Siódma pieczęć (film)

Siódma pieczęć (szw. Det sjunde inseglet) – szwedzki film fabularny z 1957 roku, nominowany do Złotej Palmy w Cannes w 1957. Na tym samym festiwalu Ingmar Bergman otrzymał za Siódmą pieczęć nagrodę specjalną jury.

Ten artykuł dotyczy filmu. Zobacz też: inne znaczenia tego wyrażenia.

Siódma pieczęć

Det sjunde inseglet

Logo filmu "Siódma pieczęć" (1957).
Gatunek	dramat fantasy
Data premiery	16 lutego 1957 1959 (Polska)
Kraj produkcji	Szwecja
Język	szwedzki
Czas trwania	96 minut
Reżyseria	Ingmar Bergman
Scenariusz	Ingmar Bergman
Główne role	Max von Sydow, Gunnar Björnstrand, Bengt Ekerot, Nils Poppe
Muzyka	Erik Nordgren
Zdjęcia	Gunnar Fischer
Scenografia	Per Axel Lundgren
Produkcja	Allan Ekelund
Dystrybucja	Svensk Filmindustri Gutek Film

Kościół w Täby – Śmierć grająca w szachy pędzla Albertusa Pictora (1440-1507). Tym właśnie malowidłem inspirował się Ingmar Bergman kręcąc Siódmą pieczęć

Ingmar Bergman i Bengt Ekerot podczas kręcenia filmu

Polska premiera miała miejsce w roku 1959. Film ponownie został wprowadzony do polskich kin 5 stycznia 2007. Siódma pieczęć jest przekrojowym obrazem w twórczości Bergmana, splatającym wątki z jego dramatów psychologicznych, zawiera również elementy komediowe. Dzieło to, zapisując się w kanonie światowego kina, ugruntowało pozycję Ingmara Bergmana wśród największych reżyserów kina autorskiego^[1].

W roku 1995, w stulecie narodzin kina, obraz Bergmana znalazł się na watykańskiej liście 45 filmów fabularnych, które propagują szczególne wartości religijne, moralne lub artystyczne^[2].

Analiza

Siódma pieczęć, osadzona w średniowiecznych realiach (połowa XIV wieku), oparta jest na jednoaktowej sztuce teatralnej wystawionej po raz pierwszy 18 marca 1955 pt. Malowidło na drewnie (Trämålning). Siódma pieczęć to metaforyczna opowieść o powracającym z wyprawy krzyżowej rycerzu, który staje do szachowego pojedynku ze Śmiercią – stawką w nim jest jego życie. W filmie tym Bergman daje wyraz swoim inspiracjom średniowiecznym malowidłem ściennym Śmierć grająca w szachy z kościoła w Täby w okolicach Sztokholmu^[3].

Film oddaje atmosferę średniowiecznej Europy, przepełnionej śmiercią, stojącej w obliczu zarazy. Reżyser eksponuje rolę średniowiecznego Kościoła w kreowaniu wszechobecnego strachu społeczności przed zarazą, mającą być karą za grzechy. Siódma pieczęć jest jednocześnie traktatem filozoficznym o wymowie bliskiej egzystencjalizmowi, który wprowadza do twórczości Bergmana wątki stanowiące w przyszłości o jej wyjątkowym charakterze. Po raz pierwszy reżyser ukazuje na zasadach kontrastu Jönsa, hołdującego wartościom materialistycznym, i Blocka, rycerza poszukującego sensu swojego istnienia, nieodnajdującego Boga, pierwowzoru dylematów znanych z Trylogii pionowej.

Obsada

• Gunnar Björnstrand – Jöns
• Max von Sydow – Antonius Block
• Inga Landgré – Karin, żona Blocka
• Bibi Andersson – Mia
• Nils Poppe – Jof
• Bengt Ekerot – Śmierć
• Åke Fridell – Plog, kowal
• Inga Gill – Lisa, żona Ploga
• Maud Hansson – wiedźma Tyan
• Erik Strandmark – Jonas Skat
• Gunnel Lindblom – dziewczyna
• Gunnar Olsson – malarz
• Bertil Anderberg – Raval
• Anders Ek – mnich