Tsukuba (1905)

Tsukuba (筑波) – japoński krążownik pancerny z okresu I wojny światowej typu Tsukuba. Okrętowi nadano imię góry Tsukuba, znajdującej się w prefekturze Ibaraki. Bliźniaczym okrętem był oddany do służby w 1908 "Ikoma".

Tsukuba (筑波)

Historia
Stocznia	Marynarki w Kure
Położenie stępki	14 stycznia 1905
Wodowanie	26 grudnia 1905
Dai-Nippon Teikoku Kaigun
Wejście do służby	14 stycznia 1907
Zatonął	14 stycznia 1917 w Yokosuka po wybuchu amunicji
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	normalna: 13 700 t pełna: 15 400 t
Długość	137,1 m
Szerokość	23 m
Zanurzenie	8 m
Napęd
2 maszyny parowe o mocy 20 000 KM napędzające 2 śruby
Prędkość	20,5 węzłów
Uzbrojenie
4 dział 305 mm (2xII) 12 dział 152 mm (12xI) 12 dział 120 mm (12xI) 4 działa 76 mm 3 wyrzutnie torped 450 mm
Opancerzenie
burty do 178 mm, pokład do 76 mm, wieże 178 mm (Krupp)
Załoga	879

"Tsukuba"

Ten artykuł dotyczy okrętu. Zobacz też: miasto Tsukuba.

Historia

Osobny artykuł: Krążowniki typu Tsukuba.

Okręty typu Tsukuba miały być nowymi japońskimi krążownikami pancernymi, bazującymi na doświadczeniach wojny rosyjsko-japońskiej i zastępujące utracone podczas niej pancerniki „Yashima” i „Hatsuse”^[1]. W porównaniu do dotychczasowych jednostek tej klasy miały wyjątkowo silna artylerię, w postaci 4 dział kalibru 305 mm, typowo przenoszonego przez pancerniki. O ich budowie zdecydowano w czerwcu 1904. Stępkę pod budowę pierwszego okrętu położono 14 stycznia 1905 w Stoczni Marynarki Wojennej w Kure. Budowę okrętu obserwowali amerykańscy obserwatorzy wojskowi, którzy byli zaskoczeni szybkim postępem prac. Wodowanie nastąpiło już 26 grudnia 1905, a wejście do służby miało miejsce 14 stycznia 1907^[1]. 28 sierpnia 1912 okręty typu Tsukuba zostały przeklasyfikowane na krążowniki liniowe^[2], mimo że miały słabsze uzbrojenie i mniejszą prędkość. Na próbach "Tsukuba" uzyskał prędkość 20,5 węzła i moc 20.736 indykowanych KM. Cierpiał jednak w toku służby na usterki związane z pośpieszną budową^[1].

Po wejściu do służby celem pierwszej podróży zagranicznej były Stany Zjednoczone, gdzie okręt wziął udział w obchodach 300 rocznicy założenia osady w Jamestown. Powrócił do Japonii przez Portsmouth w Anglii (gdzie wyposażono go w system kierowania ogniem) i Kanał Sueski^[3]. W kolejnych latach "Tsukuba" brał udział w licznych ćwiczeniach i pokazach organizowanych przez Japońską Cesarską Marynarkę Wojenną. Podczas I wojny światowej okręt działał w rejonie Oceanu Indyjskiego i południowego Pacyfiku, wspierając siły brytyjskie w ramach sojuszu angielsko-japońskiego.

14 stycznia 1917 na stojącym w porcie Yokosuka okręcie eksplodowały komory amunicyjne. Na okręcie wybuchł gwałtowny pożar, co doprowadziło do zatonięcia w płytkiej wodzie. Zginęło 305 marynarzy^[1]. Pomimo zdarzających się samoistnych wybuchów tego rodzaju na okrętach japońskich, związanych z niestabilnością chemiczną ładunków miotających z kordytem, według ustaleń śledztwa, pożar został spowodowany celowo przez marynarza, który chciał popełnić samobójstwo^[3]. Okręt został następnie w 1918 roku podniesiony z dna i złomowany. Z listy floty skreślono go 1 września 1917^[2]. Warto zauważyć, że zatonięcie miało miejsce w rocznicę położenia stępki i wejścia do służby.

Przypisy

1. R. Gardiner, op.cit.
2. Hiroshi Nishida, Imperial Japanese Navy [dostęp 8-4-2010]
3. Dąbrowski 2012 ↓, s. 18-19.

Bibliografia

• Robert Gardiner (red.): Conway's All the World's Fighting Ships: 1906-1921. Annapolis: US Naval Institute Press, 1985, s. 233. ISBN 0-87021-907-3.
• Krzysztof Dąbrowski. Japońskie krążowniki pancerne typów „Tsukuba” i „Ibuki”. Część II. „Okręty Wojenne”. 1/2012. XIX (111), s. 18-23, styczeń-luty 2012. Tarnowskie Góry. ISSN 1231-014X.

Linki zewnętrzne

• (en) www.hazegrey.org