Sopran koloraturowy

Sopran koloraturowy – najwyższy głos kobiecy, charakteryzujący się skalą h do fis^3[1] oraz dużą ruchliwością (szybkie i precyzyjne wykonywanie gam, obiegników, pasaży, ozdobników).

Za najtrudniejszą kobiecą operową partię koloraturową uważa się partię Królowej Nocy z opery Czarodziejski flet Wolfganga Amadeusa Mozarta. Zdzisława Donat miała nazwać umiejętność jej wykonywania „oddzielnym zawodem śpiewaczym”.

Rodzaje sopranu koloraturowego

Według niemieckiego systemu kategoryzacji śpiewaków operowych (Stimmfach) wyróżnić można dwa typy sopranu koloraturowego:

• sopran koloraturowy liryczny (koloratura liryczna): lekki głos o wysokiej skali, z ogromną biegłością techniczną, z łatwością osiągania wysokich dźwięków, pozwalającą wykonywać szybkie kadencje i ozdobniki. Do takich partii można zaliczyć np. Oskara (Bal maskowy G. Verdiego), Olimpię w Opowieściach Hoffmanna J. Offenbacha), czy z dzieł bardziej współczesnych Zerbinettę w Ariadnie na Naksos R. Straussa) i Tytanię w Śnie nocy letniej B. Brittena.
• sopran koloraturowy dramatyczny (koloratura dramatyczna): to głos większy od lirycznego sopranu koloraturowego, z biegłością techniczną wykonywania szybkich ozdobników, mogący stosować bardziej dramatyczną interpretację. Do takich partii można zaliczyć wielkie dramatyczne role okresu belcanta (pierwsza połowa XIX wieku), np. tytułowa Łucja z Lammermooru, Maria Stuarda, Anna Bolena, Elżbieta w Roberto Devereux G. Donizettiego, Semiramida, Armida czy Amenaida w Tankredzie w operach G. Rossiniego, Norma i Elwira w Purytanach V. Belliniego).

Wielkimi koloraturami dramatycznymi były w XX wieku m.in. Maria Callas, Leyla Gencer, Joan Sutherland, June Anderson, Cristina Deutekom czy Montserrat Caballé, które także – z powodzeniem – wykonywały partie lirycznego sopranu koloraturowego.

Utwór wykonywała m.in. Edita Gruberová, a w Polsce m.in. Joanna Woś.

Zobacz też

• sopran
• Stimmfach