Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Twin Oaks Community – ekowioska[1] i wspólnota intencjonalna ok. 100 mieszkańców[2] zajmująca powierzchnię 450 akrów w hrabstwie Louisa County w stanie Wirginia w Stanach Zjednoczonych[3][4]. Jest członkiem Federation of Egalitarian Communities[5]. Założona w 1967[6][7] jest jedną z najdłużej istniejących świeckich wspólnot intencjonalnych w Ameryce Północnej[4]. Podstawowymi wartościami wspólnoty są kooperacja, egalitaryzm, non violence, zrównoważony rozwój i podział zysków[8].
Wspólnota została założona w 1967 roku na terenie 123-akrowej (0,5 km²) farmy tytoniu[4] przez grupę ośmiu studentów psychologii[6] bez doświadczenia rolniczego. Wśród nich była Kat Kinkade, późniejsza autorka dwóch książek o tej wspólnocie[9][10].
Kiedy wspólnota powstawała, nie było jeszcze ruchu ekowiosek (powstał w 1995) ani zasad permakultury (poł. lat 70. XX w.), więc założyciele nie mieli dostępu do wypracowanych systemów czy idei[6]. Inspiracją dla zawiązania wspólnoty była powieść psychologa B.F. Skinnera pt. Walden Two (1948) o fikcyjnej utopii behawioralnej.
Powieść Skinnera Walden Two nawiązuje do zbioru esejów filozoficznych pt. Walden Thoreau, opowiadając się za życiem pełnym osobistego szczęścia, satysfakcjonującej pracy, wypoczynku i związków międzyludzkich, przy minimalnej konsumpcji; zaś przeciwko konkurencji, wojnom i konfliktom społecznym[11]. W książce opisano wizytę w fikcyjnej „wspólnocie eksperymentalnej”[12] w Stanach Zjednoczonych lat 40. XX w., w której produktywność i poczucie szczęścia obywateli dalece przekraczały przeciętną, dzięki naukowemu planowaniu życia społecznego oraz stosowaniu warunkowania instrumentalnego w wychowaniu dzieci.
Zgodnie z wizją Skinnera, członkowie-założyciele Twin Oaks mieli zamiar wychować lepiej przystosowane społecznie jednostki ludzkie poprzez cierpliwą edukację dzieci w systemie podobnym do kibucu. Dlatego też pierwsze swoje przedszkole nazwali Degani, tak jak nazywał się pierwszy kibuc. Jednak, podobnie jak w systemie kibucu, zasady wkrótce uległy rozluźnieniu i w roku 2004 Degani nie była już przedszkolem, tylko domem mieszkalnym[6].
Pierwotna wizja z powieści Skinnera wkrótce została w Twin Oaks zastąpiona zasadami egalitaryzmu. Początki istnienia wspólnoty były trudne – wielu członków z niej odchodziło, przybywało wielu nowych, członkowie nie mieli też znaczących dochodów. Według Kinkade wspólnota starała się zaradzić typowym problemom związanym z życiem w komunie (szczególnie lenistwu, obżarstwu i brakowi struktury) poprzez przyjęcie modelu pracy, w którym ma ona określone ramy, a mimo to daje się dostosować do poszczególnych osób i warunków[13].
Wspólnota do dziś (2013) stosuje system Planner-Manager i zmodyfikowane wersje pierwotnego systemu pracy i kredytu godzin, zaczerpnięte z książki Skinnera[6]. Podobnie jak w powieści Skinnera, system kredytu pracy bazował początkowo na „zmiennych” godzinach kredytowych. Niektóre godziny miały większą wartość kredytową niż inne, aby uczynić każde zajęcie pożądanym. W obecnie używanym zmodyfikowanym systemie są stosowane „ustandaryzowane” kredyty; każde zajęcie we wspólnocie ma tę samą wartość, jeśli chodzi o godziny kredytu pracy[14].
Twin Oaks ma około 100 członków (2010)[7]. Osoby zainteresowane zamieszkaniem we wspólnocie muszą przejść trzytygodniowy program wprowadzający[4]. Zwiedzają w tym czasie wspólnotę, biorą udział w zajęciach pokazujących różne aspekty życia w Twin Oaks i pracują u boku obecnych członków wspólnoty. W przeciwieństwie do wielu wspólnot mieszkaniowych nie ma tu opłaty wpisowej ani kosztów wynajmu czy innych opłat związanych z kosztami życia[2]. Podstawowe potrzeby – mieszkaniowe, odzieżowe, żywieniowe, zdrowotne – są zaspokajane w zamian za tydzień pracy[2].
Członek Twin Oaks pracuje ok. 42 godzin tygodniowo[15]. Część pracy nastawiona jest na zdobycie przychodu, zaś pozostała część to prace domowe, takie jak ogrodnictwo, produkcja żywności, dojenie krów, gotowanie, sprzątanie, naprawa rowerów i samochodów, prace remontowe i opieka nad dziećmi[15]. Większość członków wspólnoty Twin Oaks nie poświęca się jednemu zajęciu lecz zajmuje się różnymi dziedzinami pracy[16]. Członkowie mogą też pracować poza wspólnotą[4]. Dochód z tych zajęć może być przeznaczony na cele wspólnotowe, ale część może być traktowany jako „dochód wakacyjny” danej osoby. Nadgodziny w tygodniu są traktowane jako kredyt na czas urlopu.
Chociaż zabronione jest oglądanie telewizji, członkowie mają dostęp do internetu i komputerów publicznych. Mogą też oglądać filmy i nagrane programy telewizyjne. Członkowie urządzają też wspólne tańce, medytacje, dyskusje o literaturze, grają w gry planszowe czy występują w przedstawieniach musicalowych[4].
Członkowie Twin Oaks są przedstawicielami różnych wyznań. Są wśród nich zarówno chrześcijanie, jak i ateiści, poganie i buddyści. Odbywają się pogańskie zaręczyny, poprzez wiązanie rąk tkaniną, święta równonocy, obiady w Dniu Dziękczynienia oraz święto rocznicy powstania wspólnoty (16 lipca).
Każdy z członków ma własny pokój – sypialnię (nawet mąż i żona), jednak pozostałe części domu są wspólne[2][7].
Członkowie już nie przybywają i ubywają tak licznie, jak to było na początku istnienia wspólnoty[4]. Wielu byłych członków osiedliło się w pobliskich miastach Charlottesville i Louisa, aby utrzymywać kontakt ze wspólnotą.
42-godzinny tydzień pracy jest dzielony między prace domowe i pracę nastawioną na przychód[1]. W Twin Oaks istnieje kilka firm wspólnotowych, takich jak Twin Oaks Tofu[17], Twin Oaks Hammocks[18] i Twin Oaks Book Indexing[19]. Ponadto członkowie uprawiają nasiona dla Southern Exposure Seed Exchange[20]. Łącznie te źródła generują dochód 600 000 dolarów rocznie[15][21]. Pozwala on nabyć towary, których wspólnota nie wytwarza we własnym zakresie, a także wypłacić miesięczne stypendium każdemu członkowi wspólnoty, które może spożytkować na cele własne (np. nabyć przedmioty niedostępne we wspólnocie). W roku 2010 stypendium to wynosiło 86 dolarów miesięcznie dla każdego, niezależnie od wykonywanego zawodu[7]. Mieszkańcy Twin Oaks uważają, że stabilność i długowieczność wspólnoty zawdzięczają jej zaangażowaniu w przynoszącą zyski produkcję tofu i hamaków[1][2][7].
Wspólnota Twin Oaks pomogła założyć trzy inne wspólnoty: odległą o ok. 7 mil (11 km) Acorn Community[4], Living Energy Farm, także w hrabstwie Louisa County, oraz East Wind Community w centralnej części stanu Missouri.
W sierpniu na terenie Twin Oaks odbywają się doroczne spotkania wspólnot, sponsorowane przez Fellowship for Intentional Community, którego główne biuro znajduje się na terenie wspólnoty[6] – Communities Conference[22] (185 uczestników spoza Twin Oaks i Acorn Community w 2012[23]) i Women’s Gathering, skupiające ponad 100 kobiet[24].
Historia Twin Oaks Community jest szczegółowo udokumentowana w dwóch książkach Kathleen (Kat) Kinkade, jednej ze współzałożycieli wspólnoty. W pierwszej z nich, zatytułowanej A Walden Two Experiment[9], opisano pierwsze 5 lat istnienia wspólnoty. Kolejna, pt. Is it Utopia Yet?, zawiera materiał zgromadzony w okresie 20 lat[10]. Dzieje Twin Oaks dokumentuje również inna książka z lat 80. XX w., pt. Living the Dream autorstwa Ingrid Komar (matki ówczesnego członka wspólnoty). Wspólnotę opisywano w czasopismach i dziennikach (np. The Washington Post Magazine w 1998 zamieścił artykuł na okładce[25]; Chicago Tribune, 1988; The New York Times Magazine, 1997; Los Angeles Times, 1997; St. Petersburg Times (Floryda), 1997), powstało także kilka prac magisterskich. Pełna lista publikacji znajduje się na stronie internetowej wspólnoty[26].
Twin Oaks stara się być modelem zrównoważonego stylu życia[3]. W miarę upływu lat kolejne domy budowano z coraz większym naciskiem na kwestie środowiskowe, a starsze domy wyposażano w panele solarne[6]. Na terenie wspólnoty znajdują się toalety kompostowe[6]. Ze względu na wspólnotowy model dzielenia się zasobami przeciętny członek Twin Oaks zużywa mniej zasobów niż przeciętny Amerykanin[1] oraz samowystarczalność[27]. Większość środków jest współdzielona, a wyjątkiem są rzeczy osobiste, trzymane w indywidualnych sypialniach. Wspólne są części domów, 17 samochodów i duża „biblioteka darmowych ubrań”[1][3][15]; wspólnie też jada się posiłki[6]. Członkowie Twin Oaks zużywają o 70% mniej benzyny, o 80% mniej elektryczności i o 76% mniej gazu naturalnego na jednostkę w porównaniu z sąsiadami[28].
Sama wspólnota przyznaje, że stworzenie idealnej wspólnoty jest wciąż przed nimi – i nawet wręcza odwiedzającym broszurki pt. „Not Utopia Yet”. Jednym z problemów jest niewystarczające poczucie prywatności[4]. Ponadto osoby, które wybiorą życie w Twin Oaks, po kilku latach czują się tam „uwięzione”, ponieważ mają niewiele możliwości zgromadzenia majątku czy oszczędności[16].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
