Traktat z Alcáçovas

Traktat z Alcáçovas – traktat kończący wojnę o sukcesję kastylijską, zawarty 4 września 1479 r. przez władców Kastylii i Aragonii – Izabelę I Kastylijską i Ferdynanda II Aragońskiego z jednej strony oraz władcę Portugalii Alfonsa V Afrykańczyka i jego syna Jana II Doskonałego z drugiej strony^[1].

Traktat z Alcáçovas

Państwo	Korona Kastylii Korona Aragonii Królestwo Portugalii
Data utworzenia	4 września 1479
Sygnatariusze	Ferdynand II Aragoński Izabela I Kastylijska Alfons V Afrykańczyk Jan II Doskonały
Cel	podział nowo odkrytych zamorskich terytoriów

W traktacie królowie Portugalii zrzekali się pretensji do tronu Kastylii^[1][2], a władcy Kastylii i Aragonii zobowiązywali się nie rościć sobie pretensji do tronu portugalskiego. Traktat przewidywał także małżeństwo między najstarszą córką Ferdynanda II i Izabeli I, Izabelą z Asturii, z wnukiem Alfonsa V, późniejszym królem Manuelem I Szczęśliwym^[1]. Alfons i Jan podpisali traktat 8 września 1479 r. w Evorze, a Izabela i Ferdynand 6 marca 1480 r. w Toledo, natomiast papież Aleksander VI ratyfikował go 2 czerwca 1481 r. bullą Aeterni regis^[3].

Traktat ustalił również, że Wyspy Kanaryjskie pozostaną we władzy Kastylii, natomiast Portugalia otrzymała prawo do eksploatacji Oceanu Atlantyckiego na południe od tych wysp, prowadząc żeglugę, handel i podbój nowych terytoriów. Tym samym Portugalia potwierdziła swoje prawa do Gwinei^[1] i Wysp Zielonego Przylądka, a poza tym utrzymała położone dalej na północy – Maderę i Azory^[1][2]. Uzyskała także prawo do podboju Królestwa Fezu^[4].

Chociaż celem traktatu było zakończenie sporów pomiędzy stronami, zatargi o terytoria położone nad brzegami Oceanu Atlantyckiego nadal trwały^[3]. Najpoważniejszym zagrożeniem dla funkcjonowania traktatu stało się odkrycie Ameryki przez Krzysztofa Kolumba. Kolumb wracając do Europy pojawił się na dworze Jana II w Portugalii, informując go o swoim odkryciu. Jan II ostrzegł, że jeżeli nowe terytoria znajdują się na południe od Wysp Kanaryjskich, wówczas powinny należeć do Portugalii. Chcąc ochronić swój stan posiadania, Hiszpanie doprowadzili do wydania przez papieża Aleksandra VI dokumentu II Inter Caeteras, który przyznawał odkryte przez Kolumba ziemie Kastylii. Efektem dalszych negocjacji stał się traktat w Tordesillas, dzielący na nowo zamorskie zdobycze^[4].

Przypisy

1. WojtekW. Duch WojtekW., Jak Portugalczycy wykiwali Hiszpanów, dzieląc świat na strefy wpływów, [w:] Onet.pl [online], 6 czerwca 2020 [dostęp 2020-06-15].
2. Spain - The conquest of Granada, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2020-06-15] (ang.).
3. EmilyE. Slape EmilyE., Castilian Succession, War of the (1474–1479), [w:] The Spanish Empire. A Historical Encyclopedia, H. MichealH.M. Tarver (red.), EmilyE. Slape (red.), t. 1, ABC-Clio, 2016, s. 86, ISBN 978-1-61069-422-3 [dostęp 2020-06-15] (ang.).
4. Treaty of Tordesillas, [w:] Tordesillas.net [online], Oficina de Turismo de Tordesillas [dostęp 2020-06-15] (ang.).

Linki zewnętrzne

• Treść traktatu w tłumaczeniu J.A. Robertsona (ang.)

Encyklopedie internetowe (traktat pokojowy):

• Britannica: topic/Treaty-of-Alcacovas
• Catalana: 0001933