Stary Cmentarz w Bączalu Dolnym
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stary Cmentarz w Bączalu Dolnym – zabytkowy, rzymskokatolicki cmentarz będący własnością parafii św. Mikołaja i Imienia Maryi w Bączalu Dolnym, założony w 1786 roku[2]. Wpisany do Gminnej Ewidencji Zabytków[3].
 nr rej. Ewidencja Zabytków Gminy Skołyszyn | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Typ cmentarza |
parafialny |
| Wyznanie |
rzymskokatolickie |
| Stan cmentarza |
nieczynny |
| Powierzchnia cmentarza |
0.9 ha |
| Data otwarcia |
1786 |
| Data ostatniego pochówku | |
| Zarządca | |
Położenie na mapie gminy Skołyszyn  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu jasielskiego  | |
 49°45′49,05″N 21°22′10,50″E | |
Jest jedną z najstarszych nekropolii istniejących do dziś w Polsce i Europie (dla porównania: Cmentarz Łyczakowski we Lwowie - 1786, Cmentarz Powązkowski w Warszawie - 1790, Cmentarz na Rossie w Wilnie - 1801, Cmentarz Rakowicki w Krakowie i Père-Lachaise w Paryżu - 1803).
Opis
Zabytkowa nekropolia została założona zgodnie z nakazami obowiązującego wówczas prawa austriackiego w 1786 roku, na wzniesieniu, nieopodal jednego z cieków wodnych tworzących później potok Młynówkę. Zlokalizowany jest blisko 500 metrów na wschód od kościoła parafialnego[4]. Użytkowany nieprzerwanie przez ponad 150 lat, na którym ostatnich pochówków dokonano w latach 1948-1950[5], kiedy proboszczem w Bączalu Dolnym był ks. prałat Stanisław Czerniec. Obiekt pozbawiony jest ogrodzenia, ma kształt zbliżony do prostokąta o powierzchni 0.9 ha. Zachodnia granica działki cmentarnej przylega bezpośrednio do drogi gminnej[6].
Fragment wzgórza cmentarnego uległ uszkodzeniu wskutek osuwiska ziemi podczas powodzi z czerwca 2010 roku.
Na cmentarzu mieści się wiele cennych architektonicznie obiektów i zabytków sztuki sepulkralnej, tj.: kamiennych nagrobków oraz grobów ziemnych z żeliwnymi krzyżami, w tym najstarsze zachowane z połowy XIX wieku[7][8].
Zieleń cmentarza stanowią głównie gatunki rodzime, w tym: lipa drobnolistna, dąb bezszypułkowy, kasztanowiec biały, jesion wyniosły oraz robinia akacjowa i żywotnik zachodni.
Pochowani
- Bronisław Bylinowski – szeregowy MO, inskrypcja: „zginął w walce o utrwalenie władzy ludowej”, zm. 1945,
- Olga Hermina Szwarcenberg - Czerny h. Nowina – córka prof. Jakuba Girtlera, wnuczka rektora UJ Sebastiana Girtlera, zm. 1945,
- Konstanty Kłosiński – obywatel ziemski, wspierał finansowo powstańców styczniowych, zm. 1901
- Józef Kołodziej – ojciec Sługi Bożego ks. Stanisława Kołodzieja (w 2019 ekshumowany na nowy cmentarz), zm. 1921,
- ks. Paweł Kretowicz – proboszcz tutejszej parafii, założyciel szkoły w Sękowej[9], zm. 1875,
- Józef Machowicz – ostatni właściciel majątku ziemskiego w Bączalu Górnym, zm. 1951,
- ks. Paweł Matuszewski – długoletni proboszcz, zm. 1939,
- Karolina z Choynowskich h. Lubicz Miazgowa – obywatelka ziemska, zm. 1892 (nagrobek autorstwa Stanisława Bodnickiego),
- Józef Miazga – dziedzic Bączala Dolnego, weteran walk napoleońskich, zm. 1848,
- polegli w okresie okupacji niemieckiej (1939-1945) i ofiary działań wojennych, m.in.: Zygmunt Bienias, Marian Kaszycki, Tadeusz i Dymitr Trojan, Władysław Wojdyła[10],
- Władysław Walczyk – szeregowy MO, inskrypcja: „zginął w walce o utrwalenie władzy ludowej”, zm. 1945,
Zobacz też
Przypisy
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
