Stein Eriksen

Stein Eriksen (ur. 11 grudnia 1927 w Oslo, zm. 27 grudnia 2015 w Park City^[1]) – norweski narciarz alpejski, dwukrotny medalista olimpijski oraz sześciokrotny medalista mistrzostw świata.

Stein Eriksen

Data i miejsce urodzenia	11 grudnia 1927 Oslo
Data i miejsce śmierci	27 grudnia 2015 Park City
Klub	Ready Oslo
Dorobek medalowy
Reprezentacja  Norwegia Igrzyska olimpijskie złoto Oslo 1952 narciarstwo alpejskie (slalom gigant) srebro Oslo 1952 narciarstwo alpejskie (slalom) Mistrzostwa świata złoto 1952 Oslo slalom gigant złoto Åre 1954 slalom gigant złoto Åre 1954 slalom złoto Åre 1954 kombinacja srebro 1952 Oslo slalom brąz Aspen 1950 slalom
Inne nagrody
Medal Holmenkollen 1952

Kariera

Pierwszy sukces w karierze Stein Eriksen osiągnął w 1947 roku, kiedy zwyciężył w kombinacji alpejskiej podczas zawodów Kandahar w Holmenkollen^[2]. Rok później wystąpił na igrzyskach olimpijskich w Sankt Moritz, gdzie jego najlepszym wynikiem było 29. miejsce w tej samej konkurencji. W 1950 roku wziął udział w mistrzostwach świata w Aspen, gdzie wywalczył brązowy medal w slalomie. W zawodach tych wyprzedzili go jedynie Georges Schneider ze Szwajcarii oraz Włoch Zeno Colò. Na tych samych mistrzostwach wystąpił także w biegu zjazdowym, jednak nie ukończył rywalizacji.

Eriksen podczas ZIO 1952

Slalom gigant był pierwszą konkurencją alpejską rozgrywaną podczas igrzysk olimpijskich w Oslo w 1952 roku. Przed własną publicznością Eriksen sięgnął po zwycięstwo, wyprzedzając bezpośrednio dwóch Austriaków: Christiana Pravdę i Toniego Spissa. Giganta rozgrywano na igrzyskach po raz pierwszy w historii, Eriksen został tym samym pierwszym mistrzem olimpijskim w tej konkurencji oraz pierwszym zawodnikiem spoza Alp, który zdobył medal olimpijski w narciarstwie alpejskim^[3]. Był to także jedyny złoty medal olimpijski w narciarstwie alpejskim dla Norwegii aż do 1992 roku, kiedy podczas igrzysk w Albertville Kjetil André Aamodt zwyciężył w supergigancie. Jeden z faworytów, ówczesny mistrz świata w tej konkurencji, Zeno Colò, zakończył zawody na czwartej pozycji. Następnym występem Eriksena na igrzyskach w stolicy Norwegii był bieg zjazdowy, który ukończył na szóstym miejscu. Był to najlepszy wynik wśród reprezentantów gospodarzy. Trzy dni później zdobył także srebrny medal w slalomie, rozdzielając na podium Austriaka Othmara Schneidera i swego rodaka, Guttorma Berge. W pierwszym przejeździe uzyskał najlepszy wynik, jednak w drugim zanotował szósty czas, w wyniku czego o 1,2 sekundy przegrał walkę o złoto ze Schneiderem. W tym samym roku po raz drugi z rzędu zajął drugie miejsce w zawodach Lauberhornrennen w szwajcarskim Wengen.

Największe sukcesy osiągnął na rozgrywanych w 1954 roku mistrzostwach świata w Åre, gdzie zdobył trzy złote medale. Norweg był tam najlepszy w gigancie, slalomie oraz kombinacji, a w zjeździe zajął ósmą pozycję. Największą przewagę osiągnął w slalomie, w którym wyprzedził drugiego Benedikta Obermüllera z RFN o ponad 5 sekund, a trzeciego Toniego Spissa o ponad sześć sekund. W tym samym roku wygrał także slalom podczas zawodów 3-Tre we włoskim Canazei. Na tej samej imprezie zajął również drugie miejsce w gigancie, przegrywając tylko z Christianem Pravdą. Jeszcze w 1954 roku zakończył karierę.

Pierwsze mistrzostwo Norwegii zdobył w 1949 roku, zwyciężając w slalomie i kombinacji. W kolejnych latach jeszcze czterokrotnie zostawał mistrzem kraju, wygrywając w slalomie i slalomie gigancie w latach 1951 i 1954^[4].

Eriksen był pierwszym sportowcem nie uprawiającym narciarstwa klasycznego, który został nagrodzony Medalem Holmenkollen. Wyróżnienie to otrzymał w 1952 roku, wspólnie z norweskim skoczkiem narciarskim Torbjørnem Falkangerem, fińskim dwuboistą klasycznym Heikkim Hasu i szwedzkim biegaczem narciarskim Nilsem Karlssonem. Był wybierany sporowcem roku w Norwegii w latach 1951 i 1954, a także laureatem nagrody Aftenpostens Gullmedalje w 1951 roku^[2].

W 1997 roku król Norwegii Harald V wręczył mu Norweski Order Zasługi, jedno z najwyższych odznaczeń za zasługi dla Norwegii^[5].

Był uważany za jednego z popularyzatorów narciarstwa dowolnego, w szczególności skoków akrobatycznych^[6].

Po zakończeniu kariery był jednym z dyrektorów ośrodka narciarskiego w Deer Valley w stanie Utah, gdzie mieszkał^[7]. Założył także firmę produkującą sprzęt sportowy^[8].

Jego ojciec Emil Marius Eriksen reprezentował Norwegię w gimnastyce sportowej, a brat Marius także uprawiał narciarstwo alpejskie.

Osiągnięcia

Eriksen w 1967 roku

Igrzyska olimpijskie

Miejsce	Dzień	Rok	Miejscowość	Konkurencja	Czas biegu	Strata	Zwycięzca
31.	2 lutego	1948	Sankt Moritz	Zjazd	2:55,0	+20,1	Henri Oreiller
46.	4 lutego	1948	Sankt Moritz	Kombinacja	3,27 pkt	+28,23 pkt	Henri Oreiller
29.	5 lutego	1948	Sankt Moritz	Slalom	2:10,3	+22,1	Edy Reinalter
1.	15 lutego	1952	Oslo	Gigant	2:25,0	-	-
11.	16 lutego	1952	Oslo	Zjazd	2:30,8 min	+3,0 s	Zeno Colò
2.	19 lutego	1952	Oslo	Slalom	2:00,0	+1,2	Othmar Schneider

Mistrzostwa świata

Miejsce	Dzień	Rok	Miejscowość	Konkurencja	Czas biegu	Strata	Zwycięzca
31.	2 lutego	1948	Sankt Moritz	Zjazd	2:55,0	+20,1	Henri Oreiller
46.	4 lutego	1948	Sankt Moritz	Kombinacja	3,27 pkt	+28,23 pkt	Henri Oreiller
29.	5 lutego	1948	Sankt Moritz	Slalom	2:10,3	+22,1	Edy Reinalter
11.[9]	14 lutego	1950	Aspen	Gigant	1:54,4	+2,7	Zeno Colò
3.	16 lutego	1950	Aspen	Slalom	2:06,4	+1,6	Georges Schneider
29.[10]	18 lutego	1950	Aspen	Zjazd	2:34,4	+17,4	Zeno Colò
1.	15 lutego	1952	Oslo	Gigant	2:25,0	-	-
11.	16 lutego	1952	Oslo	Zjazd	2:30,8	+3,0	Zeno Colò
2.	19 lutego	1952	Oslo	Slalom	2:00,0	+1,2	Othmar Schneider
1.	1 marca	1954	Åre	Slalom	2:20,06	-	-
1.	3 marca	1954	Åre	Gigant	1:52,5	-	-
8.[11]	7 marca	1954	Åre	Zjazd	1:59,6	+5,1	Christian Pravda
1.	7 marca	1954	Åre	Kombinacja	4,08 pkt	-	-

Przypisy

1. Pat Graham: Stein Eriksen dies at 88; Norwegian Olympic champion ushered in modern skiing. latimes.com, 2015-12-28. [dostęp 2015-12-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-29)]. (ang.).
2. Store norske leksikon: Stein Eriksen (norw.)
3. Olympic.org: Stein Eriksen (ang.)
4. Norgesmestere på ski alpine grener (norw.)
5. Norsk biografisk leksikon: Stein Eriksen (norw.)
6. Encyclopedia Britannica: Stein Eriksen (ang.)
7. STEIN ERIKSEN ENDOWMENT. ywsa.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-06-18)]. (ang.).
8. Welcome to Stein Eriksen Sport (ang.)
9. alpineskiworld.net: 14.02.1950. Aspen Giant Slalom, men (ang.)
10. alpineskiworld.net: 18.02.1950. Aspen Downhill, men (ang.)
11. alpineskiworld.net: 07.03.1954. Aare Downhill, men (ang.)

Bibliografia

• Profil na stronie FIS (niem. • ang. • fr.)
• Profil na Sports Reference.com. sports-reference.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-22)]. (ang.).

Kontrola autorytatywna (osoba):

• ISNI: 0000000038909800
• VIAF: 58559790
• LCCN: n2008077779
• GND: 1252406754
• BIBSYS: 90603703

Encyklopedie internetowe:

• NE.se: stein-eriksen
• SNL: Stein_Eriksen

Identyfikatory zewnętrzne:

• Olympedia: 85544