Torbiele Nabotha

Torbiele Nabotha (łac. ovula Nabothi, ang. Nabothian cysts) – małe torbiele retencyjne (średnica zazwyczaj do kilku mm) w błonie śluzowej macicy, utworzone wskutek zamknięcia ujścia gruczołów produkujących śluz przez nabłonek płaski napełzający na ektopię gruczołową szyjki macicy.

Torbiel Nabotha

Torbiel Nabotha w ścianie macicy, preparat sekcyjny
Specjalizacja	Ginekologia
Klasyfikacje
ICD-10	N83

Opis

Preparat z biopsji szyjki macicy ukazujący torbiel

Torbiele Nabotha (nabothian cysts) są częstą, łagodną zmianą szyjki macicy u kobiet w wieku rozrodczym. Powstają w wyniku przewlekłego zapalenia i metaplazji nabłonkowej prowadzącej do zamknięcia ujść gruczołów endocerwikalnych, co skutkuje ich torbielowatym poszerzeniem^[1]. Zmiany te są zazwyczaj niewielkie, mają kilka milimetrów średnicy i przebiegają bezobjawowo, choć rzadko mogą osiągać rozmiary powodujące ucisk na sąsiednie narządy^[2]. Głębiej położone, rozległe cysty występują rzadziej^[1]. Wielotorbielowate poszerzenie gruczołów endocerwikalnych może tworzyć tzw. tunnel clusters, występujące u do 8% kobiet; wyróżnia się ich dwa typy: A (niecystowy) i B (cystowy)^[1]. Po wykluczeniu zmian złośliwych i ustaleniu rozpoznania nie wymagają one leczenia ani obserwacji. Torbiele Nabotha zazwyczaj ustępują samoistnie i są zmianą przypadkowo stwierdzaną, m.in. w diagnostyce różnicowej objawów mogących sugerować patologie szyjki macicy^[3].

Patomorfologia

Torbiele Nabotha to pojedyncze lub mnogie, poszerzone przestrzenie wypełnione śluzem, wyścielone jedną warstwą komórek walcowatych, sześciennych lub spłaszczonych, o zmiennej zawartości cytoplazmy zawierającej śluz. Jądra są drobne, okrągłe lub owalne, położonych przybłonowo, bez jąderka i bez aktywności mitotycznej. Mogą pękać, powodując wynaczynienie śluzu do podścieliska i zmiany odczynowe, a także wnikać głębiej w ścianę szyjki^[4].

Historia

Torbiele te zostały opisane po raz pierwszy przez francuskiego chirurga Guillaume Desnouesa w 1681, który uważał, że zawierają one substancję istotną dla procesu zapłodnienia^[5]. Niemiecki lekarz Martin Naboth znał teorię Desnouesa i posunął się dalej, wysuwając hipotezę, że torbiele te zawierają komórki jajowe.