Strażnica WOP Piwniczna

Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Piwniczna – zlikwidowany podstawowy pododdział graniczny Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę ochronną na granicy polsko-czechosłowackiej. Strażnica Straży Granicznej w Piwnicznej-Zdroju – zlikwidowana graniczna jednostka organizacyjna Straży Granicznej realizująca zadania bezpośrednio w ochronie granicy państwowej z Czechosłowacją/Republiką Słowacką^[b].

Strażnica WOP Piwniczna

Strażnica SG w Piwnicznej-Zdroju

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1945[a]
Rozformowanie	2 stycznia 2003
Tradycje
Rodowód	183 strażnica WOP
Kontynuacja	GPK SG w Piwnicznej-Zdroju
Organizacja
Dyslokacja	Piwniczna-Zdrój ul. Nadbrzeżna 29
Formacja	Wojska Ochrony Pogranicza Straż Graniczna
Podległość	40 komenda odcinka 49 batalion OP 31 batalion WOP 3 Brygada WOP 31 batalion WOP 3 Karpacka Brygada WOP Karpacka Brygada WOP Karpacki Oddział SG

Formowanie i zmiany organizacyjne

Strażnica została sformowana w 1945 w strukturze 40 komendy odcinka^[1] jako 183 strażnica WOP (Piwniczna)^[2][3] o stanie 56 żołnierzy. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego^[4].

W związku z reorganizacją oddziałów WOP, 24 kwietnia 1948 Strażnica OP nr 183 Piwniczna została włączona w struktury 49 batalionu Ochrony Pogranicza^[5], a 1 stycznia 1951 31 batalionu WOP w Nowym Sączu.

Od 15 marca 1954 wprowadzono nową numerację strażnic^[c], a strażnica WOP Piwniczna I kategorii otrzymała nr 186^[7] w skali kraju.

W 1956 rozformowano 31 batalion WOP w Nowym Sączu^[d], a 186 strażnica WOP Piwniczna została bezpośrednio podporządkowana pod sztab 3 Brygady WOP,

W 1957, w 3 Brygadzie WOP w Nowym Sączu przeformowano 18 strażnic WOP w placówki WOP^[e], w tym strażnicę WOP w Piwnicznej.

W kwietniu 1958 3 Brygada WOP została przemianowana na 3 Karpacką Brygadę WOP i w jej strukturach funkcjonowała jako Placówka WOP Piwniczna^[8] . W 1959 placówka WOP w Piwnicznej została włączona w struktury ponownie sformowanego 31 batalionu WOP w Nowym Sączu^[f]. W 1960 funkcjonowała jako 22 placówka WOP Piwniczna I kategorii w strukturach 31 batalionu WOP^[9], a 1 stycznia 1964 jako 16 placówka WOP Piwniczna I kategorii^[10].

Do 15 maja 1991 w Strażnica WOP Piwniczna Lądowa funkcjonowała w strukturach organizacyjnych Karpackiej Brygady WOP w Nowym Sączu.

Straż Graniczna:

Po rozwiązaniu Wojsk Ochrony Pogranicza, 16 maja 1991 strażnica w Piwnicznej weszła w podporządkowanie Karpackiego Oddziału Straży Granicznej^[11] i przyjęła nazwę Strażnica Straży Granicznej w Piwnicznej-Zdroju (Strażnica SG w Piwnicznej-Zdroju)^[12] .

Granica polsko-słowacka w Beskidzie Sądeckim, rej. Piwnicznej-Zdroju (marzec 2011)

W 2000 rozpoczęła się reorganizacja struktur Straży Granicznej, związana z przygotowaniem Polski do wstąpienia, do Unii Europejskiej i przystąpieniem do Traktatu z Schengen. Podczas restrukturyzacji wprowadzono kompleksową ochronę granicy już na najniższym szczeblu organizacyjnym tj. strażnica i graniczna placówka kontrolna. Wprowadzona całościowa ochrona granicy zniosła podział na graniczne jednostki organizacyjne ochraniające tylko tzw. „zieloną granicę” i prowadzące tylko kontrole ruchu granicznego. W wyniku tego, 2 stycznia 2003 nastąpiło zniesie strażnicy SG w Piwnicznej-Zdroju^[g]. Ochraniany przez strażnicę odcinek granicy wraz z obsadą etatową i obiektem, przejęła Graniczna Placówka Kontrolna Straży Granicznej w Piwnicznej-Zdroju^[12] .

Ochrona granicy

1 stycznia 1964 na ochranianym odcinku funkcjonowały dwa przejścia graniczne małego ruchu granicznego w których kontrolę graniczną i celną osób, towarów i środków transportu wykonywała załoga strażnicy:

• Piwowarówka-Piľhov
• Piwniczna-Mníšek nad Popradom (do 1970)^[13].

W ochronie granicy dowódcy strażnicy w Piwnicznej ściśle współpracowali ze swoimi odpowiednikami tj. naczelnikami placówek OSH (Ochrana Statnich Hranic) CSRS.

Zasięg terytorialny

Granica polsko-słowacka, znak gran. nr II/65 w Beskidzie Sądeckim (marzec 2011)

W 1960, 22 strażnica WOP Piwniczna I kategorii ochraniała odcinek granicy państwowej z Czechosłowacją o długości 23 750 m:

• Włącznie znak graniczny nr 32/8, wyłącznie znak graniczny nr II/66.

Strażnice sąsiednie

• 182 strażnica WOP Żegiestów ⇔ 184 strażnica WOP Szczawnica – 1946
• 182 strażnica OP Żegiestów ⇔ 184 strażnica OP Szlachtowa – 1949
• 185 strażnica WOP Żegiestów ⇔ 187 strażnica WOP Szlachtowa – 15.03.1954
• nn ⇔ 1 strażnica WOP Szlachtowa kat. II – 1956
• 23 placówka WOP Muszyna kat. II ⇔ 21 placówka WOP Szlachtowa kat. II – 1.01.1960
• 17 placówka WOP Muszyna kat. II ⇔ 15 placówka WOP Szlachtowa kat. II – 1.01.1964
• Strażnica WOP Muszyna Lądowa ⇔ Strażnica WOP Szlachtowa Lądowa – 1990^[14]

Straż Graniczna:

• Strażnica SG w Muszynie ⇔ Strażnica SG w Szlachtowej – 16.05.1991^[11]
• Strażnica SG w Muszynie ⇔ Strażnica SG w Szczawnicy – 2001^[12] .

Komendanci/dowódcy strażnicy

• chor. Antoni Pietrucki (1952)
• kpt. Ryszard Burtak^[15](?-1979)
• ppor. Jacek Świderski (1979-?)
• mjr Tadeusz Wieciech (1989–15.05.1991)^[16]

Komendanci strażnicy SG:

• mjr SG Tadeusz Wieciech (16.05.1991–1998)^[h][16].

Uwagi

1. Od 1991 graniczna placówka kontrolna Straży Granicznej.
2. Od 1 stycznia 1993 z Republiką Słowacką.
3. Rozkaz dowódcy Wojsk Ochrony Pogranicza nr 04 z 22 lutego 1954^[6].
4. Zarządzenie DWW nr 013/WW z 16.06.1956 (Jackiewicz 1998 ↓, s. 134).
5. Zarządzenie MSW nr 034/57/WW z 21.02.1957 (Jackiewicz 1998 ↓, s. 134).
6. Zarządzenie MSW nr 0200/59/WW z 16.11.1959 (Jackiewicz 1998 ↓, s. 135).
7. Zarządzenie nr 058 Komendanta Głównego Straży Granicznej z 13.12.2002 zmieniające zarządzenie w sprawie organizacji wchodzących w skład Straży Granicznej komend, strażnic, granicznych placówek kontrolnych, dywizjonów, pododdziałów odwodowych oraz ośrodków szkolenia w ramach III etapu realizacji programu dostosowania Straży Granicznej do standardów Schengen, polegającą na włączeniu wytypowanych strażnic w struktury gpk. W wyniku przeprowadzonej reorganizacji we wszystkich oddziałach SG 62 strażnice zostały włączone w struktury gpk.
8. W 1998 mjr SG Tadeusz Wieciech ze względu na stan zdrowia odszedł na emeryturę.