Tropikamid

Tropikamid (łac. tropicamidum) – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny, z grupy pirydyn, cholinolityk, lek stosowany w diagnostyce i przygotowaniu do zabiegów okulistycznych.

Tropikamid

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) N-etylo-3-hydroksy-2-fenylo-N-(pirydyn-4-ylometylo)propanoamid Inne nazwy i oznaczenia farm. łac. tropicamidum inne N-etylo-α-(hydroksymetylo)-N-(4-pirydynylometylo)-benzenoacetamid
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C17H20N2O2
Masa molowa	284,36 g/mol
Identyfikacja
Numer CAS	1508-75-4
PubChem	5593
DrugBank	DB00809
SMILES CCN(CC1=CC=NC=C1)C(=O)C(CO)C2=CC=CC=C2
InChI InChI=1S/C17H20N2O2/c1-2-19(12-14-8-10-18-11-9-14)17(21)16(13-20)15-6-4-3-5-7-15/h3-11,16,20H,2,12-13H2,1H3 InChIKey BGDKAVGWHJFAGW-UHFFFAOYSA-N
Właściwości Rozpuszczalność w wodzie powyżej 42,7 ug/ml[1] Temperatura topnienia 96,5 °C[1] logP 1,3[1]
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2018-06-07] Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie podanej karty charakterystyki Uwaga Zwroty H H302, H312, H315, H317, H319, H332, H335 Zwroty P P261, P280, P305+P351+P338 NFPA 704 Na podstawie podanego źródła[2] 1 2 0
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC	S01FA06
Stosowanie w ciąży	kategoria C[3]
Uwagi terapeutyczne Drogi podawania miejscowa

Mechanizm działania

Mechanizm działania tropikamidu polega na konkurencyjnym antagonizmie do acetylocholiny, w stężeniu 0,5% powoduje porażenie mięśni zwieracza źrenicy i rzęskowego, natomiast w stężeniu 1% dodatkowo powoduje porażenie akomodacji oka^[4]. Maksymalne rozszerzenie źrenicy występuje po 15 minutach, utrzymuje się przez 1 godzinę i powoli ustępuje do 4–6 godzin^[5][4].

Zastosowanie

• do wziernikowania dna oka w diagnostyce okulistycznej^[4],
• w stanach przedoperacyjnych, wymagających zastosowania krótko działającego środka rozszerzającego źrenicę^[4].

Tropikamid znajduje się na wzorcowej liście podstawowych leków Światowej Organizacji Zdrowia (WHO Model Lists of Essential Medicines) (2015)^[6].

Tropikamid jest dopuszczony do obrotu w Polsce (2018)^[7].

Działania niepożądane

Działania niepożądane są podobne do atropiny, a ich częstość pozostaje nieznana^[5][4]. U dzieci mogą występować zaburzenia ze strony ośrodkowego układu nerwowego oraz niewydolność krążeniowo-oddechowa, spowodowane ogólnoustrojowym działaniem leku^[4].

Przypisy

1. Tropicamide, [w:] PubChem [online], United States National Library of Medicine, CID: 5593 (ang.).
2. Tropicamide SC-202371. Santa Cruz Biotechnology. [dostęp 2018-06-07]. (ang.).
3. Drugs and Supplements Tropicamide (Ophthalmic Route). Mayo Foundation for Medical Education and Research, 2017-03-01. [dostęp 2018-06-07]. (ang.).
4. Tropicamidum WZF 0,5%, 5 mg/ml, krople do oczu, roztwór – Charakterystyka Produktu Leczniczego. Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia Rejestr Produktów Leczniczych. [dostęp 2018-06-07].
5. Jan K. Podlewski, Alicja Chwalibogowska-Podlewska: Leki współczesnej terapii. T. 2. Warszawa: Medical Tribune, 2010, s. 847. ISBN 978-83-60135-95-2.
6. WHO Model List of Essential Medicines 19th List. Światowa Organizacja Zdrowia, 2015. s. 30. [dostęp 2018-06-07]. (ang.).
7. Obwieszczenie Prezesa Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych z dnia 16 kwietnia 2018 r. w sprawie ogłoszenia Urzędowego Wykazu Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia, 2018-04-16. [dostęp 2018-06-07].

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.