Sokół maltański (film)

Sokół maltański (ang. The Maltese Falcon) – amerykański film kryminalny z 1941 roku w reżyserii i do scenariusza Johna Hustona na podstawie powieści Dashiella Hammetta pod tym samym tytułem, z Humphreyem Bogartem i Mary Astor w rolach głównych. Film jest debiutanckim dziełem reżyserskim i scenopisarskim Johna Hustona.

Sokół maltański

The Maltese Falcon

Gatunek	kryminalny, film noir
Rok produkcji	1941
Data premiery	3 października 1941 1965[1] (Polska)
Kraj produkcji	Stany Zjednoczone
Język	angielski
Czas trwania	101 min
Reżyseria	John Huston
Scenariusz	John Huston
Główne role	Humphrey Bogart Mary Astor Lee Patrick Sydney Greenstreet Peter Lorre
Muzyka	Adolph Deutsch
Zdjęcia	Arthur Edeson
Scenografia	Robert M. Haas
Kostiumy	Orry-Kelly
Montaż	Thomas Richards
Produkcja	Hal B. Wallis
Wytwórnia	Warner Bros.
Dystrybucja	Warner Bros.
Budżet	375 000 USD
Przychody brutto	1 800 000 USD

Film o tytule Sokół maltański był nakręcony dwa razy: w 1931 i 1941 roku. Fabuła filmu jest zbliżona do innego filmu z 1936 roku pt. Satan Met a Lady, w reżyserii Williama Dieterle z Bette Davis i Warrenem Williamem w rolach głównych, a także wielu filmów, które się wzorowały na Sokole maltańskim. Wersja z 1941 roku jest powszechnie znana i uważana za klasyczny film hollywoodzki tamtego okresu kina. Sam Spade, wiecznie zmęczony szary człowiek, cyniczny idealista w kapeluszu i płaszczu, z nieodłącznym papierosem w ustach, stał się pierwowzorem wielu innych bohaterów filmowych, jak i literackich.

Obraz zdobył trzy nominacje do Oscara, w kategoriach: najlepsze zdjęcia, najlepszy aktor drugoplanowy i najlepszy scenariusz adaptowany. Był pierwszym filmem noir i należy do klasyki tego gatunku^[2]. Rola w tym filmie, a także w Casablance, uczyniła Humphreya Bogarta gwiazdą.

W 1989 roku film został jednym z pierwszych 25 filmów wprowadzonych do Narodowego Rejestru Filmowego Stanów Zjednoczonych jako „znaczących kulturowo, historycznie bądź estetycznie”^[3].

Fabuła

Scena z filmu

Zwiastun filmu (ang.)

W biurze Samuela Spade’a i jego wspólnika Archera, prywatnych detektywów z San Francisco, zjawia się klientka i zleca im rozwiązanie banalnej, jak się wydaje, sprawy. Śledztwo prowadzi Archer i już pierwszej nocy zostaje zamordowany. Spade, pragnący wyjaśnić okoliczności śmierci współpracownika, bierze udział w niebezpiecznej grze, której reguł długo nie rozumie. Wokół niego pojawia się wiele dziwnych postaci, które łączy tylko jedno: obsesja zdobycia złotej statuetki, legendarnego sokoła maltańskiego.

Obsada

• Humphrey Bogart jako Sam Spade
• Mary Astor jako Brigid O’Shaughnessy
• Lee Patrick jako Effie Perine
• Sydney Greenstreet jako Kasper Gutman
• Peter Lorre jako Joel Cairo
• Elisha Cook Jr. jako Wilmer Cook
• Gladys George jako Iva Archer
• Barton MacLane jako detektyw Dundy

Nagrody i nominacje

Nagroda	Kategoria	Nominowani	Wynik	Źródło
Nagroda Akademii Filmowej	Najlepszy aktor drugoplanowy	Sydney Greenstreet	Nominacja	[4]
	Najlepszy scenariusz adaptowany	John Huston	Nominacja
	Najlepsze zdjęcia (film czarno-biały)	Arthur Edeson	Nominacja

Zobacz też

• Lista stu najlepszych amerykańskich filmów według AFI