Trifluorek boru

Trifluorek boru, fluorek boru, BF
3 – nieorganiczny związek chemiczny z grupy fluorków, w którym bor występuje na III stopniu utlenienia.

Trifluorek boru

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) konst. trifluorek boru, fluorek boru(3+), fluorek(1−) boru(3+), fluorek boru(III) podst. trifluoroboran addyt. trifluorydobor Inne nazwy i oznaczenia Stocka fluorek boru(III) inne fluorek boru, daw. trójfluorek boru
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	BF3
Masa molowa	67,81 g/mol
Wygląd	bezbarwny gaz[1][2]
Identyfikacja
Numer CAS	7637-07-2
PubChem	6356
InChI InChI=1S/BF3/c2-1(3)4 InChIKey WTEOIRVLGSZEPR-UHFFFAOYSA-N
Właściwości Gęstość 0,002772 g/cm³ (25 °C)[2]; gaz Temperatura topnienia −126,8 °C[2] Temperatura wrzenia −99,9 °C[2] Punkt krytyczny −12,3 °C[3]; 4,98 MPa[3]; 115 cm³/mol ≈ 0,59 g/cm³[3] Napięcie powierzchniowe 17,1 μPa·s (27 °C)[4] Prężność pary 100 kPa (−101,1 °C)[5]
Budowa Typ hybrydyzacji i VSEPR sp² – trójkąt płaski Moment dipolowy 0 D
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2020-06-25] Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie podanej karty charakterystyki Niebezpieczeństwo Zwroty H H280, H314, H330, H335, H373, EUH014 Zwroty P P260, P280, P301+P330+P331, P303+P361+P353, P304+P340+P310, P305+P351+P338 Numer RTECS ED2275000 Stężenie śmiertelne LC50 1180 mg/m³ (szczur, inhalacja, 4 h)[6]
Podobne związki
Inne aniony	trichlorek boru, tribromek boru, trijodek boru
Inne kationy	heksafluorek siarki, fluorek uranu(VI)
Podobne związki	borowodór
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Trifluorek boru jest mocnym kwasem Lewisa. W odróżnieniu od innych halogenków boru ulega tylko częściowej hydrolizie:

4BF
3 + 6H
2O → 3H
3O+
+ 3BF−
4 + H
3BO
3

Dzięki temu jest szeroko stosowany do promowania różnych reakcji organicznych, np. polimeryzacji alkenów, reakcji acylowania i alkilowania.

Otrzymywanie

Trifluorek boru otrzymuje się przez ogrzewanie tlenku boru (B
2O
3) z fluoroboranem amonu lub fluorkiem wapnia i stężonym kwasem siarkowym.

Przypisy

1. Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4.
2. Haynes 2016 ↓, s. 4-52.
3. Haynes 2016 ↓, s. 6-91.
4. Haynes 2016 ↓, s. 6-241.
5. Haynes 2016 ↓, s. 6-99.
6. Trifluorek boru (nr 295027) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2020-06-25]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)

Bibliografia

• CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M.W.M. Haynes (red.), wyd. 97, Boca Raton: CRC Press, 2016, ISBN 978-1-4987-5429-3 (ang.).

Kontrola autorytatywna (rodzaj indywiduum chemicznego):

• LCCN: sh2007010028
• GND: 4146382-1
• J9U: 987007551902605171

Encyklopedie internetowe:

• Britannica: science/boron-trifluoride
• SNL: bortrifluorid