struś czerwonoskóry[7] (S. c. camelus) – płn. Afryka na południe od Atlasu po Senegal, Nigerię, Sudan i Etiopię – szyja o barwie żywoczerwonej;
struś masajski (S. c. massaicus) – wsch. Kenia i część Tanzanii – szyja czerwona jedynie w okresie godowym, poza nim bladoróżowa;
struś brązowosterny[7] (S. c. australis) – płd. Afryka, na południe od rzeki Zambezi – w okresie godowym zarówno głowa i szyja, jak i nogi, żywoczerwone.
Za podgatunek strusia czerwonoskórego uznawano też strusia szaroskórego (S. molybdophanes)[10], jest on obecnie traktowany jako osobny gatunek[7][9].
Ponadto występuje również struś afrykański czarny – mieszaniec s. północnoafrykańskiego (S. c. camelus) ze s. południowoafrykańskim (S. c. australis) – cechuje go krępa budowa ciała, jest to najczęstsza forma w hodowli[11].
Rozpowszechniony jest pogląd, że strusie żyją w Australii. Zostały tam jednak introdukowane[12].
Remove ads
Morfologia
Struś czerwonoskóry, miedzioryt (Jan Jonston, 1650)[13]Ubarwienie: samiec – czarne, jedynie pióra na końcach skrzydeł i ogona białe; samica – cała brązowa, końce wszystkich piór jasne. Głowa, górne 2/3 szyi i nogi nagie. Barwa skóry pozwala odróżnić poszczególne podgatunki. Posiada dwa palce u stopy; większy – odpowiednik palca środkowego – potężny, zaopatrzony w pazur, mniejszy – odpowiednik palca zewnętrznego, pozbawiony pazura. W żołądku mięśniowym zwanym mielcem znajdują się gastrolity pomagające w trawieniu pokarmu. Ma doskonały wzrok – widzi dobrze na odległość do 5 km. Zwykle w stadach po 5–6 osobników (jeden samiec z haremem), w towarzystwie innych zwierząt. Rzadko stada do 50 sztuk. Są to największe i najszybsze nielotne ptaki lądowe. Na dłuższych dystansach biegają z prędkością 50 km/h, a w sprincie nawet 70 km/h[14]. Mogą żyć do 75 lat.
Wymiary średnie
długość ciała: 210–275cm samce, 175–190cm samice[10]
W formie płytkiego dołu o średnicy 3 m wykopane przez samce w piasku lub ziemi[10]. W gnieździe jaja wszystkich samic haremu (główna samica składa 5–11 jaj, pozostałe samice ze stada 2–6 jaj[10]).
Jaja
Duże (średnica 159[10] x 120[16] – 130mm[10]), o barwie żółtawej (inny autor opisuje skorupkę jako białą z beżowym nalotem[16]), masie 1,5–2kg[16], o objętości kilkudziesięciu kurzych jaj.
Wysiadywanie
Jaja wysiadywane są od zniesienia pierwszego jaja przez okres 42–46 głównie przez samca (w dzień czasem zmieniany przez główną samicę)[10]. Rodzice wykazują silny instynkt opiekuńczy. Młode opuszczają gniazdo po 3–5 dniach od wylęgu[10]. Okres pierzenia trwa 4–5 miesięcy. Dojrzałość płciową młode uzyskują w wieku około 3–4 lat[10], jednak rozmiar dorosłych osiągają już po 18 miesiącach[16]. Długość życia 30–40 lat[10].
Pożywienie
Roślinne, czasem łapią owady i niewielkie kręgowce. Strusie posiadają czterokomorowy żołądek oraz jelito cienkie osiągające długość 14 m, ponadto połykają kamienie i inne twarde przedmioty, dzięki czemu trawienie twardej i suchej roślinności stepowej nie sprawia ich organizmom problemów[16].
Zagrożony struś ucieka, ale może też zadać obrażenia, a nawet zabić swoimi silnymi nogami[17]. Może kopać tylko do przodu[18]. Wbrew powszechnemu przekonaniu strusie nie zakopują głowy w piasek, aby uniknąć niebezpieczeństwa[19]. Ten mit prawdopodobnie pochodzi od Pliniusza Starszego (23–79 n.e.), który napisał, że strusie „wyobrażają sobie, kiedy wetkną głowę i szyję w krzaki, że całe ich ciało jest ukryte”[20]. Opinia ta może być skutkiem błędnej interpretacji wkładania przez strusie głowy w piasek, aby połykać piasek i otoczaki[21], lub, jak sugeruje „National Geographic”, ich obronnego zachowania leżenia nisko, tak że z pewnego dystansu może się wydawać, że zakopały głowę[22]. Innym wytłumaczeniem jest zachowanie ptaka podczas upału, kiedy to układa na piasku wyciągniętą szyję i głowę[16].
.jpg)
_(cropped).jpg)
Jajo strusia
Struś wysiadujący jaja
Struś z pisklęciem
.JPG)
