Ulica Rwańska w Piotrkowie Trybunalskim

Ulica Rwańska – ulica na Starym Mieście w Piotrkowie Trybunalskim.

ulica Rwańska

Centrum
Widok od Rynku w stronę kościoła ewangelickiego (2015)
Państwo	Polska
Miejscowość	Piotrków Trybunalski
Długość	ok. 115 m
Plan
Przebieg
0 Rynek Trybunalski / ul. Sieradzka 115 ul. Wojska Polskiego
Położenie na mapie Piotrkowa Trybunalskiego ulica Rwańska
Położenie na mapie Polski ulica Rwańska
Położenie na mapie województwa łódzkiego ulica Rwańska
51°24′31,5″N 19°41′44,4″E

Opis

Ulica Rwańska łączy północno-zachodni narożnik Rynku Trybunalskiego z ulicą Wojska Polskiego^[1]. Długość ulicy wynosi około 115 metrów^[1].

Rwańska należy do najstarszych ulic w Piotrkowie. Układ urbanistyczny i rozplanowanie ulic Starego Miasta ukształtowały się pod koniec XIII wieku^[2]. Natomiast osadnictwo w okolicach ulicy Rwańskiej istniało już prawdopodobnie wcześniej^[2].

W 1674 roku pijarzy, którzy przybyli do Piotrkowa, osiedli w kamieniczce przy ul. Rwańskiej, otrzymanej od Stanisława Jaxa Bykowskiego, i założyli w niej kaplicę i szkołę^[3]. W latach 1689–1718 wybudowali kościół^[3]. Z czasem zabudowali obiektami klasztornymi cały kwartał między dzisiejszymi ulicami Rycerską, Wojska Polskiego i Rwańską^[4]. W czasie pożaru miasta w 1786 roku zabudowania pijarów zostały zniszczone, a oni sami przenieśli się do obiektów po skasowanym zakonie jezuitów^[5]. W 1795 roku kościół objęli luteranie^[5]. W 1846 roku ukończono budowę domu przy Rwańskiej 6 dla parafii ewangelickiej^[6]. W 2013 roku przeprowadzono przebudowę ulicy^[7].

Etymologia nazwy ulicy nie jest jasna. Pochodzenie identycznie nazwanej ulicy Rwańskiej w Radomiu wiązane jest ze słowem rwa oznaczającym dół, wykop, grób czy rów albo z określeniami typu rwisko, urwisko i pochodnymi^[8].

Zabytki

Ulica wraz z całym układem urbanistycznym Starego Miasta wpisana jest do rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa pod numerem 89-IX-35 z 24.07.1948, z 1.02.1962 i z 23.02.2004^[9].

Do rejestru zabytków są też wpisane budynki^[9]:

• nr 1 (Rynek Trybunalski 3) – kamienica, 1. poł. XVIII w., XX w.
• nr 2 (Sieradzka 1) – dom, XVII, XVIII w.
• nr 4 – dom, 1. poł. XIX w.
• nr 6
  • dom (plebania ewangelicka), pocz. XIX w.
  • kościół ewangelicko-augsburski
  • dawny klasztor pijarów i dawny areszt

Do gminnej ewidencji zabytków miasta Piotrkowa Trybunalskiego, oprócz obiektów z rejestru zabytków, są też wpisane budynki^[10]:

• nr 5 – kamienica
• nr 9 (Wojska Polskiego/Plac Czarnieckiego 4) – kamienica
• nr 8 – dawny budynek więzienny, obecnie obiekt handlowo-usługowy i biurowy

• 
  Kancelaria i kościół ewangelicki
• 
  Wieże kościoła ewangelickiego (dawniej pijarów)
• 
  Połączenie ul. Rwańskiej i Rynku – widoczne narożne kamienice Sieradzka 1 i Rynek 3

Przypisy

1. Mapy Google. [dostęp 2019-11-21].
2. Gminny program opieki nad zabytkami 2014 ↓, s. 14.
3. Gminny program opieki nad zabytkami 2014 ↓, s. 24.
4. Witanowski 1923 ↓, s. 31.
5. Witanowski 1923 ↓, s. 32.
6. Kruś 2018 ↓, s. 259.
7. Gminny program opieki nad zabytkami 2014 ↓, s. 11.
8. Krupa 1996 ↓, s. 189.
9. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo łódzkie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 23 lipca 2024 [dostęp 2019-11-21].
10. Gminny program opieki nad zabytkami 2014 ↓, s. 36.

Bibliografia

• Gminny program opieki nad zabytkami gminy miasta Piotrków Trybunalski na lata 2015–2018, Dziennik Urzędowy Województwa Łódzkiego, 2014.
• Mariola Krupa. Nazwy ulic i placów Radomia. „Biuletyn Kwartalny Radomskiego Towarzystwa Naukowego”. t. 31, z. 1–4, s. 176–198, 1996.
• Anna Kruś. Udział ewangelików augsburskich w kształtowaniu krajobrazu kulturowego Piotrkowa Trybunalskiego. „Studia z Geografii Politycznej i Historycznej”. tom 7, s. 251–269, 2018. DOI: 10.18778/2300-0562.07.10.
• Michał Rawita Witanowski: Przewodnik po Piotrkowie Trybunalskim (z planem miasta). Piotrków: Wydawnictwo Oddziału Piotrkowskiego Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego, 1923.