online] [dostęp 2017-05-07] (ang.).

[Articus04-13] [13]
Kristina Articus. Neuropogon and the phylogeny of Usnea s.l. (Parmeliaceae, Lichenized Ascomycetes). „Taxon”. 53 (4), s. 925–934, listopad 2004. ISSN 0040-0262. [dostęp 2017-05-07].

[IF371241_Dolichousnea_longissima-14] [14]
Index Fungorum. [dostęp 2017-05-07]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

Wikiwand in your browser!

Usnea

Wikiwand in your browser!

Systematyka i nazewnictwo

Charakterystyka

Gatunki występujące w Polsce

Przypisy