Ulina (herb szlachecki)

Ulina – polski herb szlachecki o nieznanych barwach, noszący zawołanie Ulina. W ciągu XV i XVI wieku utożsamił się całkowicie z podobnym herbem Owada.

Herb Ulina

Herb w stylizacji Szymańskiego, na podstawie przekazów średniowiecznych

Herb w stylizacji Gajla, na podstawie pieczęci Ulińskich z XVI wieku, reprodukowanych przez Wittyga

Herb z pieczęci Soleckiego, w którym Szymański upatruje Uliny, zaś Gajl – osobnego herbu

Herb z pieczęci Pasikowskiego, w którym Szymański upatruje Uliny, zaś Gajl za Wittygiem – herbu Roch III

Herb Owada, z którym Ulina ostatecznie się utożsamił w XVI wieku

Opis herbu

Opis z wykorzystaniem klasycznych zasad blazonowania:

W polu majuskuła "M" z zaćwieczonym krzyżem łacińskim, barwy nieznane.

Najwcześniejsze wzmianki

Herb znany w średniowieczu, po raz pierwszy wzmiankowany w 1388. Niewykluczone, że pierwszy etap kształtowania herbu obrazuje pieczęć z 1243 roku, Michała, kasztelana krakowskiego. Już w XV wieku herb zaczął być utożsamiany z herbem Owada, o czym świadczy zapiska z 1445 roku, nazywająca Uliną herb Owada^[1]. Herb nie zanikł jeszcze całkowicie w XVI wieku, znane są pieczęcie J. Ulińskiego i K. Ulińskiego z 1552, K. Ulińskiego z 1564, K. Soleckiego z 1528 i M. Pasikowskiego z 1540 przedstawiające podobny herb^[2].

Etymologia

Nazwa i zawołanie herbu mają pochodzenie topograficzne^[1].

Herbowni

Tadeusz Gajl wymienia następujące rody herbownych uprawnionych do posługiwania się tym herbem:

Huliński, Ilikowski, Jarocha, Jarosz, Karliński, Mleczny, Osowski, Ossowski, Uliński, Wyplar.

Józef Szymański dodaje do tego wcześniej wspomniane nazwiska Solecki i Pasikowski. Gajl traktuje herb Soleckiego jako inny, podobny do Uliny, zaś Pasikowskiemu przypisuje wyłącznie herb Roch III. Jest to opinia pochodząca pierwotnie od Wiktora Wittyga, opinię tę zna Szymański, ale mimo to określa herb Pasikowskiego jako Ulinę, ignorując brak krzyża na majuskule^[3].

Słownik Historyczno-Geograficzny Ziem Polskich w Średniowieczu Instytutu Historii Polski PAN wymienia przy miejscowości Ilkowice Stanisława Obrzut h. Ulina^[4].

Przypisy

1. Józef Szymański: Herbarz średniowiecznego rycerstwa polskiego. Warszawa: PWN, 1993, s. 282. ISBN 83-01-09797-3.
2. Józef Szymański: Herbarz rycerstwa polskiego z XVI wieku. Warszawa: DiG, 2001, s. 307. ISBN 83-7181-217-5.
3. Wiktor Wittyg: Nieznana szlachta polska i jej herby. Kraków. s. 234 data= 1908.
4. (red.) Tomasz Jurek: Słownik Historyczno-Geograficzny Ziem Polskich w Średniowieczu. T. 2. Kraków: Instytut Historii Polski PAN, 1906, s. 160.

Bibliografia

• Tadeusz Gajl: Herbarz polski od średniowiecza do XX wieku : ponad 4500 herbów szlacheckich 37 tysięcy nazwisk 55 tysięcy rodów. L&L, 2007. ISBN 978-83-60597-10-1. Brak numerów stron w książce

Linki zewnętrzne

• Herb Ulina z listą nazwisk w elektronicznej wersji Herbarza polskiego Tadeusza Gajla