Stefan Chałubiński (ur. 30 maja 1909 w Krakowie, zm. 6 listopada 2001 w Zakopanem) – nauczyciel, taternik, przewodnik tatrzański I klasy, instruktor narciarstwa, ratownik TOPR, członek honorowy Koła Przewodników Tatrzańskich w Zakopanem[1], aktywny członek Ligi Ochrony Przyrody, Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego[2] i Towarzystwa Ochrony Tatr[3][4].
 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie | |
| Rodzice |
Ludwik Chałubiński, Antonina (Kamińska) Chałubińska |
| Małżeństwo |
Maria (Berger) Chałubińska |
| Odznaczenia | |
 | |
.jpg)
Życiorys
Stefan Chałubiński spędził dzieciństwo i młodość w Zakopanem, gdzie uczęszczał do słynnego gimnazjum „Liliana”. W Poznaniu rozpoczął studia matematyczne, które kontynuował przez cztery lata. Studia przerwał wybuch II wojny światowej. Później postępująca utrata wzroku uniemożliwiła już Chałubińskiemu ich ukończenie[5].
Stefan Chałubiński pracował pierwotnie jako nauczyciel, ale jego pasją były Tatry, Zakopane i botanika. Z czasem pasja przerodziła się w działalność zawodową. 9 października 1945 roku złożył przyrzeczenie toprowskie. W 1948 roku ukończył przewodnicki kurs szkoleniowy i zdobył uprawnienia przewodnika tatrzańskiego III stopnia[6]. W 1949 zaliczył taternicki kurs zimowy, w 1961 został instruktorem narciarskim[5], a od 1969 był już przewodnikiem tatrzańskim I klasy[7]. W styczniu 1950 został członkiem-uczestnikiem Klubu Wysokogórskiego[6]. W latach 1948–1977 należał do grona najwybitniejszych tatrzańskich przewodników. W 1977 roku zakończył pracę zawodową jako przewodnik. W 1980 roku został członkiem honorowym Koła Przewodników Tatrzańskich w Zakopanem. Należał też do klubu seniora TOPR[1]. W 1983 roku został członkiem współzałożycielem Towarzystwa Ochrony Tatr. Dla towarzystwa osobiście przygotował statut[3][4]. Stefan Chałubiński był znawcą Tatr i odkrywcą ich zasobów. Do jego odkryć należy między innymi Jaskinia Wysoka – Za Siedmiu Progami[8]. Jest autorem wielu nowych tras taternickich. Witold Paryski notuje jego warianty z lat 1949–1950 z Młynarza, Wierchu pod Fajki i Koziego Wierchu[6][9].
Stefan Chałubiński zmarł w Zakopanem 6 listopada 2001 roku, a 10 listopada 2001 został pochowany na Nowym Cmentarzu przy ul. Nowotarskiej w Zakopanem, w grobowcu rodzinnym, w którym spoczywają jego żona Maria oraz brat Tytus[4] (kw. M-A-1)[10]. Maria Chałubińska (z domu Berger) zginęła we wrześniu 1994 roku podczas samotnej wycieczki w Tatry w pobliżu Wrót Chałubińskiego[6].
Przyroda
Był obrońcą przyrody tatrzańskiej, kontynuował rodzinne tradycje kultywowane przez jego dziadka Tytusa i ojca Ludwika[11]. Był zafascynowany florą tatrzańską. Swoją wiedzą zaskakiwał botaników odwiedzających Zakopane[4]. W Instytucie Botaniki PAN w Krakowie opracowywany jest jego zielnik[3]. W 1997 – za bezkompromisowość w obronie przyrody tatrzańskiej i ukochanie Tatr – otrzymał od „Pracowni na rzecz Wszystkich Istot” tytuł Dobrodzieja Przyrody[12].
.jpg)
.JPG)
„Las Chałubińskich”
Do rangi symbolu całokształtu działań Chałubińskiego w zakresie ochrony zakopiańskiej przyrody i jego stanowczości urosły jego działania na rzecz uratowania rodzinnych terenów przez degradacją. Przez lata bronił przed zmianami projektów planów zagospodarowania dla odziedziczonej po dziadku Tytusie działki – 1,5 ha lasu, cennego zakopiańskiego starodrzewu[3]. Chałubiński był zdecydowany podjąć kroki zmierzające do maksymalnej ochrony flory odziedziczonego terenu.
Przeprowadzona inwentaryzacja wykazała, że na obszarze tych działek o łącznej powierzchni zaledwie 14 060 m², występuje szereg cennych gatunków roślin, zaś obszar „Lasu Chałubińskich” jest najprawdopodobniej najstarszym i najlepiej zachowanym fragmentem dolnoreglowego lasu mieszanego w tym rejonie[13].
Ostatecznie w 2000 r. – rok przed śmiercią Stefana Chałubińskiego – za zgodą Marszałka województwa małopolskiego – utworzony został ostatecznie pomnik przyrody „Las Chałubińskich”. Jest to pierwszy w powojennej Polsce, pozostający prywatną własnością obszar leśny o charakterze rezerwatowym, chroniony prawnie na wniosek właścicieli[3][4][13].
Przypisy
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
