Stała Rydberga

Stała Rydberga (oznaczana przez ${\displaystyle R}$) – stała fizyczna, występująca we wzorze Rydberga i innych wzorach opisujących promieniowanie elektromagnetyczne atomów (serie widmowe atomów) wynikające z poziomów energetycznych.

Wartość liczbową występującą we wzorze Balmera wyznaczył na podstawie danych spektroskopowych J.R. Rydberg w 1889, a N.H. Bohr w 1913 określił wzór wiążący ją z wartościami ogólniejszych stałych na podstawie własnej teorii zwanej obecnie modelem atomu Bohra.

Warianty

Stała Rydberga w układzie SI dla nieruchomego jądra o nieskończonej masie jest równa^[1]:

${\displaystyle R_{\infty }={\frac {m_{\mathrm {e} }e^{4}}{(4\pi \epsilon _{0})^{2}\hbar ^{3}4\pi c}}={\frac {m_{\mathrm {e} }e^{4}}{8\epsilon _{0}^{2}h^{3}c}}=10\,973\,731{,}568\,157(12)\,\mathrm {m} ^{-1},}$

gdzie:

${\displaystyle m_{e}}$ – masa spoczynkowa elektronu,

${\displaystyle e}$ – ładunek elektronu,

${\displaystyle c}$ – prędkość światła w próżni,

${\displaystyle \hbar }$ – zredukowana stała Plancka,

${\displaystyle \varepsilon _{0}}$ – przenikalność elektryczna próżni.

Dla skończonych mas jądra stała Rydberga (dla danego nuklidu o masie jądra ${\displaystyle M}$) równa jest ${\displaystyle RD=R_{\infty }\left(1+{\frac {m_{e}}{M}}\right)^{-1}.}$ Przykładowo dla atomu wodoru wynosi^[2]: ${\displaystyle R=1{,}09677\cdot 10^{7}\,\mathrm {m} ^{-1}.}$

Zobacz też

• stałe fizyczne

Przypisy

1. CODATA Value 2022: Rydberg constant. [dostęp 2024-09-27]. (ang.).
2. Rydberga stała, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-10-15].

Kontrola autorytatywna (stała fizyczna):

• BNCF: 32078

Encyklopedie internetowe:

• Britannica: science/Rydberg-constant
• БРЭ: 3509152
• NE.se: rydbergs-konstant
• SNL: rydbergkonstanten
• Catalana: 0057455