Loading AI tools
szczyt w Tatrach Zachodnich Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Starorobociański Wierch (2176 m[1][2]), dawniej także: Starorobociański Szczyt, Klin, Wysoki Wierch, Starorobociański Klin (słow. Klin, Vysoký vrch) – najwyższy szczyt w polskiej części Tatr Zachodnich i jeden z najwyższych szczytów Tatr Zachodnich[3].
 Starorobociański Wierch – widok ze stoków Kończystego Wierchu. Widoczny rów grzbietowy. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Położenie | |
| Pasmo | |
| Wysokość |
2176 m n.p.m. |
| Wybitność |
221 m |
| Pierwsze wejście |
1813 |
Położenie na mapie Tatr  | |
Położenie na mapie Karpat  | |
 49°11′57,7″N 19°49′11,8″E | |
Starorobociański Wierch leży w grani głównej Tatr, którą biegnie granica polsko-słowacka. Od sąsiedniego w tej grani na zachód szczytu Kończystego Wierchu oddzielony jest Starorobociańską Przełęczą (1963 m). Od wschodu sąsiaduje z nim niewybitny szczyt zwany Siwym Zwornikiem, oddzielony od niego Gaborową Przełęczą (1940 m[1][2]). Starorobociański Wierch góruje ponad dolinami: Starorobociańską, Zadnią Raczkową i Gaborową[4]. Jego wierzchołek to krótka grań o przebiegu południkowym, która jak klin wciska się pomiędzy Dolinę Gaborową i Raczkową (stąd też pochodzi słowacka nazwa tej góry – Klin)[5].
W grani głównej pomiędzy Starorobociańskim Wierchem a Starorobociańską Przełęczą znajduje się niewysoki, nienazwany wierzchołek. Pomiędzy nim a Kończystym Wierchem grań rozcięta jest długim na kilkaset metrów rowem grzbietowym kilkumetrowej głębokości[5].
Najbardziej strome są północne stoki. Starorobociański Wierch wznosi się tam na wysokość około 500 m nad kotłem lodowocowym Doliny Starorobociańskiej. Bezpośrednio nad tym kotłem znajdują się dwie ściany: Wielkie Jamy i Zdrapy, przecięte Krzywym Żlebem i podsypane wielkim piarżyskiem Zagony[4].
Starorobociański Wierch zarówno od południowej, jak i północnej strony ma kształt wyniosłej piramidy (...pyramidalny Szczyt starorobociański... pisał o nim w 1860 r. Eugeniusz Janota[6]), a jego stoki mają kamienisty charakter[3]. Zbudowany jest ze skał metamorficznych i granitoidów migmatycznych. Ze stromych i trawiastych zboczy Starorobociańskiego Wierchu schodzą w zimie potężne lawiny[5][7].
Znajdujący się niemal w połowie łańcucha Tatr i górujący nad innymi w okolicy górami Starorobociański Wierch jest doskonałym punktem widokowym. Panorama z jego szczytu obejmuje zarówno Tatry Zachodnie, jak i Wysokie[5]. Szczególnie imponująco wyglądają: Bystra z Błyszczem, Kamienista, Ciemniak, Rohacze.
Z rzadkich roślin na Starorobociańskim Wierchu występuje przymiotno węgierskie[8].
Polska nazwa szczytu pochodzi od dawnej Hali Stara Robota, położonej w Dolinie Starorobociańskiej, która jest największym odgałęzieniem Doliny Chochołowskiej. Juhasi wypasali tam owce nawet na stromych upłazach w dolnej części stoków Starorobociańskiego Wierchu, dochodząc do nich od góry i od zachodniej strony. Również od słowackiej strony wypasane były wszystkie trawiaste upłazy po sam szczyt[3]. Nazwa stara robota nawiązuje do dawnych, nieczynnych wyrobisk górniczych – w Dolinie Starorobociańskiej wydobywano rudy metali prawdopodobnie już w XVI wieku. W dokumentacji górniczej rejon notowany jest w 1766 r.[5]
Ze szczytem tym wiążą się legendy o skarbach. Sabała twierdził, że pod szczytem, w miejscu „ka słonko nopirwyj zaświeci na św. Michała” zbójnicy ukryli zrabowane dukaty. Pytany, czemu ich nie wziął, odpowiedział, że był „przysięgany”[5].
Za pierwszego zdobywcę szczytu uważa się szwedzkiego przyrodnika Görana Wahlenberga, który w 1813 r. pomierzył jego wysokość. Pierwsze wejście zimowe – narciarze ZON w 1910 r.[5] Byli to: Henryk Bednarski, Jerzy Cybulski, Stefan Jaworski, Gustaw Kaleński i Józef Lesiecki[3].
– biegnący główną granią Tatr odcinek szlaku czerwonego od Kończystego Wierchu poprzez Starorobociański Wierch na Liliowy Karb.
Na Starorobociański Wierch wejść można różnymi trasami. Najbardziej popularnymi od polskiej strony są:
– od schroniska na Hali Ornak przez Iwaniacką Przełęcz, Ornak i Siwą Przełęcz. 4:30 h (↓ 3:40 h)
– z Doliny Chochołowskiej przez Dolinę Starorobociańską i Siwą Przełęcz. 3:45 h (↓ 2:50 h) – z Doliny Chochołowskiej przez Iwaniacką Przełęcz, Ornak i Siwą Przełęcz. 4:45 h (↓ 3:50 h) – z Doliny Chochołowskiej przez Trzydniowiański Wierch i Kończysty Wierch. 4 h (↓ 3:10 h)[9]Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
