Twierdza Koźle

Twierdza Koźle – słabo zachowana twierdza w Koźlu będąca systemem obronnym z okresu XVIII i XIX wieku. Współcześnie w Kędzierzynie-Koźlu organizowane są co roku Dni Twierdzy Koźle.

Widok miasta Koźle w I poł. XVIII w. - rysunek Wernhera

Historia

Plan Twierdzy Kozielskiej z 1851 r.

W 1739 Austriacy utworzyli w Koźlu Twierdzę Koźle, która była typową kleszczową twierdzą. Była to austriacka twierdza drugiej klasy. Wokół całego miasta wybudowano wówczas umocnienia ziemne (wał ziemny, mur i rów) w kształcie gwiazdy ośmioramiennej. Prace budowlane nie zostały ukończone.

W 1741 podczas wojny o sukcesję austriacką Koźle zostało zajęte przez wojska pruskie. W 1743 postanowiono wybudować w Koźlu nową twierdzę. Ustanowiono w mieście wojskowy garnizon i wyburzono austriackie fortyfikacje, na miejscu których rozpoczęto budowę nowych na kształcie gwiazdy pięcioramiennej.

Podczas II wojny śląskiej w 1745 Koźle zostało przejściowo zdobyte przez Austriaków. Miasto zostało odbite po miesięcznym oblężeniu.

Król Prus Fryderyk II Wielki rozumiał strategiczne położenie Koźla i w latach 1746–1754 osobiście doglądał budowy fortyfikacji Twierdzy Koźle.

Podczas wojny siedmioletniej w 1758 wojska austriackie blokowały przez pięć miesięcy Twierdzę Koźle, jednak jej nie zdobyły.

Podczas wojen napoleońskich w 1807 wojska francuskie, bawarskie i wirtemberskie prowadziły nieudane oblężenie Twierdzy Koźle.

W 1873 nastąpiła likwidacja twierdzy kozielskiej, co umożliwiło rozwój gospodarczy Koźla.

Zobacz też

• historia Kędzierzyna-Koźla

Bibliografia

• Janusz Bogdanowski: "Twierdza Koźle. Problem planu w świetle systemu kleszczowego szkoły staropruskiej i szkoły Arad". W: Studia i Materiały do Historii Sztuki Wojennej. T.12, Cz.1, Warszawa 1966, strony 153-162.
• Grzegorz Bukal: "Gerhard Cornelius Walrave i holendersko-pruska fortyfikacja na ziemiach polskich". W: Niderlandyzm w sztuce polskiej. PWN, Warszawa 1995, strony 351-363.
• Ryszard Pacułt: "Twierdza Kozielska". Biuro Promocji Urzędu Miasta Kędzierzyn-Koźle. Kędzierzyn-Koźle 1997.

Linki zewnętrzne