Stanisław Bogusz (1890–1967)

Stanisław Bogusz (ur. 7 maja 1890 w Ołudzy, zm. 26 września 1967 w Warszawie) – żołnierz Wojska Polskiego na Wschodzie, podoficer Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej i Armii Krajowej, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Ten artykuł dotyczy chorążego. Zobacz też: inne postaci noszące imię i nazwisko Stanisław Bogusz.

Stanisław Bogusz

Cubała

chorąży
Data i miejsce urodzenia	7 maja 1890 Ołudza
Data i miejsce śmierci	26 września 1967 Warszawa
Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Armia Krajowa
Jednostki	3 pułk strzelców podhalańskich
Stanowiska	dowódca kompanii
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa
Odznaczenia

Życiorys

Urodził się w rodzinie Wojciecha i Rozalii z Szubów. Absolwent szkoły powszechnej. Po zakończeniu nauki pracował w gospodarstwie rolnym rodziców, a następnie jako kelner^[1]. W 1912 wcielony do armii rosyjskiej i skierowany do szkoły podoficerskiej. W szeregach armii rosyjskiej walczył na frontach I wojny światowej. Od 1917 był żołnierzem I Korpusu Polskiego gen. Józefa Dowbor-Muśnickiego. Został wyznaczony na dowódcę plutonu w 2 pułku strzelców.

W 1920 wstąpił jako ochotnik do odrodzonego Wojska Polskiego i otrzymał przydział do 227 pułku piechoty w Częstochowie. W stopniu chorążego objął dowództwo 3 kompanii^[1]. Po reorganizacji na czele plutonu 7 kompanii 3 pułku strzelców podhalańskich walczył na froncie polsko-bolszewickim. We wrześniu 1920 pod Kuźnicą, przedarł się ze swym plutonem na tyły npla i porywając za sobą żołnierzy... wywołał panikę wśród szeregów przeciwnika^[2]. Za bohaterstwo w walce odznaczony został Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari.

W grudniu 1920 został zdemobilizowany. Pracował w Związku Strzeleckim w Krzyżanowie, W Komisji Państwowego Monopolu Spirytusowego, a od 1933 w Zarządzie Miejskim Warszawy^[2].

W okresie okupacji wstąpił do Związku Walki Zbrojnej. Aresztowany i przesłuchiwany przez Gestapo. Zwolniony, walczył w powstaniu warszawskim^[2].

Po wojnie pracował w budownictwie. Zginął tragicznie, pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera II B 24, rząd 4, grób 1)^[3].

Był żonaty z Marianną z Kasperczyków (1902–1970), z którą miał czworo dzieci: Wacława (ur. 1920), Henrykę Mariannę zamężną Rutowicz (1923–2009), Barbarę (ur. 1926) i Izabellę zamężną Tarwid (1929–2006)^[2][3].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 1542 – 11 maja 1921^[4]

Przypisy

1. Polak (red.) 1993 ↓, s. 21.
2. Polak (red.) 1993 ↓, s. 22.
3. Stanisław Bogusz. Zarząd Cmentarzy Komunalnych Warszawa. [dostęp 2025-01-02].
4. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 21 maja 1921, s. 947.

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].
• Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. T. 2/2. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1993. ISBN 83-900510-0-1.