Szaniec

Szaniec – ziemne dzieło fortyfikacyjne lub element fortyfikacji, zawierające wał obronny i fosę, stosowane od rozpowszechnienia się broni palnej do końca XIX w., przeważnie mające charakter fortyfikacji polowej i często wznoszone doraźnie^[1][2]. Szańce były budowane przez wojska na obszarze toczonych bitew jako element umocnień służących do osłony stanowisk artyleryjskich^[3] lub na przedpolu obleganych twierdz. Przy ich budowie stosowano zróżnicowane narysy i profile^[2].

Ten artykuł dotyczy fortyfikacji. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Narys małego fortu, szańca zamkniętego o narysie kleszczowym

Zdjęcie lotnicze szańca otwartego -lunety

Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Szaniec

Przykłady szańców o profilach zamkniętych^[3]:

• reduta
• fort

o profilach otwartych^[3]:

• redan
• luneta

Niekiedy bastion także określano nazwą „szaniec”^[1].