Selektywna eliminacja

Selektywna eliminacja (ang. targeted killing) – użycie śmiercionośnej siły przez podmiot prawa międzynarodowego (państwo, organizację międzynarodową) w sposób zaplanowany i rozmyślny, prowadzące do zabicia określonych osób, niepozbawionych wolności, przez podmiot przeprowadzający selektywną eliminację^[1].

Praktyka stosowana głównie przez siły zbrojne Izraela i Stanów Zjednoczonych, ale także takich państw jak Federacja Rosyjska. Do realizacji tych zadań najczęściej używane są wojska specjalne, bezzałogowe aparaty latające, a także agenci wywiadu. Przykłady selektywnej eliminacji:

• przy użyciu sił specjalnych – zabicie Usamy ibn Ladina w ramach Operacji Trójząb Neptuna przeprowadzona w Pakistanie 2 maja 2011 r.^[2],
• przy użyciu bezzałogowego aparatu latającego MQ-1 Predator – zabicie Al-Awlakiego 30 września 2011 w jemeńskiej prowincji Marib,
• przez agenta wywiadu – zamach w Monachium na Stepana Banderę 15 października 1959 wykonany przez agenta KGB Bohdana Staszynskiego^[3] albo współcześnie, otrucie Aleksandra Litwinienki w 2006.

Państwa kierują się różnymi, z reguły niejawnymi, kryteriami przy „selekcjonowaniu” celów. Dla przykładu w 2012 w Stanach Zjednoczonych ujawniono przesłanki, którymi kieruje się administracja podejmując decyzję o „wyeliminowaniu” poza granicami państwa obywatela amerykańskiego:

1. obywatel stwarza bliską i nieuchronną groźbę gwałtownego ataku przeciw Stanom Zjednoczonym,
2. jego pojmanie nie jest możliwe przy użyciu dostępnych środków,
3. zabójstwo jest zgodne z prawem międzynarodowym^[4].

Po raz pierwszy selektywną eliminację obywatela amerykańskiego zastosowano w przypadku Al-Awlakiego w 2011.

Bezzałogowy bojowy aparat latający używany np. do selektywnej eliminacji przez siły zbrojne Stanów Zjednoczonych

Przypisy

1. „Międzynarodowe Prawo Humanitarne” 2013, tom IV. Selektywna eliminacja i rozkaz wojskowy, ISSN 2081-5182, s. 9.
2. M. Marcinko, Selektywna eliminacja Osamy bin Ladena w świetle prawa międzynarodowego, w: „Międzynarodowe Prawo Humanitarne” 2013, tom IV. Selektywna eliminacja i rozkaz wojskowy, ISSN 2081-5182, s. 75-126.
3. RyszardR. Torzecki RyszardR., Polacy i Ukraińcy: Sprawa ukraińska w czasie II wojny światowej na terenie II Rzeczypospolitej, Warszawa: Wydaw. Naukowe PWN, 1993, s. 314–316, ISBN 83-01-11126-7, OCLC 69487078.
4. theguardian.com: US attorney general justifies 'targeted kill' programme. 5.03.2012. [dostęp 2020-02-14]. (ang.).

Bibliografia

• „Międzynarodowe Prawo Humanitarne” 2013, tom IV, Selektywna eliminacja i rozkaz wojskowy, ISSN 2081-5182.