Skójkowate

Skójkowate (Unionidae) – rodzina małży słodkowodnych z rzędu Unionoida obejmująca gatunki znacznie zróżnicowane pod względem kształtu i wielkości, mające w rozwoju pasożytnicze glochidia. Małże z tej rodziny cechuje duża zmienność morfologiczna.

Skójkowate

Unionidae[1]
Fleming, 1828
Skójka zaostrzona
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	mięczaki
Podtyp	muszlowce
Gromada	małże
Podgromada	Palaeoheterodonta
Rząd	Unionoida
Rodzina	skójkowate

Występowanie

Występują w Ameryce Północnej, Eurazji i Afryce^[2]. W Polsce występuje 7 gatunków z tej rodziny^[3] (skójki i szczeżuje), z czego 3 umieszczono w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt.

Budowa

Muszle obustronnie spłaszczone zróżnicowanego kształtu: owalnego, kolistego, klinowatego lub trapezowatego, o długości 25–300 mm^[2], zwykle ok. 40–80 mm, z wyraźnie zaznaczonymi szczytami^[3]. Muszla niektórych gatunków jest gładka, u innych pokryta koncentrycznymi liniami przyrostów, guzkami lub kolcami – od wewnątrz pokryta warstwą perłową^[3]. Ubarwienie periostrakum od żółtego po czarne. Listwa zamka uzębiona lub nie. Występują dwa mięśnie zwieracze (przedni i tylny) o zbliżonej wielkości, przedni i tylny wciągacz (retraktor) nogi oraz pojedynczy wypychacz (elewator), położony obok przedniego zwieracza.

Rozwój

Większość skójkowatych to zwierzęta rozdzielnopłciowe. Jaja są składane i zapładniane w skrzelach samic. Tam też przebiega rozwój embrionalny. Po osiągnięciu postaci glochidium larwy są wyrzucane do wody. Stają się okresowymi pasożytami ryb. Około milimetrowej długości małże opuszczają ciało ryby i osadzają się na dnie zbiornika^[3]. Osobniki dorosłe tworzą duże skupiska.

Rodzaje

Quadrula cylindrica

Truncilla truncata

Do skójkowatych zaliczono kilkadziesiąt rodzajów, m.in.:

• Actinonaias
• Alasmidonta
• Anodonta
• Anodontoides
• Elliptio
• Lampsilis
• Lasmigona
• Leptodea
• Ligumia
• Pseudanodonta
• Pyganodon
• Quadrula
• Sinanodonta
• Strophitus
• Truncilla
• Unio

Zobacz też

• Mięczaki Polski.