Tętnica nadłopatkowa

Tętnica nadłopatkowa (łac. arteria suprascapularis, ang. suprascapular artery, SSA) – w anatomii człowieka tętnica będąca gałęzią odchodzącą od pnia tarczowo-szyjnego, będącego z kolei gałęzią tętnicy podobojczykowej w jej odcinku wstępującym^[1]. Tętnica nadłopatkowa unaczynia mięsień nadgrzebieniowy i mięsień podgrzebieniowy^[2].

Odejście tętnicy nadłopatkowej (suprascapular artery) w najczęściej spotykanym wariancie.

Tętnica nadłopatkowa – widok od tyłu.

Część wstępująca tętnicy podobojczykowej po stronie lewej znajduje się pod płucem, po stronie prawej pod mięśniem mostkowo-tarczowym i mostkowo-gnykowym. Po obu stronach jest krzyżowana przez nerw błędny (X nerw czaszkowy), bocznie od skrzyżowania z nerwem błędnym występuje skrzyżowanie z pniem współczulnym. Czasami z przodu występuje pętla podobojczykowa^[1].

Tętnica nadłopatkowa przechodzi najczęściej przed splotem ramiennym (choć zdarzają się przypadki przechodzenia pomiędzy jego pniami, lub za nim), owija się dookoła pęczka bocznego splotu ramiennego^[3], przechodzi następnie za mięśniem łopatkowo-gnykowym, wzdłuż obojczyka z tyłu, nad więzadłem poprzecznym łopatki górnym. Wchodzi do dołu nadgrzebieniowego i dołupodgrzebieniowego i dochodzi do górnego brzegu łopatki^[4][5].

Tętnica nadłopatkowa oddaje gałąź barkową (ang. acromial branch), która z gałęzią barkową od tętnicy piersiowo-barkowej tworzy sieć barkową^[5].

Warianty anatomiczne

W 30% przypadków tętnica nadłopatkowa wychodzi z pnia szyjno-grzbietowego, w 4% przypadków – z pnia grzbietowo-łopatkowego, w 22% przypadków – z pnia szyjno-łopatkowego, w 24% przypadków – z pnia szyjno-grzbietowo-łopatkowego. W pozostałych przypadkach tętnica wychodzi bezpośrednio z pnia tarczowo-szyjnego^[6].

Rzadko może też wychodzić z początkowego odcinka tętnicy pachowej (gałęzi końcowej tętnicy podobojczykowej)^[7][8], z tętnicy piersiowej wewnętrznej^[9], z tętnicy grzbietowej łopatki^[10] lub z tętnicy podobojczykowej^[11].

Zanotowano przypadek występowania dodatkowej tętnicy nadłopatkowej, przebiegającej jednak razem z tą główną^[12].