Afroślepiec wielkogłowy

Afroślepiec wielkogłowy^[5], szczurokret wielkogłowy, ślepiec afrykański (Tachyoryctes macrocephalus) – gatunek ssaka z podrodziny bambusowców (Rhizomyinae) w rodzinie ślepcowatych (Spalacidae).

Afroślepiec wielkogłowy

Tachyoryctes macrocephalus[1]
(Rüppell, 1842)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Nadgromada	żuchwowce
Gromada	ssaki
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	ślepcowate
Podrodzina	bambusowce
Plemię	afroślepce
Rodzaj	afroślepiec
Gatunek	afroślepiec wielkogłowy
Synonimy
Rhizomys macrocephalus Rüppell, 1842[2]
Podgatunki
T. m. macrocephalus (Rüppell, 1842) T. m. hecki Neumann & Rümmler, 1928[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]
zagrożony

Zasięg występowania

Afroślepiec wielkogłowy występuje endemicznie w Etiopii, zamieszkując w zależności od podgatunku^[6]:

• T. macrocephalus macrocephalus – północna Etiopia; brak zapisów od czasu oryginalnego opisu.
• T. macrocephalus hecki – południowa Etiopia, góry Balie powyżej 3000 m n.p.m. (region Oromia).

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1842 roku niemiecki przyrodnik Eduard Rüppell, nadając mu nazwę Rhizomys macrocephalus^[2]. Holotyp pochodził z Shoa, w Etiopii^[7].

W analizie kladystycznej obejmującej taksony kopalne i żyjące współcześnie stwierdzono, że T. macrocephalus i T. splendens są taksonami siostrzanymi w stosunku do znanych gatunków kopalnych T. konjiti, T. pliocaenicus i T. makooka^[8][6]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają dwa podgatunki^[6].

Etymologia

• Tachyoryctes: gr. ταχυς takhus „szybko”; ορυκτης oruktēs „kopacz”, od ορυσσω orussō „kopać”^[9].
• macrocephalus: gr. μακροκεφαλος makrokephalos „wielkogłowy”, od μακρος makros „długi”; -κεφαλος -kephalos „-głowy”, od κεφαλη kephalē „głowa”^[10].
• hecki: prof. dr Ludwig Franz Friedrich Georg Heck (1860–1951), niemiecki zoolog^[11].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 224–313 mm, długość ogona 40–65 mm; masa ciała 330–930 g^[12]. Szaro-beżowe, krótkie futro, bardzo masywna głowa, brak małżowin usznych, brak ogona. Siekacze dolne i górne znajdują się przed wargami, co uniemożliwia picie.

Ekologia

Całą wilgoć zwierzę czerpie z bulw znajdowanych pod ziemią. Zamieszkuje podziemne nory i korytarze.