Torbiel Tornwaldta

Torbiel Tornwaldta (ang. Tornwaldt's cyst, Tornwaldt cyst, Thornwaldt's cyst, Thornwaldt cyst in. torbiel Thornwaldta, torbiel nosogardła) – łagodna torbiel zlokalizowana pośrodkowo w tylnej ścianie części nosowej gardła^[1], będąca pozostałością płodowego połączenia między struną grzbietową a jamą gardła.

Torbiel Tornwaldta

Rezonans magnetyczny głowy z obrazem torbieli Tornwaldta (dolna czerwona strzałka) oraz torbieli szyszynki (górna czerwona strzałka).
Klasyfikacje
ICD-10	J39.2 Inne choroby gardła

Historia

Choroba została po raz pierwszy opisana jako osobna jednostka w 1885 roku przez niemieckiego lekarza Gustava Tornwaldta^[2][3][4], natomiast pierwszy przypadek w materiale sekcyjnym został opisany przez niemieckiego anatoma Augusta Mayera w 1840 roku^[5][6].

Etiologia

Torbiel Tornwaldta jest spowodowana nieprawidłową regresją połączenia między struną grzbietową a jamą gardła w 6 tygodniu ciąży^[7]. W sytuacji, kiedy zostanie utrzymane połączenie z jama nosogardła ze struną grzbietową, po osiągnięciu jej najbardziej dogłowowego usytuowania wytwarza się płytki zachyłek w tylnej ścianie części nosowej gardła^[7]. Jego zamknięcie z powodu infekcji, tonsillektomii, radioterapii^[8], urazu lub też tamponady tylnej nosa^[2] powoduje wytworzenie torbieli Tornwaldta^[8][2].

Epidemiologia

Częstość występowania szacowana jest na 0,2-5%^[2], jest ona taka sama u obu płci^[1].

Obraz kliniczny

W większości przypadków choroba jest bezobjawowa^[2]. W wyniku infekcji może się rozwinąć choroba Tornwaldta, której objawami są ropny wyciek z nosa o nieprzyjemnym zapachu, pulsujący ból głowy w okolicy potylicy^[9] oraz cuchnący oddech^[2]. Innymi objawami są blokada nosa, otalgia, wysiękowe zapalenie ucha środkowego, zawroty głowy, uczucie pełności w uchu, szumy uszne lub dysfagia^[2].

Diagnostyka

Rozpoznanie torbieli Tornwaldta opiera się na obrazowaniu metodą rezonansu magnetycznego^[2][10] oraz endoskopii gardła^[2]. W badaniach obrazowych przedstawia się jako torbiel, zlokalizowana w linii pośrodkowej ciała, o wymiarach od kilku milimetrów do 2 cm, o gładkiej powierzchni oraz w niektórych przypadkach z niewielkim otworem^[10]. W tomografii komputerowej torbiel Tornwaldta przedstawia się jako lita zmiana, natomiast w rezonansie magnetycznym jako zmiana o podwyższonej intensywności lub hiperintensywna w obrazach T1-zależnych oraz hiperintensywna w obrazach T2-zależnych^[10]. W endoskopii widoczna jest okrągła lub owalna dobrze ograniczona zmiana zlokalizowana na tylnej ścianie gardła powyżej wyrośli adenoidalnych na wysokości zachyłka Rosenmullera^[2]

Diagnostyka różnicowa

Torbiel Tornwaldta należy różnicować z migdałkiem gardłowym, kieszonką przysadki, włókniakiem młodzieńczym nosogardła, rakiem jamy nosowo-gardłowej oraz amyloidozą^[2].

Leczenie

W większości przypadków torbiel nie wywołuje żadnych objawów i nie wymaga leczenia^[2]. W przypadkach objawowych leczenie jest operacyjne, dobre efekty przynosi marsupializacja torbieli techniką endoskopową^[5].