Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa

Trojeść

rodzaj roślin z rodziny toinowatych Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Trojeść
Remove ads

Trojeść (Asclepias L.) – rodzaj roślin z rodziny toinowatych (Apocynaceae). Obejmuje według różnych źródeł od ok. 100[4]–120[5] do ponad 200 gatunków[6]. Rośliny te występują w Ameryce Północnej i Środkowej, gdzie rosną w lasach, na terenach skalistych i nieużytkach, rzadziej na mokradłach[4]. Niektóre gatunki zostały rozpowszechnione jako uprawne. Trojeść amerykańska A. syriaca należy do gatunków już zadomowionych w Polsce i potencjalnie inwazyjnych[7]. Młode pędy niektórych gatunków są jadalne, w większości jednak mają trujący sok mleczny. Spożywające go larwy motyla Danaus plexippus stają się dzięki temu toksyczne dla ptaków[4]. Niezwilżalne włoski nasienne trojeści amerykańskiej stanowią surowiec zwany jedwabiem roślinnym, używanym do wyrobu pasów ratunkowych, materacy, materiałów izolacyjnych[8], z włókien z pędów wyrabia się także tkaniny i papier. Gatunek ten i niektóre inne (A. incarnata, A. tuberosa) uprawiane są także jako rośliny ozdobne i miododajne[9]. Trojeść okazała (A. speciosa) wykorzystywana jest w przemyśle kosmetycznym[8].

Nie mylić z: Tojeść.
Szybkie fakty Domena, Królestwo ...
Remove ads
Thumb
Trojeść amerykańska
Thumb
Asclepias curassavica
Thumb
Asclepias tuberosa
Thumb
Asclepias asperula
Remove ads

Morfologia

Pokrój
Byliny, czasem z pędami drewniejącymi u podstawy (półkrzewy). Ich pędy są zwykle prosto wzniesione i osiągają do 1,5 m wysokości. Szyja korzeniowa tęga[4].
Liście
Część gatunków jest wiecznie zielona, część okresowo zrzuca liście. Liście pojedyncze, zazwyczaj wąskie, lancetowate lub eliptyczne i ostro zakończone[10]. Wyrastają na pędzie skrętolegle, naprzeciwlegle, rzadko w okółkach. U niektórych gatunków okryte są białymi włoskami[4].
Kwiaty
Obupłciowe, promieniste, wonne, o skomplikowanej budowie wynikającej z przystosowania do zapylania przez owady[9]. Kielich i korona są pięciokrotne, zrosłodziałkowe u nasady i zrosłopłatkowe, z płatkami odgiętymi[4]. Pręcików jest 5, o równej długości[4], tworzą one tzw. koronę pręcikową[8]. Pylniki są przyrośnięte do główkowato rozszerzonej, szczytowej części słupka tworząc prętosłup. Pyłek powstaje w pojedynczych komorach poszczególnych pylników zlepiony w pyłkowiny. Pyłkowiny z sąsiednich pylników połączone są za pomocą uczepki, która przyczepia się do ciała owada (czasem w formie zatrzasku)[8]. Sterylne komory pylników tworzą tzw. prowadnice[9]. Między prętosłupem i okwiatem znajduje się dodatkowy okółek listków stanowiących wyrostki płatków lub pręcików[8]. Zalążnia jest dwukomorowa, górna, wpół dolna lub dolna[8]. Dwie szyjki słupka zrastają się w części szczytowej. Tu też znajdują się miodniki wydzielające nektar do rożkowatych kieszonek[4]. Kwiat są różnie zabarwione – mogą być białe, żółte, pomarańczowe, różowe, fioletowe lub czerwone[4].
Owoce
Wygięte, wydłużone torebki zawierające nasiona formujące się w dwóch rzędach. Nasiona są wiatrosiewne – wyposażone są w aparat lotny[4].
Remove ads

Systematyka

Podsumowanie
Perspektywa
Synonimy

Acerates Elliott, Anantherix Nutt., Asclepiodella Small, Asclepiodora A. Gray, Biventraria Small, Oxypteryx Greene, Podostemma Greene, Podostigma Elliott, Schizonotus A. Gray, Solanoa Greene[11].

Pozycja systematyczna według APweb i GRIN (aktualizowany system APG IV z 2016)

Jeden z rodzajów plemienia Asclepiadeae w podrodzinie Asclepiadoideae w rodzinie toinowatych Apocynaceae[11]. Rodzina ta stanowi jeden z kladów w obrębie rzędu goryczkowców (Gentianales) z grupy astrowych[2].

Pozycja w systemie Reveala (1993–1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa jasnotowe (Lamiidae Takht. ex Reveal), nadrząd Gentiananae Thorne ex Reveal, rząd toinowce (Apocynales Bromhead), rodzina toinowate (Apocynaceae Juss.)[12], podrodzina Asclepiadoideae Burnett, plemię Asclepiadeae (R. Br.) Duby, podplemię Asclepiadinae Endl. ex Meisn., rodzaj trojeść (Asclepias L.)[13]

Pozycja w systemie Cronquista (1981)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta), klasa dwuliścienne (Magnoliopsida), podklasa Asteridae, rząd goryczkowce (Gentianales), rodzina trojeściowate (Asclepiadaceae), rodzaj trojeść Asclepias.

Wykaz gatunków[6][14]
  • Asclepias adscendens (Schltr.) Schltr.
  • Asclepias affinis (Schltr.) Schltr.
  • Asclepias ageratoides M.A.Curtis
  • Asclepias albens (E.Mey.) Schltr.
  • Asclepias albicans S.Watson
  • Asclepias alpestris (K.Schum.) Goyder
  • Asclepias amabilis N.E.Br.
  • Asclepias ameliae S.Moore
  • Asclepias amplexicaulis Sm.
  • Asclepias apocynifolia Woodson
  • Asclepias arenaria Torr.
  • Asclepias asperula (Decne.) Woodson
  • Asclepias atroviolacea Woodson
  • Asclepias aurea (Schltr.) Schltr.
  • Asclepias auriculata Kunth
  • Asclepias barjoniifolia E.Fourn.
  • Asclepias bartlettiana Woodson
  • Asclepias baumii Schltr.
  • Asclepias bicuspis N.E.Br.
  • Asclepias bifida W.H.Blackw.
  • Asclepias boliviensis E.Fourn.
  • Asclepias brachystephana Engelm. ex Torr.
  • Asclepias bracteolata E.Fourn.
  • Asclepias breviantherae Goyder
  • Asclepias brevicuspis (E.Mey.) Schltr.
  • Asclepias brevipes (Schltr.) Schltr.
  • Asclepias buchwaldii (Schltr. & K.Schum.) De Wild.
  • Asclepias burchellii Schltr.
  • Asclepias californica Greene
  • Asclepias candida Vell.
  • Asclepias chapalensis Brandegee
  • Asclepias cinerea Walter
  • Asclepias circinalis (Decne.) Woodson
  • Asclepias compressidens (N.E.Br.) Nicholas
  • Asclepias concinna (Schltr.) Schltr.
  • Asclepias connivens Baldwin ex Elliot
  • Asclepias constricta M.E.Jones
  • Asclepias contrayerba Sessé & Moc.
  • Asclepias conzattii Woodson
  • Asclepias cooperi N.E.Br.
  • Asclepias cordifolia (Benth.) Jeps.
  • Asclepias coulteri A.Gray
  • Asclepias crassicoronata Goyder
  • Asclepias crassinervis N.E.Br.
  • Asclepias crispa P.J.Bergius
  • Asclepias crocea Woodson
  • Asclepias cryptoceras S.Watson
  • Asclepias cucullata (Schltr.) Schltr.
  • Asclepias cultriformis Harv. ex Schltr.
  • Asclepias curassavica L. – trojeść curacaońska[14], t. krwista[15]
  • Asclepias curtissii A.Gray
  • Asclepias cutleri Woodson
  • Asclepias densiflora N.E.Br.
  • Asclepias dependens (K.Schum.) N.E.Br.
  • Asclepias dinteri Engl. & Krause
  • Asclepias disparilis N.E.Br.
  • Asclepias dissona N.E.Br.
  • Asclepias edentata Goyder
  • Asclepias elegantula Fishbein
  • Asclepias eminens (Harv.) Schltr.
  • Asclepias emoryi (Greene) Vail ex Small
  • Asclepias engelmanniana Woodson
  • Asclepias eriocarpa Benth.
  • Asclepias erosa Torr.
  • Asclepias euphorbiifolia Engelm. ex A.Gray
  • Asclepias exaltata L.
  • Asclepias exilis M.E.Jones
  • Asclepias expansa (E.Mey.) Schltr.
  • Asclepias fallax (Schltr.) Schltr.
  • Asclepias fascicularis Decne.
  • Asclepias feayi Chapm. ex A.Gray
  • Asclepias fimbriata Weim.
  • Asclepias flanaganii Schltr.
  • Asclepias flexuosa (E.Mey.) Schltr.
  • Asclepias foliosa (K.Schum.) Hiern
  • Asclepias fournieri Woodson
  • Asclepias fulva N.E.Br.
  • Asclepias galeottii E.Fourn.
  • Asclepias gentryi Standl.
  • Asclepias gibba (E.Mey.) Schltr.
  • Asclepias glaucescens Kunth
  • Asclepias gordon-grayae Nicholas
  • Asclepias graminifolia (Wild) Goyder
  • Asclepias grandirandii Goyder
  • Asclepias hallii A.Gray
  • Asclepias humilis (E.Mey.) Schltr.
  • Asclepias humistrata Walter
  • Asclepias hypoleuca (A.Gray) Woodson
  • Asclepias inaequalis Goyder
  • Asclepias incarnata L. – trojeść krwista
  • Asclepias involucrata Engelm. ex Torr.
  • Asclepias jamesii Torr.
  • Asclepias jorgeana Fishbein & S.P.Lynch
  • Asclepias kamerunensis Schltr.
  • Asclepias labriformis M.E.Jones
  • Asclepias lanceolata Walter
  • Asclepias langsdorffii E.Fourn.
  • Asclepias lanuginosa Nutt.
  • Asclepias latifolia (Torr.) Raf.
  • Asclepias lemmonii A.Gray
  • Asclepias leptopus I.M.Johnst.
  • Asclepias linaria Cav.
  • Asclepias linearis Scheele
  • Asclepias longifolia Michx.
  • Asclepias longipedunculata Brandegee
  • Asclepias longirostra Goyder
  • Asclepias longissima (K.Schum.) N.E.Br.
  • Asclepias lynchiana Fishbein
  • Asclepias macropus (Schltr.) Schltr.
  • Asclepias macrotis Torr.
  • Asclepias macroura A.Gray
  • Asclepias macvaughii Woodson
  • Asclepias masonii Woodson
  • Asclepias mazatlanensis Sessé & Moc.
  • Asclepias meadii Torr. ex A.Gray
  • Asclepias melantha Decne.
  • Asclepias meliodora (Schltr.) Schltr.
  • Asclepias mellodora A.St.-Hil.
  • Asclepias meyeriana (Schltr.) Schltr.
  • Asclepias michauxii Decne.
  • Asclepias minor (S.Moore) Goyder
  • Asclepias minutiflora (Goyder) Goyder
  • Asclepias mirifica Woodson
  • Asclepias monticola N.E.Br.
  • Asclepias mtorwiensis Goyder
  • Asclepias nana Verd.
  • Asclepias navicularis (E.Mey.) Schltr.
  • Asclepias neglecta Hemsl.
  • Asclepias nivea L.
  • Asclepias notha W.D.Stevens
  • Asclepias nummularia Torr.
  • Asclepias nummularioides W.D.Stevens
  • Asclepias nuttii N.E.Br.
  • Asclepias nyctaginifolia A.Gray
  • Asclepias obovata Elliott
  • Asclepias occidentallis Goyder
  • Asclepias oenotheroides Schltdl. & Cham.
  • Asclepias oreophila Nicholas ex Hilliard & B.L.Burtt
  • Asclepias otarioides E.Fourn.
  • Asclepias ovalifolia Decne.
  • Asclepias ovata M.Martens & Galeotti
  • Asclepias palustris (K.Schum.) Schltr.
  • Asclepias patens N.E.Br.
  • Asclepias pedicellata Walter
  • Asclepias pellucida E.Fourn.
  • Asclepias peltigera (E.Mey.) Schltr.
  • Asclepias perennis Walter
  • Asclepias pilgeriana Schltr.
  • Asclepias praemorsa Schltr.
  • Asclepias pratensis Benth.
  • Asclepias pringlei (Greenm.) Woodson
  • Asclepias prostrata W.H.Blackw.
  • Asclepias pseudoamabilis Goyder
  • Asclepias pseudofimbriata (Goyder) Goyder
  • Asclepias pseudorubricauli s Woodson
  • Asclepias puberula A.Gray
  • Asclepias pumila (A.Gray) Vail
  • Asclepias purpurascens L. – trojeść purpurowa
  • Asclepias pygmaea N.E.Br.
  • Asclepias quadrifolia Jacq.
  • Asclepias quinquedentata A.Gray
  • Asclepias rafaelensis Brandegee
  • Asclepias randii S.Moore
  • Asclepias rara N.E.Br.
  • Asclepias rosea Kunth
  • Asclepias rubra L.
  • Asclepias rubricaulis Kunth
  • Asclepias rusbyi (Vail) Woodson
  • Asclepias scaposa Vail
  • Asclepias schaffneri A.Gray
  • Asclepias scheryi Woodson
  • Asclepias schlechteri (K.Schum.) N.E.Br.
  • Asclepias schumanniana Hiern
  • Asclepias shabaensis (Goyder) Goyder
  • Asclepias similis Hemsl.
  • Asclepias solanoana Woodson
  • Asclepias solstitialis A.Chev.
  • Asclepias speciosa Torr. – trojeść okazała, t. nadobna
  • Asclepias sperryi Woodson
  • Asclepias sphacelata (K.Schum.) N.E.Br.
  • Asclepias standleyi Woodson
  • Asclepias stathmostelmoide s Goyder
  • Asclepias stellifera Schltr.
  • Asclepias stenophylla A.Gray
  • Asclepias subaphylla Woodson
  • Asclepias subulata Decne.
  • Asclepias subverticillata (A.Gray) Vail
  • Asclepias subviridis S.Moore
  • Asclepias suffrutex Standl.
  • Asclepias sullivantii Engelm. ex A.Gray
  • Asclepias syriaca L. – trojeść amerykańska
  • Asclepias tanganyikensis E.A.Bruce
  • Asclepias tapalpana M.E.Jones
  • Asclepias texana A.Heller
  • Asclepias tomentosa Elliott
  • Asclepias tuberosa L. – trojeść bulwiasta
  • Asclepias ulophylla Schltr.
  • Asclepias uncialis Greene
  • Asclepias variegata L.
  • Asclepias velutina (Schltr.) Schltr.
  • Asclepias verdickii (De Wild.) De Wild.
  • Asclepias verticillata L. – trojeść okółkowa
  • Asclepias vestita Hook. & Arn.
  • Asclepias vicaria N.E.Br.
  • Asclepias vinosa (E.Fourn.) Woodson
  • Asclepias viridiflora Raf.
  • Asclepias viridis Walter
  • Asclepias viridula Chapm.
  • Asclepias virletii E.Fourn.
  • Asclepias welshii N.H.Holmgren & P.K.Holmgren
  • Asclepias woodii (Schltr.) Schltr.
  • Asclepias woodsoniana Standl. & Steyerm.
  • Asclepias zanthodacryon (L.B.Sm.) Woodson
Remove ads

Przypisy

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads