Loading AI tools
polski lekarz dermatolog Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Tadeusz Chorzelski (ur. 21 maja 1928, zm. 21 stycznia 1999) – polski dermatolog, jeden z twórców immunodermatologii.
.jpg)
Urodzony w 1928 r. w Korycinie we wschodniej Polsce. Po wybuchu drugiej wojny światowej znalazł się w bardzo trudnej sytuacji, gdy zginął ojciec, a matka – bez zawodu – pozostała z dwojgiem dzieci. W tym okresie uczęszczał jednak do szkoły średniej.
Jako kilkunastoletni chłopak pracował w fabryce, a za zarobione pieniądze pobierał lekcje gry na skrzypcach. Później wstąpił do partyzantki i brał udział w powstaniu warszawskim, a jeszcze później mieszkał w Domu Dziecka w Sopocie – domu dla dzieci, których rodzice zginęli. Tam ukończył szkołę średnią i muzyczną, mając możliwość rozwoju swego talentu muzycznego, który oceniony został tak wysoko, że premier przyznał mu stypendium dla wybitnie uzdolnionej młodzieży.
Od 1949 r. był na studiach lekarskich w Akademii Medycznej w Warszawie, którą ukończył w 1954 r. W 1954 rozpoczął pracę w Klinice Dermatologicznej Akademii Medycznej w Warszawie, a w 1959 r. uzyskał stypendium na wyjazd do Monachium, gdzie rozpoczął badania stanów rzekomonowotworowych. W czasie pobytu w Monachium opanował język niemiecki i angielski. W 1961 r. uzyskał stopień naukowy dr. med. na podstawie rozprawy „Badania nad powstawaniem konstytucjonalnej akantolizy”, w której wykazał, że genetyczna choroba Haileya jest wrodzoną skłonnością do odczynu akantolitycznego pod wpływem różnorodnych bodźców.
Okres zainteresowania histologią został zakończony w 1965 roku napisaniem wspólnie ze Stefanią Jabłońską podręcznika „Histopatologia skóry”.
W 1964 r. przebywał w Bostonie w Tufts University, gdzie pod wpływem W. Levera zainteresował się pęcherzycą i chorobami pęcherzowymi. Tam też, na Uniwersytecie Harvarda poznał Alberta Coonsa – twórcę immunopatologii, a w Buffalo zetknął się ze słynnym immunologiem E. Witebskim i Ernst Beutnerem – odkrywcą autoprzeciwciał pęcherzycy i pemfigoidu. Profesor Beutner, twórczy naukowiec również o artystycznej naturze, odważny w swoich oryginalnych myślach – był wspaniałym partnerem dla Tadeusza. Współpraca między nimi, trwająca przeszło 25 lat – zaowocowała wieloma pracami oraz kilkoma monografiami poświęconymi immunodermatologii.
Zorganizowana w 1965 r. Pracownia Immunopatologii w Klinice Dermatologicznej odznaczała się dużą aktywnością, co zaowocowało bardzo licznymi pracami naukowymi. W 1965 r. Tadeusz uzyskał stopień naukowy dr. habilitowanego na podstawie pracy immunologicznej „Badania nad zjawiskiem LE”. Tytuł profesora nadzwyczajnego uzyskał w 1977 r., a profesora zwyczajnego w 1985 r.
Jego dorobek obejmuje przeszło 400 oryginalnych prac naukowych, w znacznej większości opublikowanych w prestiżowym piśmiennictwie anglosaskim, 5 monografii wydanych w USA, 28 rozdziałów do obcojęzycznych monografii w większości we współpracy z Ernstem Beutnerem, w dużej części w problemach dermatologicznych we współpracy ze Stefanią Jabłońską, częściowo z Marią Błaszczyk-Kostanecką, podręczniki polskie („Histopatologia skóry”, „Choroby skóry” oraz „Choroby weneryczne” z S. Jabłońską – 4 wydania, ostatnie w 1997 r.).
Monografie z dziedziny immunopatologii (amerykańskie wydania od 1972 do 1989 r.) stanowią referencyjne podręczniki immunodermatologii.
Najważniejsze osiągnięcia priorytetowe w dziedzinie immunopatologii dotyczą: – znaczenia przeciwciał pęcherzycowych w diagnostyce, rokowaniu i ocenie leczenia pęcherzycy, tj. wykazaniu zależności między poziomem przeciwciał a przebiegiem choroby; – czynny udział, łącznie z S. Jabłońską, w wyodrębnieniu LABD – linijnej IgA dermatozy pęcherzowej oraz opracowaniu metod jej leczenia; – Unikalnym osiągnięciem było wykrycie nowego markera immunologicznego celiakii i choroby Duhringa, któremu nadał nazwę IgAEmA. Są to przeciwciała endomysialne w glutenozależnej enteropatii, wykrywane prostą metodą immunofluorescencyjną. Badania w tej dziedzinie, prowadzone wspólnie z gastrologami i pediatrami były przedmiotem licznych publikacji, 2 przewodów habilitacyjnych.
W Pracowni Immunopatologii wyszkolił znakomity zespół, w którym wyróżnia się prof. Maria Błaszczyk-Kostanecka i jego żona doc. Maria Jarząbek-Chorzelska, znawca immunofluorescencji, autorka wielu prac z tej dziedziny.
Cierpiał na stwardnienie zanikowe boczne. Jeszcze w czasie choroby pracował, wspomagany przez S. Jabłońską tak, że kilka prac ukazało się tuż przed jego śmiercią. 9 lutego 1999 r. został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera G-13-8)[1].
Został wysoko oceniony przez immunologów polskich, czego wyrazem była prestiżowa nagroda sekretarza naukowego PAN w 1973 r. za stwierdzenie autoimmunologicznego mechanizmu chorób pęcherzowych, a także nagroda I stopnia Ministra Zdrowia za odkrycie przeciwciał endomysialnych. Szczególnym wyróżnieniem było honorowe członkostwo Towarzystw Dermatologicznych USA, Wielkiej Brytanii, Francji, Niemiec, Austrii, Meksyku i Norwegii.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
