Strojnyj (1903)

Strojnyj (Стройный) – rosyjski niszczyciel z początku XX wieku i wojny rosyjsko-japońskiej, jedna z 27 jednostek typu Sokoł. Okręt został zwodowany w 1903 roku w Port Artur, a do służby w Marynarce Wojennej Imperium Rosyjskiego wszedł w marcu 1904 roku, w składzie Eskadry Oceanu Spokojnego. Jednostka zatonęła 13 listopada 1904 roku nieopodal Port Artur po wejściu na minę.

Zobacz też: inne jednostki pływające o tej nazwie.

Strojnyj (Стройный)

Jednostka bliźniacza niszczyciela „Strojnyj” – „Skoryj”.
Klasa	niszczyciel
Typ	Sokoł
Historia
Stocznia	Zakłady Newskie(inne języki), Petersburg / Port Artur
Położenie stępki	1902 / 1903
Wodowanie	1903
Rosyjska Carska MW
Wejście do służby	marzec 1904
Zatonął	13 listopada 1904
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	normalna: 220 ton pełna: 240 t
Długość	57,91 metra
Szerokość	5,64 m
Zanurzenie	2,29 m
Napęd
2 maszyny parowe potrójnego rozprężania 4 kotły Yarrow moc 3800 KM 2 śruby
Prędkość	26,5-27,5 węzła
Zasięg	450-660 Mm przy prędkości 13 węzłów
Uzbrojenie
1 działo 75 mm 3 działka kal. 47 mm (3 x I)
Wyrzutnie torpedowe	2 x 381 mm (2 x I)
Załoga	51-58

Projekt i budowa

„Strojnyj” był jednym z kilkudziesięciu niszczycieli typu Sokoł, który został wykonany przez rodzimy przemysł okrętowy na wzór zbudowanego w Wielkiej Brytanii prototypu – „Sokoła”^[1]. Jednostka z racji niewielkiej wyporności bardziej odpowiadała klasie torpedowców^[1].

Budowę okrętu rozpoczęto w Zakładach Newskich(inne języki) w Petersburgu, kładąc stępkę w 1902 roku^[1]. Następnie okręt w częściach przewieziono do Port Artur, gdzie został zwodowany w 1903 roku, a do służby w Marynarce Wojennej Rosji przyjęto go w marcu 1904 roku^{[1][uwaga 1]}.

Dane taktyczno-techniczne

Okręt był niewielkim, czterokominowym niszczycielem z taranowym dziobem^[3]. Długość całkowita wykonanego ze stali niklowej(inne języki) kadłuba wynosiła 57,91 metra, szerokość 5,64 metra i zanurzenie 2,29 metra^{[4][5][uwaga 2]}. Wyporność normalna wynosiła 220 ton, a pełna 240 ton^{[2][5][uwaga 3]}. Okręt napędzany był przez dwie maszyny parowe potrójnego rozprężania o mocy 3800 KM, do których parę dostarczały cztery kotły Yarrow^[1][2]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 26,5-27,5 węzła^[1][2]. Okręt mógł zabrać zapas węgla o masie 58-80 ton, co zapewniało zasięg wynoszący od 450 do 660 Mm przy prędkości 13 węzłów^{[1][uwaga 4]}.

Okręt wyposażony był w dwie pojedyncze wyrzutnie torped kalibru 381 mm, umieszczone na rufie, z zapasem sześciu torped^[1][4]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiły: pojedyncze działo jedenastofuntowe kal. 75 mm Canet L/48, umieszczone na platformie nad pomostem bojowym oraz trzy pojedyncze działka kal. 47 mm Hotchkiss M1885 L/40 na śródokręciu (dwa za przednim kominem i jedno między dwoma kominami rufowymi)^[1][6].

Załoga okrętu liczyła od 51 do 58 oficerów, podoficerów i marynarzy^[1][2].

Służba

W momencie wybuchu wojny rosyjsko-japońskiej jednostka wchodziła w skład 2. Flotylli Niszczycieli I Eskadry Oceanu Spokojnego^[7][8]. W nocy z 9 na 10 czerwca 1904 roku niszczyciel (wraz z bliźniaczymi okrętami „Smiełyj”, „Skoryj” i „Rieszytielnyj”) wziął udział w nierozstrzygniętej bitwie z japońskimi niszczycielami z 2. Dywizjonu pod Port Artur^[9]. W październiku 1904 roku jednostkę dostosowano do stawiania min, usuwając w tym celu z pokładu zapasowe torpedy (w zamian okręt mógł zabrać 16-18 min)^[10]. Pierwszą misję minową okręt odbył już 10 października, stawiając składającą się z 16 min zagrodę u wejścia do Zatoki Luizy i Zatoki Gołębiej; następnego dnia postawił 10 min w Zatoce Lunwantan, a 16 października 18 min w Zatoce Luizy^[10]. 13 listopada 1904 roku okręt wszedł na postawioną nieopodal Port Artur przez japońskie okręty minę i zatonął^[11][12]. Niszczyciel „Silnyj” po uratowaniu załogi zatopionego bliźniaka także wpadł na minę i został uszkodzony^{[12][uwaga 5]}.

Uwagi

1. Według Conway’s All The World’s Fighting Ships 1860-1905 stępkę okrętu położono w 1900 roku, a do służby wszedł w 1903 roku^[2].
2. Według Navypedii długość okrętu wynosiła 61 metrów^[1].
3. Według Navypedii wyporność normalna wynosiła 250 ton, a pełna 305 ton^[1].
4. Według Conway’s All The World’s Fighting Ships 1860-1905 zapas węgla wynosił 60 ton^[2].
5. Według P. Olendra załogę niszczyciela „Strojnyj” uratował, a następnie został uszkodzony na minie inny niszczyciel, „Bditielnyj”^[13].

Przypisy

1. Ivan Gogin: KRECHET torpedo boats (1900-1904). Navypedia. [dostęp 2017-11-01]. (ang.).
2. Roger Chesneau, Eugene Kolesnik: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1860-1905. London: 1979, s. 206.
3. Roger Chesneau, Eugene Kolesnik: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1860-1905. London: 1979, s. 205.
4. Roger Chesneau, Eugene Kolesnik: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1860-1905. London: 1979, s. 205-206.
5. Piotr Olender: Rosyjsko-japońska wojna morska 1904-1905. T. 2: Bitwa pod Cuszimą. Sandomierz: 2012, s. 247.
6. Robert Jackson: Niszczyciele, fregaty i korwety. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 2001, s. 279.
7. Piotr Olender: Rosyjsko-japońska wojna morska 1904-1905. T. 1: Port Artur. Sandomierz: 2011, s. 15.
8. T.A. Brassey (red.): The Naval Annual, 1905. Portsmouth: 1905, s. 331.
9. Piotr Olender: Rosyjsko-japońska wojna morska 1904-1905. T. 1: Port Artur. Sandomierz: 2011, s. 54.
10. Piotr Olender: Rosyjsko-japońska wojna morska 1904-1905. T. 1: Port Artur. Sandomierz: 2011, s. 90.
11. Piotr Olender: Rosyjsko-japońska wojna morska 1904-1905. T. 1: Port Artur. Sandomierz: 2011, s. 86-87.
12. Józef Wiesław Dyskant: Port Artur 1904. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1996, s. 265.
13. Piotr Olender: Rosyjsko-japońska wojna morska 1904-1905. T. 1: Port Artur. Sandomierz: 2011, s. 86.

Bibliografia

• T.A. Brassey (red.): The Naval Annual, 1905. Portsmouth: J. Griffin and Co., 1905. (ang.). Brak numerów stron w książce
• Roger Chesneau, Eugene Kolesnik: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1860-1905. London: Conway Maritime Press, 1979. ISBN 978-0-85177-133-5. (ang.). Brak numerów stron w książce
• Józef Wiesław Dyskant: Port Artur 1904. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1996. ISBN 83-11-08517X. Brak numerów stron w książce
• Ivan Gogin: KRECHET torpedo boats (1900-1904). Navypedia. [dostęp 2017-11-01]. (ang.).
• Robert Jackson: Niszczyciele, fregaty i korwety. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 2001. ISBN 83-1109-273-7. Brak numerów stron w książce
• Piotr Olender: Rosyjsko-japońska wojna morska 1904-1905. T. 2: Bitwa pod Cuszimą. Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-56-6. Brak numerów stron w książce
• Piotr Olender: Rosyjsko-japońska wojna morska 1904-1905. T. 1: Port Artur. Sandomierz: Stratus, 2011. ISBN 978-83-61421-55-9. Brak numerów stron w książce