Typ siedliskowy lasu

Typ siedliskowy lasu – podstawowa jednostka w klasyfikacji siedlisk leśnych, obejmująca wszystkie powierzchnie leśne o zbliżonych warunkach siedliskowych wykazując podobne możliwości produkcyjne. Diagnoza typów siedliskowych lasu jest wykorzystywana przy planowaniu i doborze gatunków drzew, preferowanych w danych warunkach siedliska. Typy siedliskowe lasu mogą się różnić składem florystycznym, strukturą, trwałością, żyznością i wilgotnością gleby, klimatem, ukształtowaniem terenu i jego budową geologiczną.

Monograficznym opracowaniem typów siedliskowych lasów Polski zajmował się w latach 50. XX wieku zespół pracowników naukowych Instytutu Badawczego Leśnictwa (IBL) pod kierownictwem L. Mroczkiewicza i T. Tramplera.
W wyniku tych badań uznano, że potencjalna produkcyjność siedliska jest najbardziej miarodajnym wykładnikiem diagnozy typologicznej niż stosunki florystyczne czy fitosocjologiczne uwzględniane przez wcześniejszych badaczy.
W praktycznych pracach typologicznych analizę siedliskoznawczą oparto na 6 kryteriach:

1. położeniu terenu w obrębie krainy przyrodniczo-leśnej,
2. postaci próchnicy,
3. typie gleby,
4. pochodzeniu geologicznego podłoża gleby,
5. składzie mechanicznym gleby,
6. poziomie wody gruntowej.

Na pojęcie typu siedliskowego lasu składają się więc czynniki klimatyczne i glebowe. Rozróżnia się siedliska borowe (bory) i siedliska lasowe (lasy). Na siedliskach borowych występują głównie gatunki drzew iglastych, a na lasowych gatunki liściaste. Typy siedliskowe lasu wiąże się często z zespołami roślinnymi wyróżnionymi w Polsce^[1][2][3][4]. Związki te są niekiedy wykorzystywane w praktyce ochrony przyrody przy identyfikacji chronionych typów leśnych siedlisk przyrodniczych na podstawie opisu taksacyjnego lasu^[5]. Podejście takie może być jednak obarczone sporym błędem, ponieważ typy siedliskowe lasu i zespoły roślinne reprezentują dwie typologie, które powstawały niezależnie i w innych celach i często są znacząco rozbieżne^[6][7].

Typ siedliskowy lasu wyróżnia się oddzielnie dla terenów górskich, wyżynnych i nizinnych.

Typy siedlisk terenów nizinnych

• Bór suchy (Bs)
• Bór świeży (Bśw)
• Bór wilgotny (Bw)
• Bór bagienny (Bb)
• Bór mieszany świeży (BMśw)
• Bór mieszany wilgotny (BMw)
• Bór mieszany bagienny (BMb)
• Las mieszany świeży (LMśw)
• Las mieszany wilgotny (LMw)
• Las mieszany bagienny (LMb)
• Las świeży (Lśw)
• Las wilgotny (Lw)
• Ols (Ol)
• Las łęgowy (Lł)
• Ols jesionowy (OlJ)

Typy siedlisk terenów wyżynnych i podgórskich

• Bór mieszany wyżynny świeży (BMwyżśw)
• Las mieszany wyżynny świeży (LMwyżśw)
• Las wyżynny świeży (Lwyżśw)
• Bór mieszany wyżynny wilgotny (BMwyżw)
• Las mieszany wyżynny wilgotny (LMwyżw)
• Las wyżynny wilgotny (Lwyżw)
• Las łęgowy wyżynny (Lłwyż)
• Ols jesionowy wyżynny (OlJwyż)

Typy siedliskowe lasu terenów górskich

• Bór wysokogórski (BWG) - regiel górny
• Bór górski świeży (BGśw)
• Bór mieszany górski świeży (BMGśw)
• Las mieszany górski świeży (LMGśw)
• Las górski świeży (LGśw)
• Bór mieszany górski wilgotny (BMGw)
• Las mieszany górski wilgotny (LMGw)
• Las górski wilgotny (LGw)
• Las łęgowy górski (LłG)
• Bór górski bagienny (BGb)
• Bór mieszany górski bagienny (BMGb)
• Ols jesionowy górski (OlJG)

Zobacz też

• zespół leśny
• Drzewostany Puszczy Białowieskiej